Nông nghiệp ĐBSCL: Nhìn đâu cũng thấy cơ hội đầu tư

Nhà đầu tư nhìn thấy rất nhiều cơ hội trong ngành nông nghiệp tại ĐBSCL. Ảnh: TL

Vô vàn cơ hội

Bắt đầu đầu tư vào Việt Nam từ năm 2013 với 8 công ty trong các lĩnh vực nông nghiệp, kinh tế, giáo dục, bà Huỳnh Thanh Bình Minh, Giám đốc Tael Partners Việt Nam chia sẻ, khi nhìn vào ĐBSCL, bà nhận thấy cơ hội rất lớn từ nông nghiệp, lương thực. Đây cũng là những nhu cầu rất cơ bản của xã hội.

Nói rõ hơn, bà Minh cho biết, cơ hội đầu tư phải gắn với thị trường lớn. Thủy hải sản, lúa gạo, rau, củ, quả đều có thị trường rất lớn. “Các DN ở Việt Nam đã xuất khẩu đi hàng chục nước. Nhưng DN ở Thái Lan thậm chí còn có thể xuất khẩu đến hàng trăm nước. Điều này có nghĩa dư địa để phát triển cho các DN ở Việt Nam còn rất lớn” – bà Minh nói.

Bên cạnh đó, mỗi ngành lại có khả năng tăng trưởng khác nhau. Ví dụ, ngành nông nghiệp, lương thực có thể có tốc độ tăng trưởng rất chậm, nhưng nếu chuyển qua sản phẩm chế biến, đóng gói, đồ uống thì giá trị thị trường sẽ rất lớn và có mức độ tăng trưởng cao. Các nhà đầu tư sẽ nhìn vào từng ngành để đánh giá tiềm năng tăng trưởng.

Ông Anderson Tan, Giám đốc Công ty Accelebator Singapore cũng chia sẻ: “Chúng tôi nhìn Việt Nam với con mắt đầy ngưỡng mộ và ganh tỵ vì Việt Nam có quá nhiều nguồn lực, nhiều sự ưu đãi của thiên nhiên. Tôi hy vọng Việt Nam có thể trở thành nơi sản xuất lương thực cho Đông Nam Á”. Theo ông Anderson Tan, nếu tiềm năng này được hiện thực hóa, lợi ích mang lại sẽ rất lớn. Hiện nay, Việt Nam còn rất nhiều dư địa phát triển nông nghiệp. Chỉ cần nhìn vào sự lãng phí sau thu hoạch, nếu các phế phẩm, các thứ đang bị bỏ phí trong nông nghiệp được tận dụng một cách hợp lý sẽ có thể trở thành những sản phẩm có giá trị rất lớn và phát triển bền vững.

Một khía cạnh hợp tác đầy tiềm năng khác giữa Singapore và ĐBSCL được ông Anderson Tan chỉ ra là công nghệ nông nghiệp. Singapore có nhiều DN khởi nghiệp công nghệ nông nghiệp nhưng lại thiếu môi trường thực tế để áp dụng, trong khi Việt Nam lại là cả một vùng thực địa rộng lớn và đầy tiềm năng. Nếu có thể tạo ra kết nối này (công nghệ Singapore và tài nguyên Việt Nam - ĐBSCL) thì tiềm năng sẽ rất lớn, bởi bản thân Singapore là một bàn đạp để các DN Việt Nam vươn ra các nước khác.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, đại diện Tổ chức tư vấn đầu tư tác động môi trường và xã hội, Chuyên gia tư vấn cấp cao Công ty tư vấn Clickable Impact, chia sẻ một báo cáo cho thấy, trong khoảng 3 năm trở lại đây, số lượng nhà đầu tư chuyển từ đầu tư truyền thống sang đầu tư tác động đã nhân đôi. Hiện cũng có nhiều nhà đầu tư tác động dần chuyển qua thị trường Việt Nam. Cung cấp các khoản tài trợ tác động cho các công ty Việt Nam. Clickable có đặc thù là hỗ trợ các công ty ở nhóm khởi nghiệp khí hậu, nên cũng rất quan tâm đến các DN có nhu cầu vốn nhỏ hơn, nằm khoảng 1-5 triệu USD.

