“Đòi tiền” đồng minh, Mỹ đang quên mất lợi ích của chính mình
![]() |
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: PBS |
Đại Tây Dương/Thái Bình Dương
Ở châu Âu, Mỹ đối mặt với Nga – một quốc gia có quân đội mạnh, được trang bị vũ khí hạt nhân, nhưng lại là nền kinh tế có mối quan hệ thứ cấp. Trong khi đó, ở Đông Bắc Á - khu vực của các xưởng sản xuất hàng đầu thế giới và (cùng EU và NAFTA) là một trong 3 khu vực hoạt động kinh tế hàng đầu toàn cầu – mối đe dọa với Mỹ hiện hữu rõ ràng và đa chiều hơn.
Quan hệ đồng minh giữa Mỹ với Nhật Bản và Hàn Quốc không phải giống như mối quan hệ trong khối liên minh đa phương 29 thành viên. Thay vào đó, họ bị ràng buộc một cách riêng biệt và song phương với Mỹ. Ở châu Á, họ phải đối mặt không chỉ với nước Nga (một phần thuộc về châu Á), mà còn cả Triều Tiên và đáng kể nhất là Trung Quốc với sức quân sự cũng như tham vọng kinh tế ngày càng lớn.
Trong bối cảnh phải đối phó với mối đe dọa đa cực này, Tổng thống Donald Trump lại đang “đòi” thêm tiền từ các đồng minh trong khu vực cho sự bảo vệ của Mỹ.
Thực tế, không phải Nhật Bản và Hàn Quốc không chi nhiều tiền cho quốc phòng. Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2018, Nhật Bản – nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, chi 0,9% ngân sách cho quốc phòng, trong khi Hàn Quốc, nền kinh tế lớn thứ 11 thế giới chi 2,6%.
Nhật Bản dự kiến chi 50,3 tỷ USD trong năm 2020 cho quốc phòng, tăng 1,2% so với hiện tại. Hàn Quốc thậm chí còn đầu tư “đậm” hơn khi tăng tới 7,4% trong năm 2020 lên 41,29 tỷ USD.
Cả 2 nước đều chi khá đậm cho việc mua các vũ khí, khí tài của Mỹ. Đáng chú ý, Nhật Bản có kế hoạch mua 147 chiếc tiêm kích thế hệ thứ 5, F-35, do Mỹ sản xuất, trong khi Hàn Quốc cũng mua tới 60 chiếc.
Tuy nhiên, đề nghị lớn của ông Trump không phải là việc mua các khí tài quân sự – mà là khoản chi phí quân sự cho binh sỹ Mỹ đồn trú ở cả 2 nước.
Hiện tại, trong các cuộc thảo luận, ông Trump vẫn đang tìm cách nâng phần đóng góp của Nhật Bản từ 1,7 tỷ USD lên 8 tỷ USD, và nâng phần đóng góp của Hàn Quốc từ 893 triệu USD trong năm 2019 lên 4,7 tỷ USD. Theo tổ chức truyền thông trực tuyến The Conversation, chi phí mà người đóng thuế Mỹ phải gánh cho việc đồn trú binh sỹ ở Nhật Bản và Hàn Quốc lần lượt là 5,7 tỷ USD và 4,5 tỷ USD.
Nói cách khác, Mỹ đang yêu cầu các đồng minh phải gánh phần nhiều hơn so với khoản tiền mà nước này phải chi trả. Tuy nhiên, điều đó lại làm dấy lên một câu hỏi: Liệu ông Trump – có thể là vị Tổng thống tập trung vào thương mại nhiều nhất trong lịch sử hiện đại của nước Mỹ – có hiểu được chiến lược chính trị nước lớn và những giá trị cốt lõi hay không?
Vấn đề Nhật Bản, Hàn Quốc
Một nguyên tắc cơ bản của chiến lược là hướng tới phòng vệ. Tốt hơn là đẩy các cuộc chiến càng xa biên giới của mình càng tốt. Điều này đã được chứng minh bởi một trong những sự kiện nổi bật trong lịch sử Mỹ.
Trong cuộc chiến đẫm máu nhất trên thế giới, đòn giáng mạnh nhất vào binh sỹ Mỹ xảy ra cách bờ biển phía Tây của Mỹ 6.047km – tại Trân châu Cảng ở Hawaii. Xuyên suốt cuộc xung đột này, Mỹ hướng tới việc triển khai lực lượng để tạo một lá chắn cho lục địa Mỹ. Trong khi châu Âu và châu Á bị tàn phá bởi những cuộc chiến, thì lục địa Mỹ vẫn bất khả xâm phạm.
