Theo thống kê của Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI), tính dến cuối năm 2021, Việt Nam đã có gần 860 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, khoảng 15,3 nghìn hợp tác xã phi nông nghiệp và khoảng 5,1 triệu hộ kinh doanh (trong đó khoảng 1,6 triệu hộ có mã số thuế). Đội ngũ doanh nhân Việt Nam đã lên đến hàng triệu người.
Tuy nhiên, theo nhiều đánh giá, sự phát triển của đội ngũ doanh nhân, cộng đồng doanh nghiệp trong thời gian qua vẫn còn gặp nhiều khó khăn và chưa đạt như kỳ vọng. Phát triển doanh nghiệp về số lượng chưa đạt mục tiêu đề ra và con số 1,5 triệu doanh nghiệp đến năm 2025 vẫn là thách thức lớn.
Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho biết, 9 tháng năm 2022, cả nước có 163,3 nghìn doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân một tháng có 18,1 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động. Nhưng ngược lại, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 112,7 nghìn doanh nghiệp, tăng 24,8% so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có 12,5 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.
 |
| Tọa đàm “Xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và cách mạng công nghệ 4.0” . |
Phát biểu tại toạ đàm “Xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và cách mạng công nghệ 4.0” do VCCI phối hợp với Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức ngày 29/9, TS. Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) đánh giá, năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đang chịu tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghệ 4.0.
Theo đó, sự phát triển của công nghệ hoàn toàn mới với các công nghệ kỹ thuật số, kết nối vạn vật, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo… đã làm thay đổi doanh nghiệp theo hướng chuyển đổi số toàn diện, sử dụng hàm lượng công nghệ và chất xám nhiều hơn để cải tiến phương thức kinh doanh, tối ưu hoá quy trình sản xuất và phong cách làm việc mang đậm tính toàn cầu.
Đặc biệt, theo TS. Nguyễn Hoa Cương, sự bùng nổ của kỷ nguyên số trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0 tạo những cơ hội đầu tư hấp dẫn, “thổi bùng” tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, góp phần hình thành thế hệ doanh nhân mới đam mê kinh doanh và trẻ tuổi. Với 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp, Việt Nam đang trở thành quốc gia có tỷ lệ doanh nghiệp cao nhất Đông Nam Á.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia đến từ Viện Kinh tế Việt Nam, những công nghệ mới ra đời đang giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua nâng cao năng suất và hiệu quả, giảm chi phí vận hành, thay đổi mô hình kinh doanh, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao trải nghiệm của khách hàng, từ đó có thể đưa sản phẩm vươn ra thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những thay đổi trên, một mặt giúp các doanh nghiệp thích nghi tốt với bối cảnh mới của cạnh tranh, nhưng đồng thời cũng tạo ra những “kẻ thua cuộc“ bị bỏ lại phía sau và bị đào thải khi không nhận thức kịp thời và đầy đủ vai trò của cách mạng công nghệ 4.0.
Nguyên nhân là cuộc cách mạng công nghệ 4.0 với những đòi hỏi rất cao mang đến nhiều thách thức trong bối cảnh doanh nghiệp còn hạn chế về trình độ khoa học công nghệ, đầu tư cho nghiên cứu và phát triển chưa tương xứng và phụ thuộc vào khu vực công; mức độ sẵn sàng ứng dụng công nghệ chưa cao; thiếu nhân lực chất lượng cao. Trong đó, khối doanh nghiệp nhỏ và vừa đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức hơn do hạn chế về vốn, quy mô…
Do đó, theo các chuyên gia, tham gia và bắt kịp làn sóng cách mạng công nghệ 4.0 hiện nay, trước tiên cần phải khuyến khích doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu và phát triển, nâng cao trình độ công nghệ. Song song với đó là quá trình dịch chuyển công nghệ, từ sử dụng công nghệ thấp sang các ngành có sử dụng công nghệ cao, đẩy mạnh quá trình cơ cấu lại kinh tế để nâng cao năng suất, gia nhập chuỗi giá trị toàn cầu...
Hương Dịu
