Hải quan tích cực, chủ động chống gian lận xuất xứ hàng hóa XNK

	Chỉ dùng tuốc-nơ-vít lắp ráp đơn giản, tivi Asanzo có được tính xuất xứ Việt Nam?
	Dấu hiệu Asanzo lừa dối người tiêu dùng thế nào?
	Chỉ rõ dấu hiệu vi phạm xuất xứ, lừa dối người tiêu dùng, trốn thuế của Asanzo
	Hải quan kiểm tra những gì để chặn gian lận xuất xứ?

Mặt hàng xe đạp giả mạo xuất xứ Việt Nam bị Hải quan Bình Dương phát hiện, bắt giữ (tháng 10/2019). Ảnh: T.Dịu.

Đơn cử như vụ việc có dấu hiệu vi phạm xuất xứ của Asanzo, hay vụ cả triệu tấn nhôm nhập về Việt Nam có dấu hiệu giả mạo xuất xứ để xuất khẩu sang Mỹ và các nước. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, khi Việt Nam ký kết và tham gia một loạt Hiệp định thương mại tự do với các đối tác lớn để mở rộng thị trường và đẩy mạnh xuất khẩu, nguy cơ Việt Nam trở thành điểm trung chuyển của hàng hóa gian lận luôn thường trực. Chính vì vậy, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn - Ủy viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia khẳng định quyết tâm không để Việt Nam trở thành điểm trung chuyển, tiếp tay cho gian lận thương mại, ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia.

Thực tế thời gian qua, trước diễn biến căng thẳng về thương mại giữa các cường quốc kinh tế, vai trò quản lý, giám sát, kiểm soát của cơ quan Hải quan là rất quan trọng nhằm chủ động phát hiện, ngăn chặn các hành vi gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, chuyển tải bất hợp pháp, bảo vệ các nhà sản xuất Việt Nam, thu hút dịch chuyển luồng đầu tư vào sản xuất tại Việt Nam... Trước tình hình đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp, nhiều lĩnh vực nghiệp vụ để đấu tranh với hành vi gian lận xuất xứ hàng hóa.

Cụ thể, triển khai thực hiện Quyết định số 824/QĐ-TTg ngày 4/7/2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ”, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1662/QĐ-BTC ngày 27/8/2019 triển khai đề án của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quy định trách nhiệm của Bộ Tài chính và sự phối hợp với các bộ, ngành liên quan để thực hiện Đề án này. Trên cơ sở đó, Tổng cục Hải quan đã ban hành kế hoạch kiểm tra, xác minh, đấu tranh với hoạt động giả mạo nhãn hiệu, gian lận xuất xứ nhằm mục đích buôn lậu, trốn thuế, lừa dối người tiêu dùng, chuyển tải bất hợp pháp.

Tháng 8/2019, Tổng cục Hải quan ban hành công văn 5189/TCHQ-GSQL chỉ đạo hướng dẫn cơ quan Hải quan các cấp tăng cường kiểm tra, xác định xuất xứ, chống gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, chuyển tải bất hợp pháp. Theo đó, có các giải pháp cụ thể cho từng khâu trong quy trình giải quyết thủ tục hải quan, quy định mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị nghiệp vụ ở cấp địa phương và cấp Trung ương.

Cùng với đó, các đơn vị tiến hành tổ chức theo dõi chặt chẽ việc NK một số mặt hàng trọng điểm, có kim ngạch XNK thay đổi đột biến, NK từ các thị trường có rủi ro cao về việc lẩn tránh các biện pháp tự vệ (như nhóm mặt hàng gỗ dán, gỗ ván ép; xe đạp, xe đạp điện và các linh kiện; da giày và túi xách; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; điện gia dụng và linh kiện; điện thoại và linh kiện; nhôm và các sản phẩm từ nhôm; sắt thép và các sản phẩm sắt thép), hàng hóa NK vào Việt Nam để xuất khẩu sang các thị trường khác làm ảnh hướng tới uy tín của hàng hóa Việt Nam. Từ đó có các biện pháp, kiến nghị chủ động và kịp thời để ngăn chặn, xử lý.

Bên cạnh đó, cơ quan Hải quan chủ động trao đổi với Hải quan Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản, Đại sứ quán các nước tại Việt Nam... để kịp thời thu thập thông tin liên quan đến số liệu thống kê mặt hàng, kim ngạch hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam vào các nước này và ngược lại, danh sách mặt hàng áp thuế chống bán phá giá đối với các nước và dự báo khả năng hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam bị Hoa Kỳ, châu Âu, Nhật Bản,… áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại; đồng thời phối hợp với các bộ, ngành, các hiệp hội ngành hàng để đánh giá năng lực sản xuất trong nước, phát hiện dấu hiệu bất thường nhằm tăng cường kiểm tra, chống gian lận xuất xứ hàng hóa…