Làm sao để thu hút đầu tư tư nhân vào ngành nước sạch?

	Khung giá nước sạch ở đô thị đặc biệt tối đa là 18.000 đồng/m3
	Thủ tướng chỉ thị nước sạch cung cấp cho người dân phải có chất lượng tốt nhất
	Cân nhắc quy định rõ khung giá nước sạch

Tọa đàm với chủ đề "Chìa khóa nào cho bài toán nước sạch". Ảnh: VGP

Theo số liệu thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nay cả nước có khoảng 4.500 hệ thống công trình cho cả đô thị và nông thôn với công suất đến khoảng 11 triệu m3. Còn thống kê của Bộ NN&PTNT cho biết, đối với cấp nước đô thị và nông thôn, tỷ lệ hộ dân có thể tiếp cận nước máy là: 80% người dân đô thị và 62% người dân nông thôn. Những con số nêu trên chưa đạt mục tiêu đề ra của Chương trình Quốc gia bảo đảm cấp nước an toàn giai đoạn 2016-2025.

Đánh giá về vấn đề này, tại Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Chìa khóa nào cho bài toán nước sạch" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức vào chiều 29/6, ông Nguyễn Quang Đồng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và Phát triển truyền thông cho rằng, thị trường nước sạch có sự tăng trưởng nhưng vẫn còn một số tồn tại, trong đó có một phần nguyên nhân từ sự sụt giảm kinh phí đầu tư từ ngân sách cho dịch vụ công nước sạch.

Tuy nhiên, vị này lại cho rằng, điều này sẽ tạo cơ hội cho khu vực tư nhân, tức là doanh nghiệp có cơ hội đầu tư vào ngành nước sạch.

Ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch Hội Cấp thoát nước Việt Nam cho hay, cả nước hiện có khoảng 250 doanh nghiệp cấp nước đô thị, trong đó có 50% chuyển từ công ty trách nhiệm một thành viên sang công ty cổ phần, có 8 doanh nghiệp hoạt động theo mô hình trách nhiệm một thành viên. Nếu nhìn tổng thể thì ngành nước có sự phát triển vượt bậc và mạnh mẽ nhưng vẫn chưa đạt được yêu cầu.

Nói về khó khăn của việc doanh nghiệp tư nhân tham gia vào ngành nước, đại diện Hội Cấp thoát nước Việt Nam nhìn nhận, thể chế chính sách vẫn còn chồng chéo, có chỗ chưa cụ thể; chính sách về đầu tư, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư cho đấu thầu, chính sách cổ phần hóa, chính sách thu hút công nghệ xử lý nước sạch vẫn còn bất cập.

Đồng quan điểm, theo ông Nguyễn Quang Đồng, các doanh nghiệp còn gặp khó do cấu trúc thị trường cung cấp nước sạch chưa rõ ràng, rành mạch, dẫn đến việc đảm bảo quyền lợi cho các doanh nghiệp đầu tư còn đang hạn chế.

Vị này lấy ví dụ, có doanh nghiệp phản ánh khi đã đầu tư rồi thì tỷ lệ thoát nước, cấp nước vào hệ thống thường không đạt được ngưỡng kỳ vọng; hay các vấn đề về mặt giá cả cũng chưa được hạch toán đúng, tiến độ hạch toán tại doanh nghiệp chưa được đảm bảo… dẫn đến thị trường nước sạch dù vẫn được đánh giá là thị trường tương đối hấp dẫn, có nhiều doanh nghiệp lớn quan tâm vào đầu tư nhưng thực tế tỷ lệ đầu tư khá thấp. Ngay cả tại Hà Nội, có dự án rất lớn là dự án nhà máy nước Sông Hồng đã khởi công từ lâu nhưng đến nay vẫn gặp khó khăn chưa thể triển khai tiếp, dẫn đến là người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn, vẫn còn thiếu nước sạch.

"Mặt khác, giá nước trong rất nhiều năm được quy định là tính đúng tính đủ. Tuy nhiên, trong thời buổi giá cả vật tư đầu vào, điện, hóa chất, thiết bị ngành nước đều tăng, nếu không có lộ trình để hỗ trợ ngành nước thì quy mô sẽ giảm", đại diện Hội Cấp thoát nước Việt Nam kiến nghị.

Đặc biệt, với công tác cổ phần hóa doanh nghiệp, theo ông Nguyễn Ngọc Điệp, có nhiều ví dụ về cổ phần hóa nhà nước thành công như Công ty Cổ phần cấp nước Bình Dương, Phú Thọ, Bà Rịa-Vũng Tàu. Cổ phần hóa giúp tăng công suất lên nhiều và nhà đầu tư có điều kiện để áp dụng các công nghệ, kỹ thuật mới nhằm tăng quy mô, chất lượng cũng được kiểm soát tốt hơn… Tuy nhiên, công tác trước, trong và sau cổ phần hóa cần được đánh giá lại để lựa chọn nhà đầu tư thận trọng, kỹ lưỡng hơn khi kinh tế mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Cũng về vấn đề này, ông Châu Trần Vĩnh, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, vấn đề cấp bách là phải xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, hiệu quả, thống nhất để làm sao quản lý được nguồn nước sạch, cũng như sửa đổi cơ chế, chính sách nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia nhiều hơn nữa.