Hồng Vân hạnh phúc song hành cùng nghệ thuật

Hồng Vân sinh ra ở Bắc Ninh, nhưng không thuộc dòng dõi liền chị, liền anh. Hồng Vân dẫu có tập tọng hát vài câu quan họ, thì cũng không được ngụp lặn trong môi trường nghệ thuật, vì bố mẹ của chị đều làm khoa học. Đất nước thống nhất, cô bé Hồng Vân 9 tuổi đã theo bố mẹ rời Hà Nội vào Sài Gòn sinh sống. Mảnh đất phương Nam đã hun đúc cho Hồng Vân thành một nghệ sĩ thực thụ!

Hồng Vân không thuộc loại nổi tiếng quá sớm. Dù là gương mặt khá nổi bật trong lớp sinh viên Trường Sân khấu Điện ảnh TP.HCM, nhưng Hồng Vân tốt nghiệp nhiều năm vẫn bôn ba đi diễn ở các tụ điểm nhỏ. Huyết quản có chút bổng trầm quan họ, lại thần tượng ngôi sao Thanh Nga, nên ban đầu Hồng Vân muốn theo nghiệp cải lương. Đáng tiếc, giọng Hồng Vân không đủ hơi, đành chọn ngành kịch nói.

Không ai phủ nhận khả năng của Hồng Vân, nhưng sân khấu Sài Gòn thập niên 80 thế kỷ trước có quá nhiều gương mặt xuất sắc. Ngay tại Nhà hát kịch 5B – nơi Hồng Vân gắn bó nhiều năm, cũng không thể một sớm một chiều đưa Hồng Vân lên hàng thượng thặng. Hồng Vân chỉ bứt phá ngoạn mục khi lấn lướt sang lĩnh vực hài. Và tên tuổi Hồng Vân được định dạng nhờ sức lan tỏa của cả chính kịch lẫn hài kịch.

Chính kịch thì nghiêm ngắn, sâu sắc còn hài kịch thì tung tẩy, đong đưa. Mỗi thể loại đòi hỏi tiêu chuẩn riêng. Thành công ở chính kịch chưa hẳn có thể nhón gót sang hài kịch và ngược lại. Trên sân khấu Sài Gòn suốt mấy chục năm qua, chỉ có hai nhân vật chiếm lĩnh được cảm tình của giới mộ điệu chính kịch lẫn hài kịch là Thành Lộc và Hồng Vân. Nói cho sòng phẳng, thì Thành Lộc quái kiệt hơn Hồng Vân một chút. Nhất là khi đụng đến tuồng tích cần kết hợp thần thái nghệ thuật cổ truyền, thì không ai so được với Thành Lộc. Chắc chắn Hồng Vân cũng chẳng cò kè điều ấy, vì Thành Lộc thừa hưởng tinh hoa của người cha bậc thầy hát bội – Thành Tôn!

Hồng Vân diễn chính kịch và hài kịch đều đắc địa. Hồng Vân không có “mảng, miếng” xuất thần để trở thành một hiện tượng độc đáo, nhưng Hồng Vân thông minh và tinh tế. Hồng Vân biết khai thác tâm lý nhân vật và biết tiết chế chiêu trò vừa đủ, để vai diễn của chị vừa sinh động vừa gần gũi. Một vai diễn giao cho Hồng Vân, cả đạo diễn lẫn khán giả đều không có cảm giác hồi hộp để chờ đợi một điều kỳ ảo ngoài tiên liệu (như với Thành Lộc) nhưng lại rất yên tâm là sẽ được thấy một kết quả không bao giờ phải thất vọng. Với chính kịch, Hồng Vân trên sân khấu Sài Gòn có vị trí như Lê Khanh của Nhà hát Tuổi Trẻ, như Minh Hòa của Nhà hát kịch Hà Nội. Còn với hài kịch, Hồng Vân có đẳng cấp tạo ra tiếng cười như Minh Vượng. Tóm lại, để đánh giá thành tựu sân khấu từ năm 1975 đến nay, không thể không nhắc đến Hồng Vân.

Tuy nhiên, một Hồng Vân – diễn viên hay một Hồng Vân – đạo diễn, cũng chỉ thể hiện được vai trò một nghệ sĩ. Hồng Vân trong vai trò bầu show mới có sức đóng góp lớn cho sân khấu. 15 năm trước, để có thêm một địa chỉ cho giới kịch nghệ Sài Gòn, Hồng Vân đã đứng ra thành lập Sân khấu kịch Phú Nhuận. Lúc ấy, Sài Gòn có hai sân khấu tư nhân lừng lẫy, sân khấu Phước Sang nổi tiếng lắm tiền, còn sân khấu IDECAF nổi tiếng lắm ngôi sao. Vậy mà Hồng Vân vẫn chọn được lối đi riêng. Hồng Vân tạo cơ hội cho diễn viên trẻ bước lên sân khấu. Từ Sân khấu kịch Phú Nhuận đã thăng hoa nhiều nghệ sĩ nhanh chóng được yêu thích như Thúy Nga, Thái Hòa, Thanh Vân, Thanh Thúy, Đức Thịnh… Thậm chí, bằng sự nhạy bén của mình, Hồng Vân đã đưa cả ca sĩ Bằng Kiều lẫn ca sĩ Tuấn Hưng lên sân khấu kịch nói. Khi Hồng Vân tay năm tay mười điều hành Sân khấu kịch Phú Nhuận, thì bản lĩnh của chị hoàn toàn chinh phục được đồng nghiệp. Hồng Vân không chỉ dàn dựng những danh tác như “Số đỏ” hay “Làm đĩ”, mà còn dựng những vở kịch mang tính thể nghiệm như “Người vợ ma” hay “Quả tim máu” để khai mở dòng kịch kinh dị! Giữa thời buổi kinh tế khó khăn, Hồng Vân nuôi được diễn viên no ấm và giữ được sân khấu sáng đèn là một kỳ tích. Rất đáng kính nể!

