Phát triển Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên: Vì sao còn khó?

Tính từ ngày 1/7/2018 đến ngày 31/7/2019 trên Hệ thống thông tin giám định BHYT của đối tượng HSSV đã có 8.288.343 lượt khám chữa bệnh, với số tiền đề nghị bảo hiểm thanh toán là 2.399 tỷ đồng Ảnh: ST

Được chi trả lên đến hàng tỷ đồng

Theo số liệu thống kê, tính từ ngày 1/7/2018 đến 31/7/2019 trên Hệ thống thông tin giám định BHYT của đối tượng HSSV đã có 8.288.343 lượt khám chữa bệnh, với số tiền đề nghị bảo hiểm thanh toán là 2.399 tỷ đồng. Trong đó, các trường hợp HSSV được Quỹ khám, chữa bệnh BHYT chi trả chi phí điều trị nội trú lớn từ 100 triệu đồng trở lên, tính từ ngày 1/7/2019 đến ngày 31/7/2019 là 512 lượt thẻ học sinh. Cụ thể, có 499 lượt khám chữa bệnh, chi phí từ 100-500 triệu đồng/đợt điều trị; có 13 lượt khám chữa bệnh, chi phí trên 500 triệu đồng/đợt điều trị, trong đó có 2 bệnh nhân chi phí cho BHYT trên 1 tỷ đồng/đợt điều trị.

Tuy được coi là điểm tựa cho HSSV nhưng bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện BHYT đối với HSSV vẫn gặp một số khó khăn, vướng mắc.

Luật BHYT quy định BHYT HSSV là hình thức bắt buộc, tuy nhiên hiện vẫn chưa có biện pháp chế tài xử lý cụ thể đối với nhóm HSSV khi không tham gia BHYT. Do đó, các cơ sở giáo dục vẫn chưa có biện pháp ràng buộc HSSV phải tham gia BHYT, dẫn đến tỷ lệ tham gia BHYT còn chưa đồng đều tại một số địa phương.

Bên cạnh đó, do điều kiện hoàn cảnh kinh tế của nhiều hộ gia đình có con em là HSSV còn khó khăn, không có tiền mua BHYT. HSSV là người dân tộc thiểu số mới thoát khỏi vùng khó khăn theo quy định của Chính phủ và một số HSSV thuộc đối tượng mới thoát nghèo, cận nghèo nên không được ngân sách đóng toàn bộ vì vậy số tiền tự đóng BHYT cao hơn. Trong khi đó, một số địa phương do ngân sách hạn hẹp nên không hỗ trợ thêm cho HSSV ngoài mức hỗ trợ của ngân sách nhà nước.

Một số địa phương chưa thực hiện tốt công tác phối hợp giữa hai ngành BHXH và Giáo dục Đào tạo trong việc triển khai BHYT HSSV. Một số Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo chưa nhận thức đầy đủ về trách nhiệm chỉ đạo triển khai BHYT học sinh tại các nhà trường, chưa quan tâm thích đáng đến công tác y tế trường học. Tại một số cơ sở giáo dục chỉ liệt kê số tiền đóng BHYT HSSV vào các khoản thu đầu năm học mà thiếu đi công tác tuyên truyền, vận động, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật BHYT cho HSSV…

Đồng thời, do hoạt động y tế tại các trường học đạt hiệu quả chưa cao, hầu hết các trường chưa có cán bộ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm có đủ điều kiện theo quy định để được trích kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu và còn lúng túng trong quản lý và sử dụng số kinh phí được trích chuyển tại nhà trường.

Giải pháp nào cho mục tiêu 100%?

Để sớm hoàn thành mục tiêu bao phủ BHYT đạt 100% HSSV, BHXH Việt Nam đã đề ra nhiều giải pháp yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố chủ động thực hiện. Trong đó, đề xuất ngành Giáo dục và Đào tạo từ Trung ương đến địa phương giao chỉ tiêu tỷ lệ tham gia BHYT của HS đối với từng cơ sở giáo dục. Đưa tiêu chí đánh giá phân loại tổ chức cơ sở Đảng, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ và việc chấp hành pháp luật của HSSV đảm bảo năm 2019 đạt 100% HSSV tham gia BHYT.

Đồng thời, thực hiện thu BHYT HSSV đảm bảo theo đúng quy định, đối với SV mới nhập học, HS chuyển cấp, mới vào lớp 1 thực hiện thu BHYT HSSV của những tháng còn lại năm 2019. Đối với HSSV đã thực hiện thu theo năm tài chính thì tiếp tục thực hiện thu vào cuối năm 2019; cơ sở giáo dục thu tiền đóng của HSSV theo phương thức linh hoạt 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc một năm một lần nộp vào quỹ BHYT. Chỉ thực hiện thu BHYT một lần năm 2020 nếu HSSV có nguyện vọng và tự nguyện đóng.

Đặc biệt, cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục chính sách, pháp luật BHYT đến HSSV và các bậc phụ huynh thông qua Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, Đội Thiếu niên Tiền phong. Đặc biệt nhấn mạnh thực hiện BHYT không chỉ là quyền lợi và trách nhiệm công dân của mỗi HSSV mà còn thể hiện ý thức chấp hành pháp luật của những chủ nhân tương lai của đất nước, khẳng định vai trò của BHYT trong bối cảnh viện phí điều chỉnh theo hướng tính đúng, tính đủ.

Cơ quan BHXH cũng cần phối hợp cơ sở giáo dục hướng dẫn HSSV cách thức tra cứu mã số BHXH, trường hợp tra cứu không tìm thấy mã số BHXH thì nhà trường sẽ hướng dẫn HSSV kê khai đầy đủ thông tin vào mẫu tờ khai do cơ quan BHXH cung cấp để cấp mã số BHXH; tăng cường công tác tuyên truyền, vận động HSSV tham gia BHYT; bảo vệ quyền lợi cho người bệnh là HSSV khi đi khám chữa bệnh.

Đáng chú ý, BHXH Việt Nam cũng đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu để nâng mức hỗ trợ đóng từ 30% đến 50%; đơn giản hóa thủ tục khám chữa bệnh BHYT nhằm tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT khi đi khám chữa bệnh; kiểm tra giám sát và có chế tài xử lý đối với trường hợp cơ sở khám chữa bệnh thu thêm các chi phí đã kết cấu trong giá dịch vụ y tế, chi phí thuộc phạm vi thanh toán BHYT và hạn chế thu thêm các chi phí ngoài phạm vi thanh toán BHYT. Có như vậy mới khuyến khích được người dân tham gia BHYT, trong đó có HSSV.