Để y tế cơ sở làm tốt vai trò “gác cổng”

Nhân viên TYT xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà tỉnh Hà Tĩnh đang thăm khám cho người dân. Ảnh: DN.

Điểm sáng y tế cơ sở

Không thể phủ nhận y tế tuyến cơ sở đã cơ bản làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân, tham gia vệ sinh môi trường, chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em, phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh tại cộng đồng…

Trong chuyến công tác tại tỉnh Hà Tĩnh, phóng viên có dịp được về thăm hai TYT xã của địa phương này và không khỏi vui mừng vì những thành tích mà các đơn vị đã cố gắng nỗ lực đạt được trong thời gian qua. Khi về thăm TYT xã Tượng Sơn, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh nếu không thấy màu áo blu trắng thấp thoáng thì phóng viên không nghĩ đây là cơ ngơi của một cơ sở khám chữa bệnh.

Ấn tượng ban đầu của phóng viên khi bước chân vào TYT xã Tượng Sơn là nơi đây được thiết kế như một khách sạn nghỉ dưỡng với không gian xanh, sạch, đẹp. Đặc biệt, vườn thuốc Nam được trồng vuông vắn xen lẫn với những cây ăn quả xanh tốt phía khuôn viên trước cửa TYT khiến ai bước vào cũng cảm giác thích thú. Phía trong TYT cũng sạch bóng, các phòng bệnh thoáng đãng, mát mẻ, phòng bệnh nào cũng có cửa sổ đón gió; xung quanh TYT phóng viên quan sát tuyệt nhiên không có rác, các nhà vệ sinh sạch sẽ, được lau dọn thường xuyên khiến nơi đây rất khác các cơ sở y tế khác khi không có mùi thuốc sát trùng, kháng sinh đặc trưng.

Bác sỹ Hoàng Trọng Hiếu, Trạm trưởng TYT xã Tượng Sơn chia sẻ, trước đây, TYT xã cũng còn thiếu thốn, chật chội, nhưng năm 2015, nhờ dự án “Hạ tầng cơ sở nông thôn dựa vào cộng đồng” (CBRIP), xã đã được đầu tư để xây dựng cơ sở khang trang với thiết bị khám chữa bệnh hiện đại. Thông tin về kết quả khám chữa bệnh thời gian qua theo bác sỹ Hoàng Trọng Hiếu, bình quân mỗi năm TYT xã Tượng Sơn tiếp trên 3.000 lượt bệnh nhân đến thăm khám và điều trị, trong đó số người khám bằng thẻ BHYT đạt trên 50%; khám và điều trị y học cổ truyền bằng 30% trong tổng lượt khám chữa bệnh tại TYT.

Bên cạnh đó, TYT xã còn phối hợp thực hiện tốt các chương trình phòng chống các bệnh lây nhiễm, không lây nhiễm và các chương trình y tế khác. Các chương trình mục tiêu đều đạt trên 90% các chỉ tiêu đề ra, trong đó công tác tiêm chủng mở rộng được thực hiện đạt hiệu quả cao, tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ đạt trên 97%...

Đặc biệt, theo bác sỹ Hiếu, hiện đã có hơn 87% (4.235/4.868) người dân trên địa bàn xã được quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử. “Thời gian tới, TYT sẽ hoàn thiện hồ sơ sức khỏe cho người dân trên địa bàn hướng đến mục tiêu mỗi người dân đều có hồ sơ sức khỏe”, Trạm trưởng TYT xã Tượng Sơn thông tin.

Còn đến thăm TYT xã Hộ Độ, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh, ấn tượng về một cơ sở khám chữa bệnh tuyến cơ sở xanh, sạch, đẹp, khang trang cũng rất rõ nét. Trạm trưởng TYT xã Nguyễn Hồng Khoa thông tin, hiện TYT có nhà xây 2 tầng tổng diện tích 550m2 với 20 phòng chức năng phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh cho nhân dân.

Cụ thể về thành tích đã đạt được trong thời gian qua, theo bác sỹ Nguyễn Hồng Khoa, cơ sơ đã thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia như tâm thần, phong, lao, sốt rét, sốt xuất huyết, an toàn thực phẩm, tiêm chủng mở rộng, chăm sóc sức khỏe sinh sản đều đạt và vượt chỉ tiêu đề ra. Ngoài ra, TYT cũng tiến hành lập hồ sơ sức sức khỏe cho 8.013người/8.580 người đạt 93,3%.

