Nhân rộng mô hình trạm y tế hoạt động theo nguyên lý y học gia đình

Công tác khám chữa bệnh tại Trạm Y tế đang dần cải thiện, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khoẻ người dân. Ảnh: DN.

Tín hiệu lạc quan

TYT xã là tuyến đầu, gần dân nhất và được coi là nền tảng, xương sống của hệ thống y tế. Với mô hình ở nước ta hiện nay đòi hỏi các TYT phải thay đổi căn bản phương thức hoạt động để thực hiện sứ mệnh của mình. Sau nhiều nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm của các nước, Bộ Y tế đã định hướng TYT tuyến xã sẽ hoạt động theo nguyên lý YHGĐ.

Nguyên lý YHGĐ là chăm sóc sức khỏe toàn diện, liên tục, định hướng dự phòng cho cá nhân, hộ gia đình và cộng đồng. Tức là phải ứng dụng công nghệ thông tin cập nhật thông tin sức khỏe, bệnh tật của người dân, tập hợp cơ sở dữ liệu thống nhất, khám định kỳ, lập hồ sơ sức khỏe của từng người dân, phân cấp, hướng tới đưa việc chăm sóc, theo dõi, cấp thuốc điều trị các bệnh không truyền nhiễm về TYT xã, phường, khắc phục tình trạng cùng loại bệnh nhưng thuốc tuyến dưới kém hơn tuyến trên…

Hiện, ngành Y tế đang triển khai thí điểm mô hình tích hợp này tại 26 TYT, phường thuộc 8 tỉnh trên cả nước, bước đầu kết quả khả quan khi số lượt khám chữa bệnh tại các TYT thí điểm tăng lên hàng nghìn lượt trong 11 tháng qua. Cụ thể, tại tỉnh Hà Tĩnh, đã có 84% người dân được lập hồ sơ sức khỏe và tất cả các bệnh viện trên địa bàn đã liên thông với tuyến y tế cơ sở.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, kinh nghiệm các nước và thực tiễn cho thấy, có khoảng 80- 90% người dân bị bệnh nhẹ đều có thể được khám và điều trị tại tuyến y tế cơ sở. Đây là tuyến chăm sóc hiệu quả cho người mắc các bệnh mãn tính, những bệnh nhẹ, để tránh tốn kém tiền bạc, tránh để bệnh diễn biến nặng mới đến các cơ sở y tế. Vì vậy, việc nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tuyến y tế cơ sở là rất cần thiết và cấp bách.

Không thể chậm trễ

Nhấn mạnh về lộ trình triển khai xây dựng các TYT hoạt động theo nguyên lý YHGĐ, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nêu, năm 2018, hoàn thành mô hình 26 TYT xã điểm. Năm 2019, mỗi tỉnh triển khai ít nhất 15% số TYT; giai đoạn 2019-2020 triển khai ít nhất 30% số TYT. Các tỉnh xây dựng lộ trình, phấn đấu hoàn thành trong 5 năm, từ 2019-2023.

Bộ trưởng Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị y tế tuyến dưới triển khai thực hiện tốt Thông tư số 39/2017/TT-BYT ngày 18/10/2017 của Bộ Y tế quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến y tế cơ sở, bao gồm 76 dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu và 241 thuốc cung ứng tại TYT xã để trạm có điều kiện chăm sóc sức khỏe ban đầu, theo dõi, quản lý một số bệnh không lây nhiễm nhằm thu hút người bệnh về tuyến y tế cơ sở.

Mặt khác, theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ Y tế đang phối hợp với các Bộ, ngành sửa đổi quy định giao quỹ khám, chữa bệnh cho TYT cao nhất bằng 20% quỹ khám, chữa bệnh BHYT ngoại trú. Việc sửa đổi theo hướng cơ quan Bảo hiểm Xã hội sẽ ký hợp đồng với Trung tâm y tế tuyến huyện để tổ chức khám, chữa bệnh BHYT tại TYT tuyến xã.

Song song với các giải pháp về chuyên môn, kỹ thuật, theo Bộ trưởng Bộ Y tế, cơ quan này đang xây dựng phương án trình Thủ tướng Chính phủ hướng dẫn việc phân bổ ngân sách y tế theo hướng ưu tiên cho y tế dự phòng cũng như cho hoạt động khám, chữa bệnh tại TYT xã.

"Về lâu dài sẽ xây dựng cơ chế giá dịch vụ và cơ chế đồng chi trả phù hợp nhằm khuyến khích người dân khám, chữa bệnh ở tuyến dưới; đồng thời quy định các cơ sở y tế tuyến trên chỉ cung cấp các dịch vụ mà tuyến dưới chưa thực hiện được", Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nói.

Ðể tăng cường quản lý bệnh không lây nhiễm tại TYT theo nguyên lý YHGÐ, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế cho biết, các TYT cần tích cực triển khai dịch vụ dự phòng, quản lý điều trị một số bệnh không lây nhiễm, được bảo hiểm y tế thanh toán, ưu tiên cho quản lý tăng huyết áp và đái tháo đường tại TYT xã.

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng ban hành cuốn Tài liệu chuyên môn hướng dẫn khám, chữa bệnh tại TYT xã, phường. Ðây là tài liệu quan trọng cho các TYT áp dụng trong thực hành khám, chữa bệnh thông thường tại tuyến y tế cơ sở.

Với những hướng đi đúng và cách thực hiện quyết liệt, Bộ Y tế hy vọng tương lai không xa người dân sẽ tin tưởng vào hệ thống y tế cơ sở và đến khám, chữa bệnh, theo dõi bệnh tại các TYT phường, xã nhiều hơn.