Lập báo cáo tài chính Nhà nước: Kho bạc Nhà nước đảm bảo thực hiện đúng lộ trình

	Thêm 1.800 tỷ đồng trái phiếu chính phủ được huy động
	Trái phiếu chính phủ kì hạn 15 năm “đắt hàng”
	Hướng tới hình thành "Kho bạc số"
	Kho bạc Nhà nước kiến nghị bộ, ngành đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư
	Kho bạc Nhà nước đã giải ngân vốn đầu tư đạt hơn 14% kế hoạch

KBNN phải tổ chức triển khai lập BCTCNN từ cấp chính quyền địa phương đến trung ương và tổng hợp báo cáo ở cấp độ quốc gia. Ảnh: Thuỳ Linh.

Thực hiện theo từng bước thiết kế

Theo quy định của Chính phủ, Bộ Tài chính, KBNN có trách nhiệm báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về việc lập BCTCNN trên phạm vi toàn quốc và từng địa phương. Do đó, để thực hiện, KBNN phải tổ chức triển khai lập BCTCNN từ cấp chính quyền địa phương đến trung ương và tổng hợp báo cáo ở cấp độ quốc gia. Để thực hiện nhiệm vụ này, KBNN đã và đang tích cực triển khai các hoạt động như: Xây dựng khung pháp lý, kiện toàn tổ chức bộ máy, thiết kế, xây dựng bộ hệ thống thông tin. Theo KBNN, đây sẽ là căn cứ để xây dựng các văn bản hướng dẫn chi tiết về BCTCNN, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về BCTCNN và là cơ sở để xây dựng tài liệu đào tạo, thiết kế quy trình nghiệp vụ trên hệ thống thông tin đảm bảo cho việc KBNN triển khai thực hiện chức năng Tổng kế toán nhà nước từ năm 2019 theo đúng quy định của Luật Kế toán năm 2015.

Theo KBNN, việc tổ chức triển khai BCTCNN sẽ thực hiện theo đúng lộ trình, từng bước thiết kế, đưa các thông tin vào báo cáo theo giai đoạn cho phù hợp. Trong đó, ưu tiên những đơn vị đã áp dụng kế toán dồn tích và lập đầy đủ 4 BCTC (báo cáo tình hình tài chính, báo cáo kết quả hoạt động, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, thuyết minh BCTC), hoặc các đơn vị có giá trị lớn (xét trên khía cạnh tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí…) để thực hiện tổng hợp trước. Với các đối tượng hiện nay đang áp dụng theo các chế độ kế toán khác có thể thực hiện tổng hợp từng bước, theo từng giai đoạn. Ví dụ, giai đoạn đầu triển khai, chỉ tổng hợp và trình bày thông tin từ các doanh nghiệp nhà nước trên BCTCNN dưới hình thức các khoản đầu tư của Nhà nước. Sau khi triển khai thành công và hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ, sẽ thực hiện tổng hợp đầy đủ thông tin về tài sản, nguồn vốn, kết quả hoạt động… của các doanh nghiệp theo quy định của chuẩn mực.

Bên cạnh đó, hệ thống KBNN sẽ vận dụng các quy định của chuẩn mực kế toán công quốc tế và xây dựng quy trình tổng hợp theo từng cấp. Theo đó, các đơn vị dự toán cấp 1 có trách nhiệm tổng hợp thông tin tài chính của đơn vị mình và các đơn vị cấp dưới theo hướng dẫn của Bộ Tài chính để lập bộ báo cáo cung cấp thông tin tài chính và gửi KBNN các cấp. Các cơ quan quản lý, thực hiện thu, chi NSNN; cơ quan quản lý tài sản, nguồn vốn của Nhà nước các cấp lập bộ báo cáo cung cấp thông tin tài chính nhà nước do đơn vị quản lý gửi cho KBNN các cấp. KBNN cấp dưới tổng hợp thông tin tài chính nhà nước của địa phương gửi cho KBNN cấp trên.

