Sửa thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô cần đảm bảo hài hoà lợi ích

Bộ Tài chính đang chủ trì xây dựng dự thảo Luật thuế TTĐB (sửa đổi) với việc điều chỉnh một số nội dung quan trọng. Trong đó, Luật thuế TTĐB hướng tới định hướng tiêu dùng tiết kiệm nhiên liệu có nguồn gốc hóa thạch và khuyến khích sử dụng xe có động cơ thân thiện với môi trường; phù hợp với xu hướng phát triển; đồng thời đảm bảo thống nhất với hệ thống pháp luật liên quan.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của Luật thuế này bởi thuế TTĐB tác động trực tiếp tới lựa chọn tiêu dùng, và dẫn đến tác động tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ngành ô tô, bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Nghiên cứu Môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, CIEM, cho biết, ô tô là một trong những mặt hàng được điều chỉnh bởi Luật thuế TTĐB.

Dự thảo Luật được Bộ Tài chính trình có những sửa đổi liên quan tới mặt hàng này. Những sửa đổi này chắc chắn sẽ có tác động lớn đến các doanh nghiệp trong ngành ô tô cũng như các doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất, kinh doanh, và cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho ngành.

Tại hội thảo, các ý kiến tập trung nhận diện, thảo luận về tác động của dự thảo quy định sửa đổi về thuế TTĐB đối với ô tô, trong đó có xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng lượng điện và xe ô tô pick-up chở hàng cabin kép. Đồng thời, có nhiều ý kiến chia sẻ về những vướng mắc, khó khăn của doanh nghiệp ngành ô tô.

Theo đại diện Công ty TNHH Thuế và Tư vấn KPMG, ngành công nghiệp ô tô tại Việt Nam đang ở trong giai đoạn chuyển giao quan trọng. Trên toàn thế giới, xu hướng điện khí hóa ngành ô tô đang ngày càng rõ rệt và Việt Nam không nằm ngoài xu thế này.

Mặc dù tiềm năng tăng trưởng cho các dòng xe thân thiện với môi trường tại Việt Nam được củng cố bởi cam kết trong các thỏa thuận quốc tế về bảo vệ môi trường và phòng chống biến đổi khí hậu, song quá trình chuyển giao trong ngành ô tô vẫn đang gặp nhiều khó khăn, bao gồm sự suy giảm kinh tế sau đại dịch Covid-19, các căng thẳng địa chính trị, sự phát triển thiếu đồng bộ của cơ sở hạ tầng cũng như nguồn phát tải điện và sự cạnh tranh tiềm tàng từ các nhà sản xuất xe điện giá rẻ nước ngoài.

Theo đó, đại diện đơn vị này đề xuất áp dụng ưu đãi thuế TTĐB đối với xe động cơ xăng kết hợp năng lượng điện (xe Hybrid). Cụ thể, đối với xe điện Hybrid tự sạc (HEV) đề xuất mức thuế bằng 70% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy bằng xăng, dầu cùng loại (hiện tại là 100%).

Đối với xe điện Hybrid sạc điện riêng (PHEV) mức thuế ưu đãi đề xuất là 50% mức thuế suất áp dụng cho xe chạy bằng xăng, dầu cùng loại (hiện tại là 70%).

Về tác động của đề xuất này lên ngân sách nhà nước, đại diện KPGM cho biết, tính toán cho thấy, theo phương án cơ sở thì thu NSNN giai đoạn 2026-2030 khoảng gần 782 nghìn tỷ đồng. Nếu áp dụng ưu đãi thì thu NSNN giai đoạn này sẽ là gần 758,387 nghìn tỷ đồng, giảm gần 23,55 nghìn tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam và KPGM cũng kiến nghị, giữ nguyên mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt như hiện nay đối với dòng xe pick-up chở hàng cabin kép (15%, 20% và 25% tùy dung tích xi lanh).

Theo bà Trần Hồng Nguyên, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, việc ban hành Luật Thuế TTĐB (sửa đổi) là cần thiết, nhưng thời gian qua do tác động của dịch Covid-19 và diễn biến tình hình kinh tế thế giới, việc ban hành luật cần chú ý đến sự hài hoà trong chính sách, cần có lộ trình phù hợp để doanh nghiệp phát triển, người dân có công ăn việc làm, đồng thời đảm bảo nguồn thu ngân sách.

Một số chuyên gia cho rằng, cùng với mục tiêu khuyến khích sản xuất, hỗ trợ người tiêu dùng, chính sách quản lý còn có các mục tiêu dài hơi như phát triển đô thị, bảo vệ môi trường, hạ tầng, đáp ứng các cam kết quốc tế… Do đó, các chính sách này cũng phải đồng bộ với chính sách về thuế TTĐB để đảm bảo cả mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, đồng thời có sự chia sẻ tác động của tất cả các đối tượng liên quan.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cũng cho rằng, cần đảm bảo hài hoà lợi ích các bên liên quan cũng như đảm bảo hài hoà các mục tiêu trong xây dựng chính sách thuế TTĐB. Nếu chính sách phù hợp, có tính khả thi sẽ giúp doanh nghiệp phát triển, và giúp ngân sách nhà nước thu được nhiều thuế hơn.