 |
| Ban biên tập Báo Hải quan họp bàn, trao đổi chuẩn bị cho việc xuất bản số báo đầu tiên (tháng 12/1998). |
Đồng chí Nguyễn Tài được điều động, bổ nhiệm làm Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, đã yêu cầu tìm cán bộ từ ngành Công an và Quân đội để về làm công tác thông tin, tuyên truyền. Khi đó đang công tác tại Báo Biên phòng, tôi đã được mời về Tổng cục để thực hiện nhiệm vụ này. Ban đầu, chúng tôi xây dựng Tờ tin Hải quan in rô-ne-ô với nhiều khó khăn, thiếu thốn về nhân lực, phương tiên. Tổng cục trưởng Nguyễn Tài rất quan tâm đến việc ra đời Tờ tin, vì thế những số đầu tiên, đồng chí đã đọc duyệt từng tin bài trước khi in. Về nội dung, khi đó Tờ tin đã có cả tin và bài về các hoạt động chính của ngành như tin chống buôn lậu, xây dựng lực lượng, các bài viết về các cửa khẩu. Tờ tin khi đó được in khoảng 20-30 trang với khoảng 100 bản, phát hành nội bộ. Tờ tin xuất bản từ 2 tháng/số rồi 1 tháng/số.
Năm 1990, khi đó đồng chí Trương Quang Được về đảm nhận chức Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, đồng chí có quan điểm Hải quan là ngoại giao nhân dân, Hải quan là mở rộng cửa đón bạn bè... Đồng thời, nền kinh tế lúc này có nhiều chuyển biến theo công cuộc Đổi mới của đất nước, lúc đó bắt đầu có thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu. Khi đó ngành Hải quan không còn hoạt động khép kín nữa nên yêu cầu đặt ra với công tác tuyên truyền cũng phải đổi mới và mở rộng thông tin ra bên ngoài. Nhiệm vụ ngành Hải quan thực thi lúc bấy giờ đòi hỏi cần có tờ Tạp chí Hải quan để đáp ứng yêu cầu của Ngành và nhu cầu thông tin của nhân dân.
Tạp chí Hải quan được thành lập từ năm 1990, đồng chí Nguyễn Thanh, Phó Tổng cục trưởng làm Tổng biên tập. Với điều kiện cơ sở vật chất và con người lúc đó, Tạp chí Hải quan từ 2 tháng/số rồi 1 tháng/số và tiến đến 1 tháng/2 số. Năm 1994, tôi được giao nhiệm vụ làm Tổng biên tập của Tạp chí. Trong bối cảnh các hoạt động về xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu mới bắt đầu sôi động theo độ mở của nền kinh tế, trong khi thông tin về Hải quan còn ít đến được với doanh nghiệp và người dân nên thông tin từ Tạp chí Hải quan có ý nghĩa hết sức quan trọng, đưa thông tin chính sách, pháp luật đến với nhân dân. Tạp chí như một nơi người dân tìm đến để tìm hiểu về hoạt động hải quan, đồng thời, đây cũng là một kênh để ngành Hải quan tiếp cận với nhân dân.
Quá trình phát triển của đất nước, của nền kinh tế ngày càng mạnh mẽ, để đáp ứng nhu cầu thông tin, tuyên truyền những năm cuối thập niên 1990 ý tưởng thành lập tuần báo Hải quan đã được đặt ra. Thực tế là quá trình hội nhập quốc tế của nền kinh tế đặt ra nhu cầu về phổ biến pháp luật hải quan, về hoạt động xuất nhập khẩu và về hội nhập ngày càng cấp thiết. Khi hoạt động về xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh tăng nhanh nhưng người dân vẫn chưa hiểu nhiều về vai trò, nhiệm vụ của lực lượng Hải quan và nhiệm vụ của cán bộ hải quan ở cửa khẩu, rồi doanh nghiệp nay vươn mạnh ra quốc tế thì hiểu biết về pháp luật còn rất hạn chế. Báo Hải quan ra đời năm 1999 đã dần đáp ứng việc tuyên truyền về ngành cho doanh nghiệp và bạn đọc toàn xã hội và là kênh phản ánh ý kiến về những tồn tại, hạn chế về thủ tục, pháp luật của ngành Hải quan.