Bây giờ khán giả nhìn thấy Nghệ sĩ Nhân dân Hồng Vân phốp pháp, chắc ít hình dung được chị từng là một thiếu nữ rất xinh đẹp. Nhan sắc của Hồng Vân từng khiến nhiều nam nhân mê mẩn, kể cả nhạc sĩ giàu sang lẫn kịch sĩ hào hoa. Thế nhưng, mối tình đầu của Hồng Vân lại là một chàng sinh viên điện ảnh nhỏ hơn chị đến 3 tuổi. Họ chỉ quen nhau một thời gian ngắn rồi rời xa nhau vì tuổi trẻ nông nổi, hay tự ái vặt và kém chịu đựng.

Có lẽ vì thoáng bẽ bàng với người trong giới, Hồng Vân kết hôn với một người không hoạt động nghệ thuật. Sau cuộc hôn nhân kéo dài 10 năm, Hồng Vân chia tay chồng cũ và bắt đầu hành trình tìm kiếm hạnh phúc khác với hai đứa con, một gái một trai. Còn chàng trai mối tình đầu của Hồng Vân thì sao? Đó là Lê Tuấn Anh đùng đùng danh vọng với dòng phim mì ăn liền, bên cạnh Lý Hùng, Hoàng Phúc, Lê Công Tuấn Anh. Nam tài tử Lê Tuấn Anh cũng có cuộc hôn nhân chớp nhoáng với ca sĩ Phương Thảo, rồi đường ai nấy đi trong xót xa.

Khi tài năng Hồng Vân ngày càng vững chắc trên sân khấu, thì Lê Tuấn Anh lặng lẽ ra Hà Nội học đạo diễn điện ảnh. Vài bộ phim của Lê Tuấn Anh như “Chung một mái nhà” hay “Dấu chân thầm lặng” cũng có tiếng vang, nhưng không đủ để tạo dựng sự nghiệp đạo diễn. Lê Tuấn Anh quay lại Sài Gòn và tái ngộ Hồng Vân.

Tình cũ không rủ cũng tới. Hồng Vân dọn về ở với Lê Tuấn Anh. Họ đã thấu hiểu quá khứ của nhau để biết cách tha thứ. Họ cũng đã thấu được mất của nhau để biết cách trân trọng. Tất nhiên, không chỉ có khoảng cách 3 tuổi, mà Hồng Vân quả là nhỉnh hơn Lê Tuấn Anh về mặt tên tuổi nghệ sĩ. Thế nhưng, trong mắt Hồng Vân thì “Lê Tuấn Anh là người sống nghiêm túc, nội tâm, một mẫu đàn ông hơi độc tài, nhưng anh ấy đã trả lại cho tôi cảm giác được là phụ nữ!”.

Lê Tuấn Anh mở nhà hàng Ngã Ba Sông, còn Hồng Vân mở Sân khấu kịch Phú Nhuận. Hồng Vân sinh cho Lê Tuấn Anh một cô con gái, đặt tên ở nhà là Bí Ngô. Mái ấm của họ có năm người, hai đứa con riêng của Hồng Vân rất quý mến ông bố Lê Tuấn Anh. Bí quyết để giữ gìn gia đình của họ dường như không đơn giản, có cả sự bao dung lẫn sự hy sinh như Hồng Vân thổ lộ: “Để có được hạnh phúc như hôm nay, cả hai chúng tôi đều phải mạnh mẽ, dám sống, dám chứng minh điều mình hướng đến là một gia đình đích thực. Chúng tôi hãnh diện vì đã làm được điều đó. Cả hai đều đã một lần đổ vỡ, từng nếm đắng cay, con đường chúng tôi tìm lại được nhau cũng đầy truân chuyên”.

Mọi lời dị nghị hay dèm pha đã bị chặn đứng bên ngoài cánh cửa gia đình Hồng Vân và Lê Tuấn Anh. Hai đứa con lớn Hoàng Châu và Khôi Nguyên đã được gửi sang Mỹ du học, gia đình Hồng Vân và Lê Tuấn Anh có sự ấm áp không khác gì một đôi vợ chồng son dù ở tuổi tri thiên mệnh. Để chan hòa giữa sự nghiệp và gia đình, Hồng Vân chia sẻ: “Phụ nữ đến độ tuổi nào đó phải biết dẹp bớt cái tôi của mình, để sống cho chồng con. Với lại, đàn ông đánh mất cá tính thì phí lắm. Phụ nữ nên là hòn đá không góc cạnh, tròn trịa thì tốt hơn vì sẽ giữ được hạnh phúc. Tin tôi đi, phụ nữ hãy nhu mì và mềm mỏng”.