Hủy án sơ thẩm, điều tra lại vụ VN Pharma

Các bị cáo nghe tuyên án. Ảnh: N.Hiền

HĐXX nhận định đây là vụ án phức tạp, được dư luận xã hội đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, việc toà án sơ thẩm xét xử các bị cáo về tội buôn lậu và làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức là chưa đầy đủ, toàn diện, chưa phản ánh hết tính chất hành vi phạm tội của các bị cáo. Bên cạnh đó, bản án sơ thẩm còn có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, chưa đáp ứng được yêu cầu phòng chống tội phạm đảm bảo trật tự, an toàn xã hội.

Theo đó, bị cáo Nguyễn Minh Hùng, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP VN Pharma đã cùng các đồng phạm làm giả hồ sơ tài liệu kỹ thuật thuốc, làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan tổ chức để làm hồ sơ xin nhập khẩu thuốc cũng như các thủ tục để nhập lô hàng H-Capita.

Quá trình điều tra cho thấy, số thuốc được dán tem từ Ấn Độ về Singapore, sau đó nhập khẩu về Việt Nam. Tuy nhiên xác minh mã vạch, mã số in trên vỏ thuốc thì không được đăng ký bởi quốc gia nào. Các giấy chứng nhận chất lượng thuốc đều là giả. Kết quả điều tra và ủy thác tư pháp cho thấy không có công ty nào đăng ký kinh doanh như giấy tờ của VN Pharma nộp cho Cục quản lý dược. Do đó, hơn 9.000 hộp thuốc H-Capita 500mg đều không rõ nguồn gốc. Quá trình xét xử, bị cáo Hùng cũng thừa nhận không biết nguồn gốc số thuốc này ở đâu.

Trong khi đó, kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine - là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. HĐXX cho rằng, kết luận giám định của Bộ Y tế xác định đây là thuốc kém chất lượng mà không kết luận là thuốc giả là chưa phù hợp.

HĐXX cũng cho rằng giám việc Cục Quản lý dược giám định lô thuốc do chính mình cấp phép là không khách quan. Do đó, cần thiết phải trưng cầu giám định lại. Từ đó HĐXX nhận định kháng nghị của VKSND cấp cao về tội danh là có cơ sở, cần phải điều tra lại làm rõ các chứng cứ để xem xét vụ án toàn diện.

Thêm vào đó, ông Đỗ Văn Đông - Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược là người có tham gia cấp phép nhập khẩu thuốc cho VN Pharma - là người cần được xem xét trách nhiệm trong vụ án này lại là người tham gia hội đồng giám định tư pháp là chưa phù hợp.

Về vấn đề bản án sơ thẩm bỏ lọt hành vi phạm tội, HĐXX cho rằng có đủ cơ sở xác định các bị cáo biết rõ, cố ý làm giả hồ sơ tài liệu, cơ quan tổ chức để xin nhập khẩu thuốc. Do đó, cấp sơ thẩm bỏ lọt hành vi này với các bị cáo Hùng, Cường và đồng phạm là có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.

Việc toàn bộ hồ sơ nhập khẩu bị làm giả, các bị cáo là nhân viên của VN Pharma và bị cáo Phạm Văn Thông biết rõ nhưng vẫn thuê và viết hồ sơ giả, đóng dấu giả để nộp cho Cục quản lý Dược xin cấp phép nhập khẩu. Do đó, cần điều tra làm rõ hành vi của các bị cáo này. Hành vi của các dược sỹ khác tham gia viết hồ sơ cũng phải được xem xét, xử lý.

HĐXX cũng đề nghị làm rõ động cơ, mục đích của bị cáo Phạm Anh Kiệt. Cần xác định bị cáo Kiệt có biết, bàn bạc, thống nhất và hưởng lợi trong vụ việc liên quan đến lô thuốc H-Capita hay không.

Ngoài ra, cũng cần điều tra làm rõ một người liên quan có tên là Huy. Người này đã nhận 10.000 USD từ Nguyễn Minh Hùng. HĐXX cho rằng Huy không phải người đại diện pháp luật nhưng lại có tài liệu, con dấu, sử dụng pháp nhân của Công ty Austin Hồng Kong giúp bị cáo Hùng nhập khẩu lô thuốc. Do đó, cần xác định số tiền 10.000 USD có phải là tiền thu lợi chất chính hay không, nếu có thì cần xử lý theo quy định.

Bị cáo Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường bị dẫn giải về trại tạm giam. Ảnh: N.Hiền

Nhận định về trách nhiệm của các cán bộ thuộc Cục Quản lý Dược, HĐXX cho rằng, việc nhập khẩu lô thuốc H-Capita trót lọt là do sự tắc trách của Cục Quản lý Dược. Các bị cáo đã nhập thuốc, được Cục Quản lý Dược cấp số lưu hành, sau đó bị phát hiện, khởi tố hình sự mới thu hồi giấy phép.

HĐXX cũng chỉ ra những thiếu sót trong việc thẩm định lô thuốc của Cục Quản lý dược. Cụ thể, tại phiên tòa phúc thẩm, ông Đỗ Trung Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) trả lời rằng việc truy xuất, xác định nguồn gốc của Công ty Helix Canada là bắt buộc trong quy trình thẩm định. Tuy nhiên, hội đồng thẩm định đã không thực hiện việc này. Theo HĐXX, đây là sai phạm nghiêm trọng, cần được làm rõ.

Ngoài ra, trong hội đồng thẩm định có 3 thành viên không ký tên và cũng không có ý kiến gì trong biên bản thẩm định. Trong khi theo trả lời của đại diện Cục Quản lý Dược, trong biên bản thẩm định, nếu chuyên gia nào không ký tên thì phải nêu lý do. Do đó, HĐXX đề nghị phải lấy lời khai của 3 chuyên gia trong tổ thẩm định này.

Đối với chứng cứ do phía bị cáo Võ Mạnh Cường cung cấp tại phiên tòa phúc thẩm là giấy phép của Bộ Y tế cấp cho Công ty Helix Canada, ngày 30/9/2014, Bộ Ngoại giao đã có văn bản xác nhận công ty Helix Canada không tồn tại, con dấu của công ty này cũng được xác định là con dấu giả. Do đó, HĐXX cho rằng cần làm rõ việc cấp phép hoạt động này của Cục Quản lý Dược để xác định xem có sai phạm hay không.

HĐXX khẳng định, để đảm bảo tính toàn diện và công bằng của vụ án, cần điều tra, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan thuộc Cục Quản lý Dược.

Về vật chứng, các bị cáo khai số tiền 7,5 tỉ đồng được sử dụng vào việc phạm pháp, chi hoa hồng cho các bác sĩ kê toa thuốc. Theo đó, HĐXX yêu cầu cần làm rõ số tiền này dùng để chi hoa hồng cho lô thuốc nào. Nếu là chi cho lô thuốc H-Capita thì không hợp lý do giá trị nhập khẩu lô thuốc này cũng chỉ 5 tỷ đồng. Do đó, cần làm rõ mâu thuẫn này, đồng thời điều tra, xử lý những người có liên quan.