Giải ngân đầu tư công - Yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế các địa phương

	Đốc thúc phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công
	TPHCM tập trung nguồn lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong quý 2
	Thủ tướng chỉ thị đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công và các chương trình mục tiêu

Giải ngân đầu tư công hiệu quả sẽ góp phần phát triển kinh tế tại địa phương. Ảnh minh họa: Thuỳ Linh

Nhiều nguyên nhân khiến giải ngân chậm

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, ước đến 31/3/2023, còn 27/49 bộ, cơ quan trung ương và 46/63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao. Theo đó, ước thanh toán từ đầu năm đến 31/3/2023 là 73.192,092 tỷ đồng, đạt 9,69% kế hoạch (đạt 10,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Kết quả này thấp hơn so với cùng kỳ năm 2021 (đạt 11,03% kế hoạch và đạt 11,88% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Đi sâu vào thực tế, tại 4 địa phương: Đắk Nông, Gia Lai, Đồng Nai, Bình Dương, đây là 4 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình của cả nước. Nguyên nhân được các địa phương này đưa ra là do những khó khăn liên quan đến cơ chế chính sách; trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm; thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn; trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách nhà nước; vướng mắc trong công tác tổ chức thực hiện.

Nói thêm về vấn đề này, ông Phạm Thiện Nghĩa, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, tuy là địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cao nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn trong công tác thực hiện. Đầu tiên là tâm lý sợ sai của một bộ phận nhà thầu, doanh nghiệp, thậm chí là cơ quan quản lý. Tiếp đó là những thách thức đến từ việc tăng giá của nguyên vật liệu, thiếu nguyên vật liệu, đặc biệt là cát dùng để san lấp mặt bằng. Hơn nữa, lãi suất cao cũng gây ảnh hưởng đến hoạt động và tiến độ thực hiện của nhà thầu, nhà đầu tư…

Từ góc độ cơ quan quản lý, qua công tác kiểm tra phân bổ kế hoạch vốn năm 2023 của Bộ Tài chính, nguyên nhân chậm giải ngân vốn đầu tư công còn ở khâu phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các dự án chưa đảm bảo theo quy định của pháp luật đầu tư công và Quyết định giao vốn kế hoạch năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ.

Ngay từ đầu năm, các địa phương chưa phân bổ hết số kế hoạch vốn năm 2023, phân bổ chưa đảm bảo nguyên tắc, tiêu chí bố trí đủ vốn cho các dự án hoàn thành, quyết toán, dự án chuyển tiếp, mới xem xét bố trí vốn cho các dự án khởi công mới, nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư trong kế hoạch đầu tư công trung hạn. Bộ Tài chính cũng đã có ý kiến về công tác phân bổ kế hoạch đầu tư công gửi các địa phương.

Tiêu chí quan trọng cho kinh tế địa phương phát triển

Có thể nói, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, hoạt động đầu tư tư nhân gặp trở ngại từ thị trường, thì lãnh đạo các địa phương đều nhận định, đầu tư công chính là lực đẩy cho tăng trưởng kinh tế của địa phương nói riêng và cả nước nói chung. Theo ông Trần Quốc Văn, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên, tỉnh luôn coi đầu tư công là một tiêu chí quan trọng để thúc đẩy kinh tế, đóng vai trò dẫn dắt đầu tư ngoài quốc doanh nên phải đặt ra nhiều giải pháp để triển khai hiệu quả.

Đồng quan điểm, lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp đã nêu một số kiến nghị nhằm giúp địa phương đẩy mạnh giải ngân đầu tư công như giải quyết những vướng mắc về giá nguyên vật liệu và nguồn nguyên vật liệu, đơn giản hóa thủ tục về đầu tư, tiếp cận đất đai, giải phóng mặt bằng... giúp nhà đầu tư và nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thực hiện.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Chỉ thị số 08/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công và các chương trình phục hồi, phát triển kinh tế. Trong đó, Thủ tướng yêu cầu phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước năm 2023 trên 95% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao. Thủ tướng Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho từng bộ, ngành, địa phương về các giải pháp liên quan đến lập kế hoạch, phân bổ vốn, tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng và giá nguyên vật liệu…

Trong công văn gửi các địa phương chỉ đạo triển khai các giải pháp thúc đẩy giải ngân đầu tư công, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã yêu cầu các địa phương nghiêm túc thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và văn bản của Bộ Tài chính về tăng cường quản lý, thanh toán để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2023 của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Trong đó, cần rà soát những dự án đã được giao kế hoạch không có khả năng giải ngân (nhất là các dự án đến nay có số giải ngân bằng 0) để phân bổ đủ kế hoạch vốn cho các dự án đã được phê duyệt quyết toán, dự án đã hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng, dự án chuyển tiếp hoàn thành trong năm 2023 còn thiếu vốn; khẩn trương phân bổ chi tiết hết số vốn kế hoạch năm 2023 đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho các dự án để không ảnh hưởng đến công tác giải ngân vốn.

Bộ Tài chính đề nghị các địa phương thực hiện kiểm tra, giám sát, đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn của các dự án ngay từ những tháng đầu năm; kịp thời, chủ động tháo gỡ ngay các vướng mắc, khó khăn trong tổ chức thi công và giải ngân của từng dự án.