Ngành Hải quan có một tờ báo riêng là điều hết sức hữu ích trong hoạt động tuyên truyền. Thực tế, lực lượng Hải quan ít nước có một tờ báo riêng như vậy, họ thường chỉ có tờ tin nội bộ. Trong những cuộc tiếp xúc với các cơ quan Hải quan nước ngoài, khi nói về Báo Hải quan, người ta thường rất bất ngờ rằng Hải quan Việt Nam lại có một tờ báo riêng, nội dung rất chuyên sâu và phong phú. Báo Hải quan đã ngày càng trở thành kênh thông tin quan trọng khi dòng hàng hóa xuất nhập khẩu ngày càng lớn, lượng người xuất nhập nhập cảnh ngày càng đông, lượng văn bản, quy định pháp luật ngày càng nhiều, độ chuyên môn hóa hoạt động hải quan ngày càng sâu rộng.
Năm 2010 khi bắt đầu triển khai đề án ra Báo Hải quan điện tử, tôi còn nhớ khi đi xin giấy phép, Bộ Thông tin và Truyền thông đã rất ủng hộ, cùng hiểu rằng đó là sự tiếp cận nhu cầu ngày càng phát triển của bạn đọc, của sự sôi động của nền kinh tế trong quá trình hội nhập, của xu thế phát triển của thời đại công nghệ.
 |
| Phó Tổng biên tập Hoàng Anh Vinh trong một lần đến thăm nguyên Tổng biên tập Báo Hải quan Phạm Ngọc Toàn (thứ hai từ trái qua). |
Tiếp đó năm 2016, khi Báo Hải quan phát triển ấn phẩm Báo Hải quan điện tử phiên bản Tiếng Anh là một điểm nhấn rất quan trọng. Bởi nhu cầu của bạn đọc là doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, các thương gia nước ngoài và người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng đông. Nhu cầu đọc được thông tin trực tiếp từ Báo Hải quan là rất lớn, phiên bản điện tử tiếng Anh đã nhanh chóng đáp ứng được điều này.
Và gần đây, trước sự phát triển của báo chí đa phương tiện, năm 2019 Báo Hải quan đã nhanh chóng sản xuất các sản phẩm truyền hình và xuất bản định kỳ trên Báo Hải quan điện tử.
Các sản phẩm báo chí mới này, tôi đánh giá là những bước phát triển rất nhanh của Báo Hải quan. Báo Hải quan từ trước đến nay về lực lượng luôn luôn thiếu, cơ sở vật chất được bổ sung không nhiều nhưng cứ một vài năm lại có một sản phẩm mới, một bước nhảy vọt mới. Điều này thể hiện sự cố gắng, nỗ lực vượt bậc của lãnh đạo, biên tập viên, phóng viên, nhân viên Báo Hải quan, khẳng định sự thành công rất lớn. Qua sự truyền thông của các ấn phẩm, sản phẩm của Báo Hải quan, các cơ chế, chính sách, các hoạt động của ngành Hải quan đã được phản ánh một cách sâu sắc, rộng mở, nhanh chóng hơn với bạn đọc trong nước và nước ngoài.
Đạt được những thành quả như hiện nay, ở bậc thang phát triển như hiện nay, Báo Hải quan cần cố gắng để phát huy hơn nữa những lợi thế của mình, phục vụ nhiệm vụ chính trị của ngành, cũng như phục vụ hàng triệu bạn đọc báo giấy, báo điện tử thân thiết. Đặc biệt, báo điện tử, sản phẩm truyền hình là những kênh thông tin phù hợp xu thế công nghệ, sở thích người đọc, tính tương tác cao với bạn đọc thì cần đẩy mạnh chất lượng hơn nữa.
Nhìn lại quá trình phát triển, thấy rằng Báo Hải quan luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Từ mong muốn việc ra tờ tin đến việc ra tạp chí, rồi nâng lên tờ báo, tờ báo liên tục được tăng trang, tăng kỳ. Tiếp đó là ra báo điện tử, ra phiên bản tiếng Anh, sản phẩm truyền hình. Sự phát triển của tờ báo gắn liền với những giai đoạn phát triển mới của nền kinh tế và của ngành Hải quan. Các nội dung vừa chuyên sâu, vừa đáp ứng nhu cầu phong phú của bạn đọc. Chính vì thế Báo Hải quan luôn được sự tin tưởng của cán bộ, công chức Hải quan, của ngành Tài chính và của đông đảo bạn đọc toàn xã hội.
Văn Bắc (ghi)