Từ góc độ DN sản xuất trong nước, ông Trần Lam Sơn, Ủy viên BCH Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (HAWA), Giám đốc Công ty Thiên Minh cũng nhìn thấy tiềm năng rất lớn từ cỏ năn tượng tại ĐBSCL. Đây là loại cỏ tự nhiên, sinh trưởng ở vùng nước lợ, có thể đạt chứng chỉ FSC, đáp ứng các tiêu chí thỏa thuận EUDR thuận lợi. Với diện tích khoảng 1,8 triệu ha, năng suất thu hoạch 10 tấn/ha, giá trị ước tính của cỏ năn tượng ở vào khoảng 9 tỷ USD. Loại cỏ này có thể ứng dụng đa dạng vào các ngành thủ công mỹ nghệ, sản xuất bột giấy, túi giấy, thức ăn gia súc… Theo ông Sơn, đây là nguồn nguyên liệu bền vững, nếu khai thác tốt sẽ trở thành thế mạnh của ngành thủ công mỹ nghệ và chế biến gỗ Việt Nam. Theo đó, HAWA đang nỗ lực phát triển ứng dụng cỏ năn tượng vào sản xuất sản phẩm thủ công mỹ nghệ và nội thất xuất khẩu.

Nâng cao năng lực hấp thụ vốn đầu tư

Dù có rất nhiều tiềm năng và cơ hội cho nhà đầu tư, nhưng việc rót vốn vào nông nghiệp ĐBSCL hiện vấp phải một số rào cản. Từ góc nhìn của bà Nguyễn Thị Thu Hà, có tới 3 rào cản trong hoạt động này. Thứ nhất là khả năng các công ty có thể xây dựng mô hình kinh doanh và quản trị rủi ro, phòng vệ được các rủi ro khí hậu, tránh việc suy giảm tài sản, khả năng sinh lợi của tài sản.

Thứ hai, bản thân DN ĐBSCL thường chỉ theo mô hình làm việc với người nông dân. Các mô hình này tạo ra được tác động xã hội tích cực, nhưng DN lại chưa biết cách làm thế nào để truyền thông về tác động xã hội tích cực đã tạo ra được. Các quỹ đầu tư quan tâm đến việc giảm lượng khí nhà kính, nhưng họ cũng quan tâm đến việc tạo ra được bao nhiêu sinh kế cho người có thu nhập thấp, những người ở đáy tháp thu nhập. Tức là tạo ra được tác động xã hội nhưng phải tìm cách chứng minh và thuyết phục được nhà đầu tư. Rào cản thứ ba là năng lực quản lý tài chính một cách minh bạch. Khi tham gia vào thị trường, đầu tiên nhà đầu tư sẽ kiểm tra xem định giá của công ty như thế nào, bằng cách kiểm tra dự phóng dòng tiền tương lai để xem liệu DN thực sự có mang được dòng tiền dương.

Tương tự, bà Minh cũng đánh giá, dù nhìn thấy rất nhiều cơ hội để đầu tư, nhưng khi đi sâu vào đánh giá, thì số cơ hội có thể đầu tư được lại không nhiều. Bởi việc hấp thụ được vốn phụ thuộc vào khả năng của DN. “Mức thất thoát sau thu hoạch của Việt Nam hiện rất lớn, từ 15-40%. Những DN nào có giải pháp giải quyết vấn đề này, DN nào có giải pháp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, biến các phụ phẩm như vỏ tôm, vỏ dừa, vỏ sầu riêng… thành sản phẩm có giá trị gia tăng cao đều là những câu chuyện để chúng tôi thuyết phục nhà đầu tư rót vốn” – bà Minh chia sẻ.

Ngoài ra, bà Minh cũng nhấn mạnh, các ngành kinh doanh này phải áp dụng được các tiến bộ công nghệ của thế giới. Ngành nông nghiệp sẽ không ai đầu tư nếu phụ thuộc vào thời tiết, chịu nhiều rủi ro. Nếu không tính toán được rủi ro sẽ không thuyết phục được nhà đầu tư.