 |
| Trung Quốc đang đứng trước nguy cơ mất đi vị trí cường quốc công nghiệp |
Chuyên gia Tsai Fan đã chỉ ra một xu hướng tương tự ở Trung Quốc hiện nay khi tỷ trọng ngành công nghiệp giảm liên tục. Nếu như năm 2006, khu vực công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới chiếm 42% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thì đến năm 2019, con số này giảm xuống còn 32%. Trong khi đó, tỷ trọng sản xuất công nghiệp trực tiếp thậm chí còn thấp hơn, ở mức dưới 28%. Những tín hiệu kinh tế tích cực sau đợt bùng phát của đại dịch Covid-19 đã không cải thiện được vị thế của ngành công nghiệp, đặc biệt là trong các ngành định hướng xuất khẩu, bởi vì khác với Trung Quốc, nhiều quốc gia vẫn chưa thể vượt qua đại dịch này và tương ứng, chưa thoát khỏi khủng hoảng kinh tế. Điều này đã làm giảm nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa Trung Quốc. Hậu quả là tại chính Trung Quốc, đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp đang giảm.
Trung Quốc từ lâu đã giữ danh hiệu công xưởng sản xuất toàn cầu. Kể từ khi bắt đầu thực hiện chính sách cải cách và mở cửa, nước này đã có thể xây dựng cơ sở công nghiệp phát triển nhất thế giới và các chuỗi cung ứng liên kết với sản xuất. Theo số liệu của Liên hợp quốc (LHQ), năm 2018, Trung Quốc đã trở thành cường quốc công nghiệp lớn nhất thế giới, chiếm 28,4% tổng sản lượng công nghiệp toàn cầu. Vị trí thứ hai do Mỹ nắm giữ, nhưng thị phần của họ chỉ gần một nửa so với Trung Quốc.
Mỹ đã từng là quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghiệp, nhưng khi nền kinh tế phát triển và mức sống trung bình trong nước tăng lên, các doanh nghiệp Mỹ, để cắt giảm chi phí, bắt đầu chuyển sản xuất sang các nước có lao động rẻ hơn, đặc biệt là Trung Quốc. Ngược lại, đến lượt mình, Mỹ tập trung vào các lĩnh vực dịch vụ và tài chính, dự tính rằng tầng lớp trung lưu ngày càng mở rộng sẽ trở thành nền tảng của nền kinh tế tiêu dùng. Trên thực tế, được hình thành trong thời kỳ bùng nổ công nghiệp, tầng lớp trung lưu hùng mạnh của Mỹ đã bắt đầu bị xói mòn.
Theo chuyên gia, Trung Quốc cần duy trì vị thế là một cường quốc công nghiệp, vị thế này không chỉ mang lại nhiều lợi ích cho Trung Quốc và người dân trong nước, mà còn nâng cao đáng kể hình ảnh quốc tế của Trung Quốc. Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 nêu rõ Trung Quốc cần duy trì tỷ trọng sản xuất công nghiệp trong GDP ở mức ổn định và thậm chí tăng lợi thế cạnh tranh của ngành. Nhiều chương trình mục tiêu phát triển của Trung Quốc, bao gồm “Sản xuất tại Trung Quốc 2025”, “Tiêu chuẩn Trung Quốc năm 2035” cũng nhằm mục đích chính hướng đến tăng cường tiềm năng công nghiệp và đổi mới của Trung Quốc. Bên cạnh đó, Trung Quốc cần phải duy trì sự cân bằng giữa đường lối “bên trong” và “bên ngoài”, đảm bảo thị trường nội địa phát triển tốt, tăng cường sản xuất và khu vực dịch vụ, đồng thời đẩy mạnh hơn nữa cải cách và tăng cường mở cửa với thế giới bên ngoài để kích thích sự phát triển.
Tại Mỹ, chính quyền của tân Tổng thống Joe Biden cũng đang kêu gọi các công ty Mỹ tạo việc làm và sản xuất sản phẩm trên lãnh thổ đất nước. Tuy nhiên, xu hướng này cực kỳ khó đảo ngược. Hiện giờ, hầu hết các công ty Mỹ đang cố gắng duy trì hoạt động kinh doanh của họ tại Trung Quốc, bất chấp những khó khăn chính trị. Nếu không, họ sẽ chọn cách như Apple đang làm, đó là chuyển một số hoạt động sản xuất của mình sang các nước đang phát triển ở Đông Nam Á. So với đảo ngược hoàn toàn thì việc duy trì, mặc dù với tỷ trọng nhỏ hơn nhưng ổn định tỷ lệ ngành công nghiệp trong GDP sẽ là phương hướng dễ dàng hơn nhiều.
Đ.A
