Nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh là gốc rễ để phát triển lực lượng doanh nghiệp Việt Nam

	“Chìa khoá” nào giúp doanh nghiệp tham gia sâu chuỗi cung ứng toàn cầu?
	Gián đoạn chuỗi cung ứng tạo cơ hội tận dụng "chỗ trống" cho doanh nghiệp Việt Nam
	“Hiến kế” giúp doanh nghiệp Việt tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Xin cho biết đánh giá của ông về tình hình doanh nghiệp trong thời gian gần đây?

Báo cáo của Chính phủ cho thấy tình hình kinh tế vĩ mô khá khả quan, trong đó có các số liệu thống kê về số DN mới thành lập, số vốn đưa vào nền kinh tế... Tuy nhiên, bên cạnh đó, bức tranh về DN cũng cho thấy, mỗi tháng trung bình có khoảng 12.500 DN rút lui khỏi thị trường. Có khoảng 17% DN trong ngành sản xuất công nghiệp khi trả lời khảo sát của Tổng cục Thống kê cho rằng, tình hình sắp tới sẽ “khó khăn hơn”. Thực tế cho thấy, một số khó khăn của doanh nghiệp là những rủi ro đến từ thị trường song cũng có những rủi ro khác đến từ sự thay đổi về chính sách, công tác điều hành của cơ quan quản lý nằm ngoài dự đoán của DN, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của DN. Đây là những rủi ro mà DN rất lo ngại.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng DN mong muốn tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV lần này, bên cạnh việc thảo luận, xem xét về những khó khăn, thách thức do thị trường và điều cạnh khách quan bên ngoài, DN cũng mong muốn Quốc hội xem xét những rủi ro, khó khăn cho hoạt động kinh doanh xuất phát từ thể chế, quy định pháp luật, hay phương thức điều hành của các cơ quan quản lý, bộ, ngành, địa phương. Hầu hết những rủi ro này đều ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh của DN. Đơn cử sự việc tắc nghẽn cục bộ nguồn cung xăng dầu vừa qua, rõ ràng có liên quan đến công tác quản lý, điều hành thị trường của cơ quan quản lý nhà nước. Do đó, tôi rất mong muốn những nội dung này sẽ được tập hợp thành nhóm vấn đề để được thảo luận chính thức, có hệ thống tại Quốc hội. Để từ đó, có giải pháp hỗ trợ cộng đồng DN tốt hơn, góp phần quan trọng vào việc cải thiện môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho DN.

Tại kỳ họp lần này, Quốc hội sẽ cho ý kiến về một loạt các luật, văn bản rất quan trọng với hoạt động kinh doanh của DN. Ông có kỳ vọng gì vào việc nhiều văn bản pháp luật sẽ được đặt lên bàn để sửa cùng một lúc?

Khi thực hiện các nghiên cứu về các vướng mắc, chưa phù hợp trong các văn bản pháp luật liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, chúng tôi đề nghị đảm bảo được nguyên tắc quan trọng là đảm bảo chất lượng pháp luật, tính khả thi, cũng như tôn trọng các nguyên tắc thị trường, lấy DN, người dân làm trung tâm. Thị trường hơn theo nghĩa tôn trọng các nguyên tắc, quy luật của thị trường, tránh can thiệp vào các hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN, xác định rõ quyền lợi, trách nhiệm của các bên liên quan và cơ chế giám sát từ xã hội, các định chế trung gian...

Khi đó, nâng cao chất lượng pháp luật không chỉ là hoàn thiện hệ thống pháp luật, mà còn cần sử dụng công cụ thị trường nhuần nhuyễn trong hệ thống pháp luật và trong công tác điều hành. Việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật cần được đánh giá tác động đầy đủ, tới các đối tượng khác nhau, với yêu cầu cao nhất tạo ra sự rõ ràng, minh bạch của hệ thống pháp luật, xây dựng môi trường kinh doanh an toàn, thuận lợi, không lạm dụng công cụ hành chính.

