 |
| Xe chở quặng xuất khẩu tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, Lào Cai. Ảnh: T.Bình. |
Đánh tráo khái niệm
Mới đây, Báo Tiền Phong đăng bài “Lào Cai: Phản đối văn bản của Bộ Tài chính, nhiều doanh nghiệp nợ thuế khủng” .
Theo nội dung bài báo, một số doanh nghiệp xuất khẩu quặng sắt qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai bị truy thu thuế xuất khẩu khoáng sản là do kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước phải tính cả thuế xuất khẩu vào trị giá hải quan để tính thuế xuất khẩu.
Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu quặng cho rằng nếu giá tính thuế theo công thức bao gồm cả thuế xuất khẩu thì thuế suất của mặt hàng quặng sắt mà doanh nghiệp phải nộp sẽ là 56%, tăng thêm 16% so với thuế suất quy định đối với mặt hàng quặng sắt là 40%. Đây chính là lý do chính các doanh nghiệp “cự tuyệt” việc nộp thuế truy thu xuất khẩu khoáng sản qua cửa khẩu Lào Cai.
Về nội dung trên, Tổng cục Hải quan vừa có ý kiến chính thức. Về phản ánh thuế chồng thuế của các doanh nghiệp, theo Tổng cục Hải quan, căn cứ quy định tại Điều 86 Luật Hải quan thì trị giá hải quan do doanh nghiệp xác định và kê khai được cơ quan Hải quan kiểm tra khi làm thủ tục hải quan và được sử dụng làm cơ sở để tính thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.
Trước khi cơ quan Hải quan kiểm tra trị giá hải quan thì doanh nghiệp chưa phát sinh nghĩa vụ thuế, chưa thể biết số thuế xuất khẩu chính thức phải nộp là bao nhiêu.
Do vậy, số tiền mà doanh nghiệp dự kiến dùng để nộp thuế không được gọi là tiền thuế xuất khẩu. Doanh nghiệp cố tình đánh tráo khái niệm để gây nhầm lẫn, từ đó lợi dụng kê khai không đúng quy định của pháp luật.
Xử lý vướng mắc thế nào?
Về xử lý vướng mắc của các doanh nghiệp xuất khẩu quặng, theo Tổng cục Hải quan, trong quá trình thực hiện kết luận của Kiểm toán Nhà nước, các doanh nghiệp xuất khẩu quặng đã có phản ánh vướng mắc đến UBND tỉnh Lào Cai.
Ngày 2/7/2019 UBND tỉnh Lào Cai đã tổ chức buổi họp do ông Đặng Xuân Phong - Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chủ trì với sự tham gia của ông Lê Đức Luận - Trưởng Kiểm toán Nhà nước khu vực VII, đại diện Bộ Tài chính, ông Vũ Xuân Cường - Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, đại diện một số sở, ngành tỉnh Lào Cai, đại diện Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Lào Cai và đại diện các doanh nghiệp truy thu bổ sung tiền thuế xuất khẩu quặng để giải thích hướng dẫn các doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định của pháp luật.
Sau buổi họp, Kiểm toán Nhà nước khu vực VII đã có công văn số 432/CV-KV VII ngày 13/8/2019 trả lời công văn số 3367/UBND-KT ngày 26/7/2019 của UBND tỉnh Lào Cai, theo đó vẫn giữ nguyên theo nội dung của kiểm toán tại Báo cáo Kiểm toán kèm công văn số 478/KTNN-TH.
Như vậy, việc giải thích, hướng dẫn các doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định của pháp luật đã được UBND tỉnh Lào Cai, Bộ Tài chính, đại diện một số sở, ngành tỉnh Lào Cai, Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan Lào Cai thực hiện.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn dựa vào các công văn hướng dẫn trước đây để phản ánh vướng mắc và sự mâu thuẫn giữa các văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính.
Về vướng mắc nêu trên, Bộ Tài chính đã có công văn số 1461/BTC-TCHQ ngày 14/2/2020 trả lời Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai, công văn số 15967/BTC-TCHQ ngày 31/12/2019 gửi ông Lê Thanh Vân - Đại biểu Quốc hội khóa XIV thuộc Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau; Tổng cục Hải quan đã có các công văn số 7918/TCHQ-TXNK ngày 23/12/2019 trả lời Công ty cổ phần đầu tư thương mại XNK Việt Phát, công văn số 565/TCHQ-TXNK ngày 22/01/2020 trả lời Công ty cổ phần khai khoáng Minh Đức, Công ty TNHH Ngọc Sơn, công văn số 609/TCHQ-TXNK ngày 03/02/2020 trả lời Công ty cổ phần khai thác chế biến khoáng sản Lào Cai và Công ty TNHH xây dựng Lan Anh.
Theo đó, về các văn bản hướng dẫn xác định trị giá hải quan, việc xác định trị giá hải quan cho hàng hóa xuất khẩu đã được quy định tại khoản 2 Điều 86 Luật Hải quan số 54/2014/QH13 ngày 23/6/2014, điều 20 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 của Chính Phủ, điều 4 Thông tư số 39/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 (được sửa đổi bổ sung tại khoản 15 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 của Bộ Tài chính) và công văn số 18058/BTC-CST ngày 11/12/2014 của Bộ Tài chính trả lời Đoàn đại biểu Quốc Hội tỉnh Lào Cai.
Tuy nhiên, do trong quá trình thực hiện xác định trị giá đối với hàng xuất khẩu còn có nhiều cách hiểu khác nhau nên Bộ Tài chính đã ban hành công văn số 4873/BTC-CST ngày 25/4/2019; 4693/BTC-TCHQ ngày 22/4/2019 hướng dẫn việc xác định trị giá hải quan thực hiện theo khoản 2 Điều 86 Luật Hải quan để các doanh nghiệp và cơ quan Hải quan thống nhất cách hiểu, cách thực hiện
Đồng thời, Bộ Tài chính đã ban hành công văn số 7461/BTC-TCHQ ngày 27/6/2019 trả lời UBND tỉnh Lào Cai và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu là giá bán của hàng hóa đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí vận tải quốc tế (F) và phí bảo hiểm quốc tế (I).
Về việc các doanh nghiệp phải nộp bổ sung số tiền thuế lớn theo các quyết định ấn định thuế của Cục Hải quan Lào Cai, Tổng cục Hải quan cho hay, căn cứ kết luận kiểm toán ngân sách địa phương năm 2017 của UBND tỉnh Lào Cai ban hành kèm theo công văn số 478/KTNN-TH ngày 25/9/2018, tại tiết 1.4.2.9 điểm 1 Phần thứ hai, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo Cục Hải quan Lào Cai đôn đốc các doanh nghiệp nộp Ngân sách Nhà nước khoản thuế xuất khẩu tăng thêm do Kiểm toán Nhà nước xác định và thực hiện xử phạt theo quy định.
Căn cứ khoản 1 Điều 7 Luật Kiểm toán Nhà nước số 81/2015/QH13 ngày 24/6/2015 của Quốc hội,“Báo cáo kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước sau khi phát hành và công khai có giá trị bắt buộc phải thực hiện đối với đơn vị được kiểm toán về sai phạm trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công”.
Từ các căn cứ nêu trên, Cục Hải quan Lào Cai (Chi cục Hải quan cửa khẩu Lào Cai) đã ban hành các quyết định ấn định thuế là thực hiện theo đúng kết luận của Kiểm toán Nhà nước nêu trên.
Thái Bình
