Gánh nặng chi phí dự phòng tại nhiều ngân hàng đã giảm đáng kể

Chi phí dự phòng của Techcombank năm 2018 đã giảm gần 50% so với năm trước đó

Báo cáo của VDSC đánh giá kết quả hoạt động của 10 ngân hàng, gồm: ACB, BIDV, Vietinbank, MB, Vietcombank, VPBank, HDBank, TPBank, Techcombank và VIB. Theo đó, lợi nhuận trước thuế năm 2018 của 10 ngân hàng này đã tăng 34,4% mặc dù tổng thu nhập hoạt động chỉ tăng 18,4% so với năm trước. VDSC nhận thấy điều này có được là nhờ xu hướng giảm chi phí dự phòng ở các ngân hàng đã tất toán hết nợ trái phiếu đặc biệt VAMC trong năm trước đó, mạnh nhất ở ACB và Techcombank. Ngoài ra, một điểm tích cực khác là tỷ lệ dự phòng bao nợ xấu (LLR) tiếp tục được nâng cao ở nhiều ngân hàng, điển hình như ACB, MB và Vietcombank.

Với các ngân hàng vẫn còn dư nợ VAMC, tiến độ thu hồi nợ xấu đã có tiến triển rất tốt nhờ tác động tích cực của Nghị quyết 42/2017/QH14 hiệu lực từ tháng 9/2017. Tại thời điểm cuối năm 2018, BIDV, VPBank và HDBank đã có thể thu hồi được 20-25% so với dư nợ VAMC vào thời điểm cuối năm trước đó. Nhờ đó, các ngân hàng này chỉ cần trích lập chi phí dự phòng VAMC không đáng kể hoặc thấp hơn nhiều so với năm 2017. Như vậy, dù tỷ lệ nợ xấu nội bảng cải thiện không nhiều thì tỷ lệ nợ xấu thực tế (nợ nội bảng và nợ VAMC) tại các ngân hàng này tiếp tục giảm đi đáng kể.

Tỷ lệ hình thành nợ xấu tăng ở một số ngân hàng

Xem xét xu hướng hình thành nợ xấu tại 10 ngân hàng trên, VDSC nhận thấy rằng tỷ lệ hình thành nợ xấu nội bảng (không tính nợ VAMC) đang duy trì ở mức thấp và thậm chí giảm dần ở ACB, HDBank, Vietcombank và TPBank, dù cho xu hướng dịch chuyển sang cho vay bán lẻ vẫn đang tiếp diễn. Các chuyên gia VDSC cho rằng đây đều là các ngân hàng có triển vọng tăng trưởng trung bình đến cao trong năm 2019, do vậy tỷ trọng của chi phí dự phòng so với thu nhập hoạt động kỳ vọng sẽ còn tiếp tục giảm.

Trái lại, tỷ lệ hình thành nợ xấu đã tăng khá mạnh ở BIDV, VPBank và VIB, cũng như tăng ở MB và Techcombank nhưng ở mức nhẹ hơn một chút. Đối với các ngân hàng này, VDSC cho rằng chi phí dự phòng sẽ tăng nhanh hơn nhóm trước, tuy vậy ảnh hưởng lên lợi nhuận có thể sẽ phân hóa.

Cụ thể, MB với tiềm năng tăng trưởng thu nhập ở mức cao vẫn sẽ có khả năng trích lập dự phòng đầy đủ, xóa nợ sớm và duy trì chất lượng tài sản tốt. Trong khi đó, VDSC lại lo ngại hơn với gánh nặng dự phòng của BIDV, VPBank và VIB, khi các ngân hàng này đang có xu hướng tăng tỷ lệ nợ xấu và giảm tỷ lệ dự phòng dù đã tăng cường trích lập mạnh hơn so với tăng trưởng thu nhập hoạt động. BIDV và VPBank còn có kế hoạch tất toán toàn bộ trái phiếu VAMC trong năm nay, trong khi VPBank và VIB đang có tỷ lệ nợ xấu cao hơn nhiều và tỷ lệ LLR thấp hơn nhiều so với các ngân hàng khác. Cuối cùng, chất lượng tài sản cũng như ảnh hưởng của chi phí dự phòng tại Vietinbank cũng cần được theo dõi chặt chẽ trong quá trình tái cơ cấu để xử lý nợ xấu của ngân hàng này.

Vào tháng 2/2019 vừa rồi, NHNN đã công bố dự thảo thông tư về giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số ngân hàng nhất định. Trong số 10 ngân hàng trên, các ngân hàng được hưởng lợi từ dự thảo này gồm có Vietcombank, Vietinbank, BIDV và HDBank (nếu việc sáp nhập với PGBank được phê duyệt), theo đó phần nào giảm được chi phí huy động vốn. VDSC cũng kỳ vọng rằng chính sách này có thể gia tăng tính thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng, qua đó hỗ trợ mục tiêu ổn định lãi suất của Chính phủ.