 | Tin giả có thể làm sụp đổ cả một doanh nghiệp |
| Vấn đề nhức nhối trước thềm các cuộc bầu cử ở Mỹ |
| Indonesia lao đao trước vấn nạn tin giả |
| Thông tin giả và mối đe dọa thật đối với an ninh quốc gia |
 |
Yếu tố đầu tiên giúp tin giả thu hút sự chú ý của chúng ta, đó là tính mới lạ. Theo hai nhà nghiên cứu Gordon Pennycook và David Rand, một lý do khiến những tuyên bố mang tính kích động thường rất thành công đó là chúng kỳ dị. Trong một thế giới đầy ngẫu hứng, con người đã phát triển một khả năng tinh tế, theo đó nhanh chóng phát hiện và định hướng về những thông tin hoặc sự kiện bất ngờ. Tính mới lạ là một nhận thức thiết yếu dựa trên nền tảng hệ thần kinh của hành vi và đóng vai trò ở hầu hết các giai đoạn xử lý của hệ thần kinh.
Chất dẫn truyền thần kinh Dopamine - một hóa chất hữu cơ còn được gọi là "hormone hạnh phúc" - sẽ tăng lên khi chúng ta phải tiếp xúc với những điều mới lạ.
Vùng chính liên quan đến việc đáp ứng với các kích thích mới lạ - vùng phía sau bụng (SN/VTA) - được liên kết chặt chẽ với vùng hải mã (hippocampus) và hạch hạnh nhân (amygdala), cả hai đều đóng vai trò quan trọng trong việc học tập và trí nhớ. Trong khi vùng hải mã so sánh các kích thích mới lạ với các ký ức hiện có, hạch hạnh nhân đáp ứng với các kích thích cảm xúc và tăng cường các ký ức dài hạn liên quan. Quá trình đó xảy ra trong khi ngủ - một khung thời gian có phần hạn chế để tích hợp tất cả thông tin hàng ngày của chúng ta. Vì lý do đó, bộ não được điều chỉnh để ưu tiên một số loại thông tin nhất định. Những thông tin mang tính cảm xúc cao sẽ có cơ hội mạnh mẽ hơn trong tâm trí chúng ta và được đưa vào các ngân hàng bộ nhớ dài hạn.
Những phân tích chuyên sâu cho thấy con người dễ hình thành những ký ức sai lệch về những tin tức giả mạo vốn có liên quan chặt chẽ với niềm tin của họ, đặc biệt nếu họ có khả năng nhận thức thấp.
Điểm đặc sắc nhất của tin giả là khả năng thu hút cảm xúc của chúng ta. Các nghiên cứu về các mạng trực tuyến cho thấy văn bản lan truyền mạnh mẽ hơn khi nó chứa có mật độ cao "cảm xúc và đạo đức". Cảm xúc tích cực hoặc tiêu cực của chúng ta về con người, mọi việc và ý tưởng phát sinh nhanh hơn nhiều so với những suy nghĩ có ý thức của chúng ta, từ rất lâu trước khi chúng ta nhận thức được chúng. Chỉ một thoáng tiếp xúc với một tiêu đề tin tức giả cũng có thể lập tức làm gia tăng niềm tin của chúng ta với vấn đề đó. Điều này lý giải tại sao việc lướt trên các phương tiện truyền thông xã hội lại có sức mạnh khiến chúng ta thay đổi cách nhìn thế giới và đưa ra các quyết định chính trị.
Thanh Phương
