Nhận diện đúng rủi ro, chủ động có giải pháp trong điều hành thu ngân sách

	Ngành Thuế rốt ráo thực hiện các giải pháp đảm bảo nguồn thu ngân sách năm 2023
	Thực hành triệt để tiết kiệm trong quản lý, điều hành, sử dụng ngân sách nhà nước
	Cần giải pháp điều hành cân bằng giữa kiểm soát lạm phát với tăng trưởng

Ngành Thuế sẽ tiếp tục triển khai kịp thời, hiệu quả các gói chính sách hỗ trợ doanh nghiệp. Ảnh: H.Anh

Thu ngân sách ước đạt 578.035 tỷ đồng

Trong những tháng đầu năm 2023, bám sát và đánh giá tình hình kinh tế trong nước, thế giới, Tổng cục Thuế đã phân tích, nhận định tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ mà các nước thực hiện đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN trong nước để nhận diện đúng những rủi ro, kịp thời tham mưu cho Bộ Tài chính, Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu NSNN năm 2023.

Kết quả thực hiện thu NSNN 4 tháng đầu năm 2023 của ngành Thuế cho thấy, tổng thu NSNN lũy kế 4 tháng đầu năm 2023 do cơ quan Thuế quản lý ước đạt 578.035 tỷ đồng, bằng 42,1% so với dự toán pháp lệnh, bằng 100,7% so với cùng kỳ năm 2022. Có 12/20 khoản thu, sắc thuế đạt khá so với dự toán (đạt trên 38%), bên cạnh đó có 8/20 khoản thu đạt dưới 38%; 13/20 khoản thu, sắc thuế có mức tăng trưởng thu so với cùng kỳ và có 7/20 khoản thu, sắc thuế thu thấp hơn cùng kỳ năm 2022. Đơn cử như thu thuế bảo vệ môi trường ước bằng 49,7%; lệ phí trước bạ ước bằng 78,7%; thu tiền sử dụng đất ước bằng 45,7%; thu tiền cho thuê đất, thuê mặt nước ước bằng 48,8%. Có 25/63 địa phương có tiến độ thực hiện dự toán khá (trên 38%); 17/63 địa phương đảm bảo tiến độ thu (33-38%) và 21/63 địa phương có tiến độ thu đạt thấp (dưới 33%), trong đó có một số địa phương có tiến độ thu rất chậm (dưới 30% dự toán) như: Cao Bằng, Phú Yên, Lào Cai, Quảng Trị, Thái Bình, Tuyên Quang, Ninh Bình, Lai Châu, Hà Giang...

Về triển khai Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử (HĐĐT), xác định công tác phòng chống gian lận về hóa đơn là vấn đề hết sức quan trọng, Tổng cục Thuế đã tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn Ngành để trao đổi, thảo luận các giải pháp tăng cường quản lý, phòng chống gian lận trong sử dụng HĐĐT. Đồng thời, để đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn (big data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý thuế, quản lý hóa đơn, góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn, Tổng cục Thuế cũng đã chính thức đưa vào vận hành, triển khai “Hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý HĐĐT”. Theo đó, cơ quan Thuế các cấp sẽ tập trung rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc phát hành, sử dụng HĐĐT, qua đó giúp truy vết, ngăn ngừa, xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ, gian lận hoàn thuế nói riêng và về thuế nói chung. Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế cũng đang chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các phần mềm ứng dụng, tích hợp với hệ thống HĐĐT nhằm phát hiện và tự động ngăn chặn các hành vi gian lận, xuất khống HĐĐT một cách mạnh mẽ, hiệu quả và kịp thời hơn.

Tiếp tục triển khai kịp thời, hiệu quả các gói chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Theo đánh giá, về tổng thể, tiến độ thu ngân sách 4 tháng đầu năm 2023 vẫn đảm bảo tiến độ dự toán và có mức tăng trưởng so với cùng kỳ, nhưng đây là mức đạt thấp nhất trong vòng 3 năm qua (thu 4 tháng đầu năm 2021 đạt 43,8%; năm 2022 đạt 48,6%).

Lưu ý một số vấn đề về thu ngân sách, quyền Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Xuân Thành cho rằng, tình hình diễn biến thu qua các tháng tuy chưa đến mức báo động nhưng có những dấu hiệu diễn biến xấu. Tiến độ thu NSNN qua các tháng có dấu hiệu sụt giảm. Cùng với đó, thu NSNN luỹ kế 4 tháng đầu năm 2023 về cơ bản đảm bảo tiến độ thực hiện dự toán pháp lệnh, tuy nhiên chủ yếu tăng do tháng 1/2023 có nhiều nguồn tạm nộp theo quý (khoảng 116 ngàn tỷ đồng) và nguồn đột biến.

Theo ông Mai Xuân Thành, thu NSNN 4 tháng đầu năm 2023 vẫn đang có chiều hướng giảm dần theo xu hướng xấu của nền kinh tế: tốc độ tăng trưởng GDP quý 1/2023 ước tính tăng 3,32% so với cùng kỳ năm trước, gần như thấp nhất trong quý 1 các năm giai đoạn 2011-2023, chỉ cao hơn tốc độ tăng 3,21% của quý 1/2020 (quý ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch bệnh Covid-19). Đồng thời, phân tích trên cũng cho thấy những khó khăn của nền kinh tế đã tác động mạnh đến nhiệm vụ thu ngân sách của Ngành và dự báo tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực trong thời gian tới.

Trong tháng 5 cũng như các tháng tiếp theo, ngành Thuế xác định tiếp tục bám sát và đánh giá tình hình kinh tế trong nước, thế giới; phân tích, nhận định tác động từ những chính sách tài khóa tiền tệ mà các nước thực hiện đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN trong nước để nhận diện đúng những rủi ro, kịp thời tham mưu cho Bộ Tài chính, Chính phủ có kịch bản, giải pháp chủ động trong điều hành thu NSNN. Cùng với đó, khẩn trương triển khai xây dựng, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật được giao xây dựng, đảm bảo chất lượng, đúng tiến độ và kế hoạch đề ra; tiếp tục triển khai kịp thời, hiệu quả các gói chính sách, giải pháp về thuế để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân phục hồi phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngành Thuế cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng, thành lập trung tâm cơ sở dữ liệu thuế, cơ sở dữ liệu HĐĐT, phục vụ hiệu quả công tác quản lý thuế về lâu dài; đồng thời đẩy nhanh tiến độ nghiên cứu, xây dựng công cụ phân tích dữ liệu lớn, ứng dụng AI để quản lý thuế, quản lý hóa đơn, kiểm soát, phòng chống, ngăn chặn hiệu quả, đẩy lùi các hành vi gian lận về HĐĐT; khẩn trương đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn NSNN năm 2023, đặc biệt là các dự án CNTT sử dụng vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; các dự án thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.