 |
| Xu hướng chuyển dịch sản xuất cơ khí – công nghiệp nặng từ các nước phát triển sang ASEAN và Việt Nam tạo nhiều dư địa lớn cho doanh nghiệp ngành CNHT. Ảnh: THACO Industries |
Tăng cường cơ hội liên kết đối tác
Mới đây, Tập đoàn N&G (N&G Group – chủ đầu tư Khu CNHT Nam Hà Nội – Hanssip cùng nhiều công ty con, công ty liên kết trong lĩnh vực CNHT) với Công ty Onaga (đại diện nhóm các doanh nghiệp thuộc vùng Kobe, Nhật Bản, chuyên sản xuất các linh kiện CNHT) đã đạt được thỏa thuận hợp tác tạo chuỗi các nhà máy sản xuất linh kiện máy bay, sản phẩm ứng dụng trong lĩnh vực hàng không vũ trụ - máy bay - tàu biển - tàu cao tốc - ô tô, thiết bị nông ngư nghiệp, chi tiết robot, các sản phẩm cơ khí chính xác công nghệ cao và CNHT…
Theo đại diện N&G, thỏa thuận này được thực hiện sau một thời gian dài giao thương bị gián đoạn bởi đại dịch Covid-19. Theo nội dung bản thoả thuận hợp tác, N&G Group sẽ cung cấp các thông tin sâu rộng về môi trường đầu tư tại Việt Nam. Đặc biệt, N&G Group sẽ bố trí mặt bằng, xây dựng sẵn chuỗi các nhà xưởng đạt tiêu chuẩn quốc tế cho ngành CNHT - công nghệ cao tại các khu công nghiệp mà N&G Group đang triển khai tại ba miền Bắc, Trung, Nam để các doanh nghiệp vùng Kobe lựa chọn đầu tư.
Đây thực sự là tín hiệu vui cho các doanh nghiệp ngành CNHT, vì các doanh nghiệp ngành này đều chịu ảnh hưởng nặng nề từ đại dịch. Riêng tại Hà Nội, theo khảo sát của Hiệp hội doanh nghiệp ngành CNHT TP Hà Nội (HANSIBA), gần 90% số doanh nghiệp thuộc Hiệp hội đã bị giảm doanh số; 50% số doanh nghiệp phải hoạt động cầm chừng và một số doanh nghiệp đã phải chuyển hướng sản xuất. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp đã nhanh chóng chuyển đổi mô hình, thay đổi chiến lược để ứng phó với những khó khăn từ đại dịch.
Chẳng hạn, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Hikari Việt Nam, Công ty cổ phần sản xuất và phát triển công nghiệp Việt Nhật (INDEMA)… đã chuyển hướng sản xuất các sản phẩm thiết bị y tế hoặc tham gia vào chuỗi sản xuất thiết bị y tế cho các tập đoàn, doanh nghiệp lớn. Nhiều doanh nghiệp “mạnh tay” đầu tư cho chuyển đổi số, đầu tư nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D), tăng khả năng liên kết với các đối tác nước ngoài.
Đại diện Công ty TNHH Công nghiệp Haast Việt Nam cho biết, Công ty đã đầu tư đồng bộ nhà máy và dây chuyền công nghệ cao, với kỳ vọng sẽ kết nối được nhiều đối tác trong và ngoài nước. Các sản phẩm đều phát triển từ giai đoạn ý tưởng, thiết kế sản phẩm, hợp tác với các hãng nước ngoài. Tương tự, Tổng công ty Cơ khí và CNHT - THACO Industries (thuộc Tập đoàn THACO) đã đầu tư và nâng cấp các nhà máy với hệ thống dây chuyền công nghệ hiện đại, đồng bộ, được chuyển giao từ Đức, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đại diện lãnh đạo THACO Industries cho hay, Công ty hiện là đối tác cung ứng sản phẩm cho các doanh nghiệp như: Doosan Vina, GE, Makitech, Agata, Three Star, OGS, PTSC… Ngoài ra, THACO Industries còn liên kết với các đối tác để phát triển sản xuất kinh doanh, gia công theo chuỗi giá trị; hỗ trợ, tạo điều kiện để các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi sản xuất của công ty, hướng tới hình thành hệ sinh thái phát triển bền vững.
Tận dụng cơ hội xuất khẩu
Theo các chuyên gia và doanh nghiệp, các FTA chính là cơ hội để doanh nghiệp ngành CNHT của Việt Nam kết nối và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Hiện nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã cung ứng được cho các tập đoàn FDI lớn, nên hoàn toàn đủ điều kiện để xuất khẩu tới các đối tác quốc tế.
Ngoài ra, đại diện lãnh đạo THACO Industries đánh giá, nhu cầu về gia công và chế tạo sản phẩm cơ khí khu vực ASEAN và thế giới hiện rất lớn. Đặc biệt, xu hướng chuyển dịch sản xuất cơ khí – công nghiệp nặng từ các nước phát triển sang ASEAN và Việt Nam cũng tạo ra dư địa lớn cho các ngành này.
Tuy nhiên, để tận dụng được những cơ hội này, các doanh nghiệp CNHT của Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Theo thống kê của Bộ Công Thương, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành CNHT hiện chiếm gần 4,5% tổng số doanh nghiệp ngành công nghiệp chế biến, chế tạo. Tuy nhiên, các sản phẩm CNHT trong nước chủ yếu vẫn là linh kiện và chi tiết đơn giản, hàm lượng công nghệ trung bình và thấp, có giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm. Việt Nam chưa có các doanh nghiệp đứng đầu chuỗi sản xuất tầm cỡ khu vực và quốc tế đóng vai trò dẫn dắt phát triển và lan tỏa. Dung lượng thị trường trong nước còn nhỏ, chưa đảm bảo quy mô công suất sản xuất kinh tế đối với sản phẩm CNHT và gần như không có sản phẩm công nghiệp chủ lực, đủ khả năng cạnh tranh với sản phẩm nhập khẩu và thiếu sự chủ động về các vật liệu cơ bản.
Vì thế, các doanh nghiệp đều mong muốn cơ quan quản lý tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện thông thoáng hơn cho các doanh nghiệp CNHT tiếp tục tăng tốc. Hiện các bộ, ngành đã phối hợp đẩy mạnh triển khai nhiều chương trình, dự án hợp tác quốc tế trong lĩnh vực CNHT để mở rộng thị trường và nâng cao trình độ các doanh nghiệp CNHT Việt Nam.
Cụ thể như: Dự án hợp tác với Samsung trong Chương trình phát triển nhà cung cấp; Chương trình đào tạo chuyên gia tư vấn Việt Nam trong lĩnh vực cải tiến sản xuất và chất lượng; Chương trình tư vấn cải tiến doanh nghiệp… Bộ Công Thương đã triển khai thành lập 3 trung tâm kỹ thuật hỗ trợ phát triển công nghiệp tại 3 vùng kinh tế trọng điểm khu vực Bắc, Trung, Nam nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và CNHT đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ sản xuất thử nghiệm, nâng cao năng suất chất lượng, tạo giá trị gia tăng cũng như tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu…
Hương Dịu
