Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt thuốc lá đảm bảo hài hòa lợi ích doanh nghiệp - nông dân - nhà nước

Cây thuốc lá đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Năm 2023, ngành thuốc lá nộp ngân sách 26.000 tỷ đồng

Theo tính toán của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam (VTA), hiện ngành Thuốc lá đang tạo ra khoảng 1,1 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, bao gồm khoảng 10.000 nhân viên nhà sản xuất, 8.000 nhân viên nhà phân phối, 110.000 đến 120.000 nông dân trồng thuốc lá và khoảng 1 triệu điểm bán lẻ.

Ông Nguyễn Chí Nhân - Tổng thư ký VTA cho biết, trong giai đoạn 2019 - 2023, các hội viên VTA đã nộp ngân sách nhà nước (NSNN) với tổng số tiền là 103.108,9 tỷ đồng, tăng 15,1% so với giai đoạn 2014 - 2018. Riêng trong năm 2023, ngành đã đóng góp vào NSNN là 26.000 tỷ đồng.

Theo thống kê, tổng thu nhập bình quân của 1 hộ nông dân trên toàn quốc hiện ở mức khoảng 22 triệu đồng/tháng; riêng thu nhập bình quân của 1 hộ nông dân trồng thuốc lá là hơn 14 triệu đồng/tháng. Điều này cho thấy, cây thuốc lá đang mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Ghi nhận tại Gia Lai, niên vụ 2023 - 2024, trên địa bàn tỉnh Gia Lai gieo trồng được 4.934 hecta cây thuốc lá với năng suất bình quân đạt 3,19 tấn/hecta, sản lượng thuốc lá nguyên liệu dự kiến đạt gần 15.760 tấn. Giá thu mua cây thuốc lá đạt từ 63.000 đồng đến 72.000 đồng/kg. Điều này góp phần lớn vào việc cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống của 2.026 hộ nông dân tại các vùng trồng cây thuốc lá ở Gia Lai.

Chia sẻ tại Hội thảo “Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với sản phẩm thuốc lá” được tổ chức mới đây, ông Vi Nông Trường - Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn cho biết, tổng diện tích gieo trồng cây thuốc lá năm 2023 tại địa phương đạt 920 ha, sản lượng đạt khoảng 2.018 tấn, doanh thu đạt trên 111,8 tỷ đồng (giá trị đạt 121,5 triệu đồng/ha).

Năm 2024, tổng diện tích gieo trồng cây thuốc lá trên địa bàn tăng nhẹ đạt 948 ha, sản lượng ước đạt 2.158 tấn, doanh thu ước đạt trên 114,3 tỷ đồng (giá trị ước đạt 120,5 triệu đồng/ha). Tại Chi Lăng, các nhà đầu tư thu mua giá cả rất ổn định trong các năm vừa qua; điển hình trong niên vụ 2023 - 2024, giá thu mua đạt từ 50.000 đồng đến 60.000 đồng/kg.

Ông Vi Nông Trường nhấn mạnh, cây thuốc lá trên địa bàn huyện Chi Lăng có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, năng suất cao, chất lượng ổn định, chống chịu sâu bệnh tốt và phù hợp với trình độ canh tác của người dân địa phương, tạo việc làm ổn định, tăng thêm thu nhập cho người lao động nông thôn.

Doanh nghiệp đề xuất tăng thuế hợp lý để có thời gian thích nghi

Chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ ngày 20/8 vừa qua, về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, đây là luật thuế tác động tới nhiều ngành hàng, doanh nghiệp, người dân. Thuế tiêu thụ đặc biệt là công cụ để định hướng tiêu dùng, hạn chế tiêu dùng với một số mặt hàng nhưng cần phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh Việt Nam.

Thủ tướng chỉ đạo, chính sách phải hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân và nhà nước không thất thu thuế; hài hòa giữa mục tiêu thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu hạn chế được mặt tiêu cực từ việc tiêu thụ các mặt hàng này, bảo vệ sức khỏe người dân…

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá là cần thiết nhằm thực hiện đúng chủ trương của Đảng và Nhà nước về chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân, phù hợp với thông lệ quốc tế, ổn định nguồn thu NSNN.

Hai phương án tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với sản phẩm thuốc lá được Bộ Tài chính đề xuất gồm: Phương án 1 đối với thuốc lá điếu tăng 2.000 đồng/bao mỗi năm. Với phương án 2, năm 2026 tăng 5.000 đồng/năm, mỗi năm sau tăng 1.000 đồng/bao.

Trong khi đó, ông Nguyễn Chí Nhân cho rằng, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nên được thực hiện từng bước, với mức tăng và lộ trình hợp lý, để đảm bảo tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và người dân, hạn chế tốc độ tăng trưởng của thuốc lá lậu, từ đó giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực việc làm của người lao động, đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo mục tiêu tăng trưởng ngân sách bền vững trong dài hạn.

Nêu quan điểm về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cũng cho rằng, việc lựa chọn phương án, lộ trình tăng thuế, cần đảm bảo hài hòa giữa lợi ích sức khỏe cộng đồng, ổn định sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và NSNN./.