Phòng thủ Thái Bình Dương của Mỹ ngày nay thậm chí còn được bố trí tốt hơn. Tiền tuyến của Mỹ - phối hợp từ trên bộ, trên không, trên biển và các khí tài phòng thủ tên lửa được đẩy xa hơn 7.502 km về phía Tây Hawaii.
Binh sỹ Mỹ ở Hàn Quốc là một phòng tuyến của Mỹ trên chính lục địa châu Á. Lớp thứ 2 là Nhật Bản, kế đến là đảo Guam, rồi Hawaii và cuối cùng mới là lục địa Mỹ.
Hơn nữa, sự hiện diện của Mỹ ở Nhật Bản và Hàn Quốc không chỉ đơn thuần là phòng thủ, mà còn là các điểm giám sát các chiến dịch trong khu vực.
Chiến lược này được bố trí “hoàn hảo” về mặt địa lý. Đảo Jeju của Hàn Quốc và Okinawa của Nhật Bản là các vị trí lý tưởng để bao quát các động thái ra vào từ bờ biển phía Đông Trung Quốc. Phía Bắc Nhật Bản là nơi phù hợp để giám sát các hoạt động trên không và trên biển của Nga xung quanh Vlapostok. Còn Hàn Quốc thì tiếp giáp Triều Tiên.
Trong thế kỷ 21, một số người tin rằng, các tài sản như nhóm tác chiến tàu sân bay, vệ tinh trinh sát sẽ xóa bỏ sự hiện diện trên mặt đất. Tuy nhiên, thực tế không đơn giản đến vậy.
Các lực lượng hải quân vẫn cần căn cứ và Trại Humphreys – một căn cứ Mỹ ở phía Nam Seoul – là không gian neo đậu phù hợp với của mọi tàu sân bay Mỹ có trong hạm đội. Vệ tinh trinh sát không loại bỏ được các vấn đề từ máy bay do thám, nghe trộm và quan trọng nhất là báo cáo tình báo.
Lợi ích hai chiều
Tuy nhiên, sự hiện diện của lính Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản đem lại nhiều giá trị với Mỹ không có nghĩa là nó không có giá trị đối với chính 2 nước châu Á này.
Sự hiện diện của lính Mỹ răn đe kẻ thù tốt hơn và hiệu quả hơn so với chi phí phòng thủ mà các nước chủ nhà bỏ ra. Lính Mỹ sẽ huấn luyện và cố vấn cho các lực lượng địa phương, mang lại việc làm cho người địa phương trong và xung quanh các căn cứ.
Có cả những lợi ích gián tiếp. Dấu giày của Mỹ ở các nước này sẽ làm tăng xếp hạng tín nhiệm cũng như đầu tư nước ngoài. Trước đây, sự hiện diện của lính Mỹ ở Hàn Quốc và Nhật Bản còn góp phần truyền bá văn hóa Mỹ, thời trang, âm nhạc, thể thao cho người địa phương.
Khi Trung Quốc tiếp tục tìm cách gia tăng ảnh hưởng ở châu Á – Thái Bình Dương, khu vực này lại phải đối mặt với một cuộc đấu trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị tới kinh tế cũng như cuộc đua tranh giành ảnh hưởng.
Cấu trúc quyền lực ngày nay không phải là đơn chiều. Có quyền lực mềm – quyền lực của sự hấp dẫn. Có cả quyền lực sắc nhọn – quyền lực của ảnh hưởng và sự thao túng. Tuy nhiên bất chấp thực tế của cạnh tranh chiến lược, quyền lực cứng lỗi thời – quyền lực của sự áp bức – không thể bị xóa bỏ. Và hình thức đơn giản nhất của quyền lực cứng vẫn nằm ở lực lượng quân sự.
Năm 2018, Bộ Quốc phòng Mỹ xác định các vấn đề chủ chốt trong chiến lược an ninh quốc gia Mỹ là: bảo vệ tổ quốc, duy trì sức mạnh quân sự xuất chúng trên Trái Đất, đảm bảo cân bằng sức mạnh trong các lĩnh vực chính nằm trong mối quan tâm của Mỹ và thúc đẩy một trật tự thế giới có lợi nhất cho an ninh và thịnh vượng của Mỹ.
Nếu ông Trump chấp nhận bản đánh giá này, và trên hết, nếu ông muốn nước Mỹ vẫn có vai trò và ảnh hưởng vượt trội, thì các đồng minh châu Á và việc triển khai binh sỹ Mỹ tại những nước này vẫn là điều thiết yếu và đáng giá.
Tin liên quan

