Hiệu quả phối hợp xử lý vụ việc có dấu hiệu hình sự trong lĩnh vực hải quan

Một cuộc họp về công tác phối hợp giữa Cục Điều tra chống buôn lậu và Vụ 3 - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao (tháng 7/2023). Ảnh: T.Bình

Nhờ sự phối hợp chặt chẽ, bài bản, kịp thời của Vụ 3 trong quá trình giải quyết các vụ vi phạm, cơ quan Hải quan đã khởi tố và kiến nghị khởi tố nhiều vụ buôn lậu lớn. Cũng qua công tác phối hợp với Cục Điều tra chống buôn lậu, Vụ 3 đã đưa một số vụ buôn lậu lớn ra truy tố.

Điển hình như vụ việc mới đây liên quan đến Công ty CP phát triển Nhà Thủ Đức (Thuduc House). Sự phối hợp giữa hai đơn vị đã góp phần ngăn chặn kịp thời và đẩy lùi các loại tội phạm buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại, góp phần bảo vệ nền kinh tế quốc gia, chống thất thu ngân sách, bảo vệ sức khỏe người dân và xử lý tội phạm một cách hiệu quả…

Đại diện Cục Điều tra chống buôn lậu cho biết, để tăng cường và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa hai bên, tháng 8/2018, Cục Điều tra chống buôn lậu và Vụ 3 đã ký kết quy định phối hợp (Quy định 851).

Từ khi ký kết quy định phối hợp, hai bên đã tập trung triển khai toàn diện các nội dung liên quan như: phối hợp thông báo, gửi, cung cấp thông tin, tài liệu theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và các căn bản hướng dẫn có liên quan.

Phối hợp thông báo, gửi, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến vi phạm và tội phạm; xử lý tin báo tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự; phối hợp khởi tố, giải quyết vụ án hình sự theo các văn bản quy phạm pháp luật liên quan…

Đáng chú ý công tác phối hợp trong việc xác định hành vi vi phạm, chủ thể vi phạm và khởi tố, điều tra các vụ việc thuộc thẩm quyền của Cục Điều tra chống buôn lậu đạt được nhiều kết quả tích cực.

Theo đó, quá trình thực hiện nhiệm vụ, nếu phát hiện vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, chưa xác định được vi phạm hành chính hay hình sự, Cục Điều tra chống buôn lậu sẽ trao đổi với Vụ 3 thống nhất xác định hành vi vi phạm để có hướng điều tra, xử lý đảm bảo đúng người, đúng lỗi, đúng pháp luật…

Trên cơ sở tham khảo văn bản trả lời của Vụ 3, Cục Điều tra chống buôn lậu sẽ xử lý vụ việc theo thẩm quyền hoặc chuyển cho cơ quan có thẩm quyền.

Khi thực hiện nhiệm vụ thuộc lĩnh vực quản lý, Cục Điều tra chống buôn lậu phát hiện tội phạm và khởi tố vụ án hình sự theo quy định, Cục có trách nhiệm gửi quyết định khởi tố và thông báo bằng văn bản cho Vụ 3 về nội dung vụ việc để thực hành quyền công tố và kiểm sát việc giải quyết theo quy định của Bộ luật Tổ tụng hình sự.

Đối với nội dung phối hợp thực hiện điều tra các vụ án do Cục Điều tra chống buôn lậu khởi tố điều tra, Cục thực hiện thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự và gửi các tài liệu đã thu thập được cho Vụ 3 để thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Sau khi khởi tố vụ án hình sự, Cục Điều tra chống buôn lậu tiến hành các biện pháp: lấy lời khai, thu giữ, tạm giữ và bảo quản vật chứng, tài liệu liên quan trực tiếp đến vụ án, khám người, khám nơi cất giữ hàng hóa trong khu vực kiếm soát của hải quan...

Sau khi chuyển hồ sơ vụ án cho cơ quan điều tra có thẩm quyền tiếp tục điều tra, Cục Điều tra chống buôn lậu có văn bản thông báo cho Vụ 3 biết để thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra hoặc theo dõi, chỉ đạo (đối với trường hợp chuyển vụ án cho cơ quan điều tra các địa phương)…

Ngoài ra, hai bên còn phối hợp hướng dẫn, chỉ đạo nghiệp vụ. Theo đó, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, Cục Điều tra chống buôn lậu và Vụ 3 phối hợp hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra nghiệp vụ đối với các đơn vị trực thuộc và các đơn vị tại địa phương thuộc thẩm quyền hướng dẫn chỉ đạo của Cục Điều tra chống buôn lậu. Đồng thời thông báo, trao đổi về những khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng các quy định của pháp luật, những vi phạm của các đơn vị tại địa phương để cùng thông nhất đưa ra các giải pháp khắc phục…