Tại kỳ họp này, Quốc hội sẽ thảo luận về một loạt luật rất quan trọng với hoạt động kinh doanh như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Luật Giá (sửa đổi)... Tôi hy vọng trong quá trình góp ý, xây dựng luật, những nguyên tắc thị trường, công cụ thị trường sẽ được đưa vào như là “linh hồn”, nguyên tắc cốt lõi của luật, thay vì những công cụ quản lý hành chính cứng nhắc.

Theo ông, điều các doanh nghiệp cần nhất lúc này là gì?

Thế hệ doanh nhân trẻ ngày nay khởi nghiệp vì mong muốn làm giàu, vì khát vọng đổi mới sáng tạo, vươn ra thế giới với khát vọng một Việt Nam hùng cường. Khát vọng lớn hơn, rủi ro đi kèm cũng lớn hơn, do vậy rất cần nhiều hơn những thể chế, chính sách, và hành động nhằm tiếp tục củng cố lòng tin, tạo môi trường kinh doanh an toàn, tạo sự an tâm cho DN, doanh nhân khi khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo, dấn thân vào các thị trường, vùng đất mới, với những mô hình kinh doanh, sản phẩm, công nghệ, tư duy chưa có tiền lệ. Nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh là gốc rễ để phát triển lực lượng DN Việt Nam.

Hơn lúc nào hết, cộng đồng DN mong muốn có một môi trường kinh doanh an toàn, minh bạch, có thể tiên liệu được. Một môi trường như vậy cần phải dựa trên những văn bản pháp luật, chính sách có tính chất dài hạn, dựa trên những nguyên tắc nhất quán trong điều hành. Làm được điều này sẽ khuyến khích tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp, dám chịu trách nhiệm của doanh nghiệp, người dân.

Trong bối cảnh hiện nay, số lượng DN thành lập mới rất lớn, nhưng tôi cho rằng vẫn chưa cảm nhận được không khí hừng hực, sôi động khởi nghiệp kinh doanh như đã thấy, khi bắt đầu thời kỳ đổi mới, hay khi Luật Doanh nghiệp ra đời. Tôi rất kỳ vọng sự đổi mới trong chính sách pháp luật tới đây sẽ tiếp tục hun đúc tinh thần khởi nghiệp trong thời gian tới, từ đó tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy kinh tế phục hồi và phát triển.

Hơn hai năm đại dịch Covid-19 và trong bối cảnh đặc biệt, Chính phủ buộc phải áp dụng nhiều cơ chế, chính sách đặc thù, thậm chí là những chính sách chưa có tiền lệ để phục vụ mục tiêu phòng, chống dịch và hiện nay là phục hồi, phát triển kinh tế. Nhiều giải pháp hành chính được ban hành, một mặt tạo hiệu ứng tốt cho thúc đẩy phục hồi kinh tế nhưng mặt khác cũng can thiệp nhiều hơn vào thị trường hay tạo ra những tâm lý trông chờ hỗ trợ của nhiều DN. Đã đến lúc tư tưởng này phải lùi lại, nhường chỗ cho việc điều hành theo nguyên tắc thị trường, lấy năng lực và khả năng sử dụng công cụ thị trường làm một tiêu chuẩn quan trọng trong đánh giá hiệu quả chính sách và chất lượng điều hành của các cơ quan quản lý. Điều đó sẽ nâng cao chất lượng quản trị công, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, nuôi dưỡng tình thần kinh doanh, tinh thần DN và hỗ trợ một cách tốt nhất cho các DN và nền kinh tế. Khi pháp luật được xây dựng theo tư duy đề cao nguyên tắc thị trường thay vì tư duy lo hộ hay lạm dụng công cụ hành chính, khi đó sẽ thúc đẩy điều hành, thực thi theo nguyên tắc thị trường, và DN cũng sẽ có cách thức tiếp cận mới với thị trường, với các cơ hội kinh doanh.

Xin cảm ơn ông!