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm
09:42 | 11/07/2025 Infographics

Nhóm hàng xuất khẩu nào dẫn đầu Top 10 trong 6 tháng đầu năm?
15:21 | 10/07/2025 Dòng chảy xuất nhập khẩu

(INFORGRAPHICS): 7 nhóm hàng xuất khẩu tỷ USD trong tháng 6/2025
09:03 | 09/07/2025 Infographics

Ukraine không chấp nhận đứng ngoài đàm phán song phương Nga-Mỹ
10:40 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Ông Trump đề nghị áp dụng thuế quan "có đi có lại" với các đối tác thương mại
10:39 | 14/02/2025 Nhìn ra thế giới

Thị trường xe điện, xe hybrid tại Việt Nam dự kiến tăng 25-30%
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Các cường quốc châu Âu khẳng định phải tham gia đàm phán về Ukraine
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

Canada tìm cách thương lượng với Mỹ về thuế quan
10:19 | 13/02/2025 Nhìn ra thế giới

61 quốc gia thông qua tuyên bố chung về nhu cầu trí tuệ nhân tạo
11:51 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Liên minh châu Âu ra mắt sáng kiến InvesAI với nguồn vốn hơn 206 tỷ USD
11:48 | 12/02/2025 Nhìn ra thế giới

Trung Quốc và Anh hướng tới khôi phục đối thoại chiến lược
14:27 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chính thức áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu
10:13 | 11/02/2025 Nhìn ra thế giới

Tổng thống Mỹ chuẩn bị công bố mức thuế 25% với thép và nhôm
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Điện Kremlin và Nhà Trắng chưa xác nhận cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Nga-Mỹ
10:54 | 10/02/2025 Nhìn ra thế giới

Nga, Mỹ gấp rút chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Putin-Trump
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới

IMF đánh giá thận trọng về các biện pháp thuế quan của Mỹ
09:59 | 07/02/2025 Nhìn ra thế giới
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Đã triển khai nhiều dịch vụ thuế điện tử dành cho người nộp thuế là cá nhân

Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Tiếp tục lan tỏa các phong trào thi đua trong toàn ngành Thuế

Phân khúc văn phòng cho thuê chất lượng cao chiếm ưu thế

(INFORGRAPHICS): 5 nhóm hàng xuất khẩu chục tỷ USD trong nửa đầu năm
09:42 | 11/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Hướng dẫn các kênh nộp thuế điện tử nhanh chóng, tiện lợi
00:00 | 08/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): 10 doanh nghiệp niêm yết có vốn hóa lớn nhất tại TP. Hà Nội
09:00 | 08/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Những điểm cần lưu ý đối với tài khoản định danh điện tử của doanh nghiệp
19:17 | 07/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS) - Cơ cấu tổ chức bộ máy mới của ngành Thuế từ ngày 1/7/2025
15:14 | 01/07/2025 Infographics

Đã triển khai nhiều dịch vụ thuế điện tử dành cho người nộp thuế là cá nhân

Hải quan TP. Hồ Chí Minh luôn giữ vị trí đặc biệt trong hệ thống tổ chức ngành Hải quan

Hải quan khu vực III thông quan hơn 56 tỷ USD hàng xuất nhập khẩu

Tiếp tục lan tỏa các phong trào thi đua trong toàn ngành Thuế

Chi cục Hải quan khu vực XX phổ biến 25 văn bản mới cho công chức

Xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Móng Cái tăng mạnh

Doanh nghiệp Việt thắng lớn tại Hàn Quốc

Kế toán, kiểm toán không bị thay thế, mà chuyển mình trong kỷ nguyên số

Viettel Post khẳng định năng lực sáng tạo công nghệ với cú đúp "Vàng" tại Globee Awards 2025

Giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp nhà nước phát huy vai trò mở đường, dẫn dắt trong phát triển kinh tế - xã hội

HDBank nhận hai giải thưởng lớn từ Asian Banking & Finance

Năm 2025: VIMC đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất trên 20 nghìn tỷ đồng

Thu thuế GTGT tự động đối với hàng NK qua chuyển phát nhanh có giá trị dưới 1 triệu đồng

Hoá đơn điện tử kết nối cơ quan thuế: Cản trở lớn nhất là kỹ năng công nghệ

Hải quan lưu ý quy định về số định danh cá nhân thay cho mã số thuế cá nhân

Xác định tiền thuê đất trả hàng năm

Chính sách ưu đãi thuế vượt trội cho sản xuất, lắp ráp ô tô thân thiện với môi trường

Không phải xuất trình Giấy chứng nhận kiểm dịch sầu riêng XK cho cơ quan Hải quan

Lạng Sơn quyết liệt đẩy nhanh tiến độ xây dựng Cửa khẩu thông minh

Nuôi tôm công nghệ cao: hướng đi mới hiệu quả của ngành Thủy sản

Hàn Quốc vẫn là thị trường chính để Việt Nam xuất khẩu mặt hàng mực và bạch tuộc

Chế biến sâu- hướng đi không thể đảo ngược của doanh nghiệp ngành cá tra

Nhóm hàng xuất khẩu nào dẫn đầu Top 10 trong 6 tháng đầu năm?

Thêm 4 bến cảng container được xây dựng, Hải Phòng khẳng định tầm vóc cảng biển quốc tế

Chống hàng giả trên môi trường số: Minh bạch sản phẩm để tăng niềm tin

Hàng Việt lên sàn: Cần kết nối, cần chuẩn hóa

Thương mại điện tử Đông Nam Á giảm tốc để bứt phá

Khởi động khóa đào tạo thương mại điện tử cho người khuyết tật

Giá xăng đảo chiều tăng sau khi giảm mạnh vào tuần trước

Thương mại điện tử đóng góp khoảng 2/3 giá trị nền kinh tế số Việt Nam

Giao dịch phân khúc bất động sản gắn liền với đất ghi nhận sự tăng trưởng tích cực

Giá trung bình căn hộ chung cư đã "áp sát" mức 80 triệu đồng/m2

Thanh khoản thị trường cổ phiếu niêm yết trên HNX tăng 20%

Phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt kỷ lục

Chuyên gia hiến kế xoá tình trạng “giá đất đuổi giá nhà”