Còn nhiều khó khăn

Có thể nói, việc BCTCNN là một nội dung mới và phức tạp, lần đầu tiên thực hiện tại Việt Nam, do vậy sẽ không tránh khỏi việc phát sinh nhiều vướng mắc trong quá trình triển khai. Theo KBNN, một trong những khó khăn đầu tiên khi thực hiện đó là việc thông tin về BCTCNN có phạm vi rộng, chủ yếu được tổng hợp từ các đơn vị. Trong khi đó, với thực trạng công tác kế toán tại các đơn vị như hiện nay thì các thông tin đầu vào từ các đơn vị cũng cần có thời gian tổ chức thực hiện thích hợp mới có thể hoàn thiện để đảm bảo cung cấp cho KBNN.

Cũng theo KBNN, Việt Nam có đặc thù ngân sách nhà nước lồng ghép nên việc tổ chức lập BCTCNN sẽ được thực hiện tổng hợp từ báo cáo tài chính của các đơn vị kế toán trong khu vực nhà nước và quy trình tổng hợp BCTCNN sẽ phụ thuộc rất nhiều vào thực tế công tác kế toán và lập BCTC theo hướng dẫn tại các chế độ kế toán. Hơn nữa, tại các đơn vị dự toán, đơn vị sử dụng ngân sách đã tổ chức bộ máy kế toán chi tiêu; tại các cơ quan Thuế, Hải quan, các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách… tổ chức bộ máy kế toán nghiệp vụ và bộ máy kế toán chi tiêu nội bộ theo quy định của Luật Kế toán năm 2015. Tuy nhiên, do trình độ công chức kế toán tại các đơn vị không đồng đều nên chưa quen với việc tổng hợp và phân tích thông tin tài chính…

Trên phương diện quy định về tổng hợp số liệu của các đơn vị kế toán trong khu vực nhà nước, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 99/2018/TT- BTC ngày 1/11/2018 hướng dẫn lập BCTC tổng hợp của đơn vị kế toán nhà nước là đơn vị kế toán cấp trên. Thông tư này quy định các đơn vị cấp trên thực hiện tổng hợp BCTC của bản thân đơn vị mình và các đơn vị cấp dưới trực thuộc từ năm tài chính 2018. Tuy nhiên, có một khó khăn khác khi áp dụng đó là việc thời điểm áp dụng của thông tư là ngày 1/1/2019 để tổng hợp số liệu năm 2018 cũng tương đối áp lực cho các bộ, ngành khi năm 2018 là năm đầu tiên các đơn vị cấp cơ sở thực hiện kế toán theo Thông tư số 107/2017/TT- BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán hành chính sự nghiệp.

Mới đây, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 133/2018/TT- BTC hướng dẫn lập BCTCNN. Thông tư hướng dẫn biểu mẫu, quy trình lập, gửi báo cáo cung cấp thông tin tài chính cũng như các chỉ tiêu cụ thể và các bước kiểm tra việc lập BCTCNN.

Cùng với đó, Bộ Tài chính yêu cầu các đơn vị phải phản ánh trung thực, khách quan, hợp lý thông tin tài chính nhà nước (đối với BCTCNN); phản ánh trung thực, khách quan, hợp lý thông tin tài chính của đơn vị mình và các đơn vị kế toán trực thuộc nếu có (đối với báo cáo cung cấp thông tin tài chính). Đồng thời phải được trình bày phù hợp với yêu cầu quản lý, phải đảm bảo tính nhất quán, liên tục và tính so sánh. Các đơn vị lập BCTCNN và các cơ quan, đơn vị, tổ chức có nhiệm vụ cung cấp thông tin để lập BCTCNN, có trách nhiệm tổ chức triển khai, hướng dẫn thực hiện và kiểm tra việc thi hành Thông tư này.