Sách lậu, sách giả bán công khai trên Shopee, Sendo, Lazada?

	Bắt giữ 50.000 cuốn sách lậu trên địa bàn Hà Nội
	Sách lậu vẫn công khai
	Phát hiện đường dây in, phân phối sách lậu liên tỉnh

First News cho biết, do sách lậu được bày bán tràn lan, ngày càng có nhiều độc giả phản hồi về tình trạng sách kém chất lượng. Ảnh: N.H

Thông tin trên được công bố tại họp báo công bố bằng chứng tiếp tay tiêu thụ sách giả, sách lậu vi phạm pháp luật trên Shopee, Lazada, Sendo do Công ty Văn hóa sáng tạo Trí Việt – First News tổ chức ngày 18/6.

Trên 3.000 phiên bản sách lậu

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Nguyễn Văn Phước, CEO First News cho biết, First News hiện có khoảng 1.000 đầu sách giá trị, trong đó có khoảng 400 cuốn bán chạy. Nhưng hiện công ty đã phát hiện 686 đầu sách bị in lậu, bị làm giả, bị xâm phạm, bị vi phạm bản quyền dưới mọi hình thức. Trong đó, nhiều bộ sách bị nhiều nơi in lậu cùng một lúc, như: Trọn bộ sách Hạt giống tâm hồm, Đắc nhân tâm, Quẳng gánh lo đi, Nghĩ giàu làm giàu, Dám nghĩ lớn… đã bị 16 trùm in lậu cùng nhau in lậu, làm giả. Nhiều trùm in lậu còn để giá sách giả cao hơn sách thật nhằm đánh lừa bạn đọc thích giảm giá nhiều.

“First News chỉ in một phiên bản duy nhất cho một cuốn sách, nhưng các trùm in lậu in nhiều phiên bản khác nhau và cạnh tranh giá với nhau. First News có 1.000 tựa sách nhưng phải chiến đấu với trên 3.000 phiên bản sách lậu, sách giả khác nhau” – ông Phước cho hay.

Đặc biệt, với sự phát triển của công nghệ in ấn, sách giả hiện nay đã đạt tới trình độ gần như sách thật khiến chỉ có người trong nghề in và xuất bản lâu năm mới phát hiện ra những chi tiết như màu sắc bìa nhạt hơn, giấy bìa và ruột sách mỏng hơn vài %, chữ in không sắc nét…

Tình trạng sách giả tại Việt Nam trong vài năm gần đây trở nên nghiêm trọng và có quy mô lan rộng khi First News nhận được ngày càng nhiều thư, email, điện thoại bức xúc, than phiền về chất lượng sách, giấy in, lỗi chính tả… từ các độc giả đã mua sách. Sau khi điều tra thì tất cả những sách bị độc giả than phiền này đều là sách giả. Theo đó, First News đã phải đổi hàng ngàn cuốn sách thật lấy sách giả cho các độc giả.

“Thực ra chúng tôi phát hiện các sàn thương mại điện tử bán sách lậu, sách giả cả năm trước, chúng tôi đã gửi cảnh báo nhiều lần đến các sàn bán sách online, nhưng tất cả đều không quan tâm mà chỉ trả lời rằng họ cho thuê gian hàng lấy tiền, không chịu trách nhiệm về việc ai bán sách giả hay hàng hóa nào giả” – ông Phước chia sẻ.

Theo thống kê của First News, chỉ có khoảng 0,001% bạn đọc có thể nhận biết được sách giả khi mua từ các sàn thương mại điện tử và phản hồi lại cho First News.

Tất cả 128 đơn hàng mua sách trên mạng do First News thực hiện đều nhận được sách giả. Ảnh: N.H

Trước tình trạng đó, First News đã cho nhân viên đặt 128 đơn hàng mua sách ngẫu nhiên từ tất cả các sàn, công ty thương mại điện tử bán sách online. Sau đó mời các công ty Thừa Phát Lại đến để mở các gói hàng nhận được từ các sàn thương mại điện tử và lập vi bằng. Kết quả tất cả 128 đơn hàng ngẫu nhiên đó đều là sách giả. Và First News đã chọn 3 sàn thương mại điện tử có số lần vi phạm phân phối sách giả nhiều nhất để công bố đích danh trong buổi họp báo là Shopee, Sendo và Lazada. Ngoài 128 đơn hàng kể trên, First News còn có trên 500 chứng cứ bán sách giả, sách in lậu của các công ty, các sàn thương mại điện tử bán sách trên cả nước do độc giả gửi về.

Chế tài đã có, nhưng thực thi lỏng lẻo

“Những nhà xuất bản làm ăn chân chính như chúng tôi, chỉ cần sai lỗi chính tả một vài từ hoặc chậm nộp lưu chiểu 1 ngày là đã bị phạt rất nặng, vậy tại sao sách lậu lại được ngang nhiên lộng hành như vậy?” – ông Phước đặt vấn đề tại buổi họp báo.

Trong các năm qua, First News đã thu giữ được số lượng rất lớn sách lậu, sách giả do độc giả gửi về. Ảnh: N.H

Theo lời ông Phước, ngành xuất bản dù có đóng góp không lớn cho GDP, nhưng lại là nền móng để phát triển giáo dục, trình độ dân trí và văn hóa của cả dân tộc. Hơn thế nữa, những cuốn sách về sơ cấp cứu, sách tra cứu thuốc, chữa bệnh y học bị sai nội dung dù chỉ một dòng, một chữ cũng gây nguy hiểm rất lớn cho sức khỏe thậm chí là tính mạng của bạn đọc và người thân.

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Lê Hoàng, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam cho rằng, hành vi in giả và buôn bán sách giả được coi là vi phạm pháp luật hình sự. Do đó, cuộc đấu tranh chống lại sách giả cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà xuất bản, đơn vị làm sách, cơ quan chức năng, luật sư… Theo ông Hoàng, Hội Xuất bản Việt Nam đã có văn bản kiến nghị bổ sung vào Điều 344 của Bộ luật Hình sự năm 2015 tội in lậu như tội làm hàng giả để xử lý hình sự, nhưng chưa đạt được kết quả mong đợi.

Luật sư Châu Huy Quang, Luật sư điều hành hãng Luật Rajah & Tann LCT Lawyers, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế tại Việt Nam, đánh giá luật pháp về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đã rất đầy đủ, tuy nhiên, khâu thực thi vẫn còn rất nhiều yếu kém và thiếu sự phối hợp của các cơ quan liên quan. “Hiện Việt Nam đã tham gia Công ước Berne, tham gia CPTPP và nhiều hiệp định thương mại tự do khác. Trong các hiệp định đều có cam kết về bảo hộ quyền tác giả, quyền chủ sở hữu… Tuy nhiên, dù đã có cam kết, nhưng việc "nội địa hóa" cam kết sao cho có hiệu quả lại là vấn đề còn cần bàn tới nhiều" - ông Quang nhận xét.

Do đó, để ngăn chặn các hành vi in ấn, buôn bán sách lậu, sách giả, các ý kiến cho rằng cần điều chỉnh luật theo hướng đưa ra các chế tài xử lý mạnh tay hơn.