Khi đến thăm hai TYT này, hỏi ý kiến của người dân về việc họ có hài lòng với chất lượng khám chữa bệnh của nhân viên y tế, hầu hết câu trả lời đều cho rằng, nếu với các bệnh thông thường, đến TYT khám chữa là lựa chọn tốt nhất bởi nơi đây cơ ngơi khang trang, sạch sẽ, thoáng mát, thái độ nhân viên y tế nhẹ nhàng, không cáu gắt. Theo lời bác Trần Thị Mai, xã Tượng Sơn, Thạch Hà, Hà Tĩnh, nhiều lúc mệt mỏi bác chỉ muốn ra TYT khám để được các nhân viên y tế thăm khám, và đặc biệt là được nằm thư giãn trong bầu không khí sạch sẽ, mát mẻ nơi đây. "Có những lúc rảnh rỗi, tôi lại tranh thủ ra TYT để chăm sóc cho vườn thuốc Nam hay có thời điểm ở nhà nóng quá, tôi lại ra TYT để tránh nắng", bác Mai hài hước nói.

Nỗ lực nhiều hơn nữa

Trước tình hình dịch bệnh đang có nhiều thay đổi, đòi hỏi y tế tuyến cơ sở cũng phải có sự thay đổi nhằm làm tốt hơn nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân. Để y tế cơ sở từ chỗ chỉ là "tuyến dưới", trở thành "trung tâm" và giữ vai trò là "người gác cổng", góp phần nâng cao hiệu quả khám chữa bệnh, ngành Y tế đang tiếp tục thực hiện đổi mới y tế cơ sở một cách toàn diện, đồng bộ, bảo đảm tất cả mọi người dân được sử dụng các dịch vụ y tế có chất lượng.

Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế Lương Ngọc Khuê cho biết, để y tế cơ sở phát huy vai trò là người "gác cổng" cho sức khỏe người dân tại tuyến đầu, Bộ Y tế đang thực hiện cập nhật tài liệu chuyên môn, hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và quy trình kỹ thuật áp dụng tại TYT xã.

Cũng theo ông Khuê, hiện Bộ Y tế đang đầu tư trang thiết bị phù hợp với năng lực chuyên môn của TYT xã, bảo đảm cung cấp dịch vụ xét nghiệm cơ bản, đáp ứng các bệnh thông thường tại xã theo gói dịch vụ y tế cơ bản, đặc biệt là bệnh không lây nhiễm; Tăng cường tiếp cận thuốc thiết yếu cho TYT xã, đào tạo cập nhật kiến thức cho TYT xã, hỗ trợ kỹ thuật từ xa và luân phiên đưa bác sĩ từ huyện về xã và từ xã lên tuyến trên để bảo đảm tăng cường năng lực khám chữa bệnh tại xã.

“Bộ tiến tới nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khám chữa bệnh, xây dựng hồ sơ sức khỏe cá nhân và đánh giá sự hài lòng của người bệnh với dịch vụ khám chữa bệnh tại xã”, ông Lương Ngọc Khuê nói.

Còn theo ông Lê Ngọc Châu, Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh, thời gian tới Sở tiếp tục hoàn thiện quy hoạch mạng lưới y tế cơ sở để đáp ứng xu thế phát triển của tỉnh và yêu cầu xây dựng nông thôn mới. Đồng thời Sở cũng chỉ đạo các cơ sở y tế tuyến tỉnh, huyện, xã phường nâng cao chất lượng khám, điều trị và tinh thần phục vụ bệnh nhân của đội ngũ cán bộ y tế tuyến cơ sở. Đồng thời có giải pháp đột phá trong đào tạo, thu hút bác sỹ về công tác ở tuyến cơ sở. “Sở đang tập trung chỉ đạo các cơ quan liên quan nâng cao chất lượng hệ thống cung cấp dịch vụ y tế, đáp ứng kịp thời, thuận tiện việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Ngoài ra, Sở cũng đang đề xuất với UBND tỉnh tăng cường đầu tư ngân sách, huy động tối đa các nguồn lực trong xã hội cho phát triển, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở”, Giám đốc Sở Y tế Hà Tĩnh nói.

Còn quan điểm của ông Hoàng Quang Trung, Phó giám đốc Bệnh viện Đa khoa Hà Tĩnh, để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT tại tuyến y tế cơ sở, cần thực hiện gói dịch vụ y tế cơ bản; quản lý các bệnh mãn tính tại TYT xã; gắn hoạt động quản lý sức khỏe tại TYT xã với hoạt động của bác sỹ gia đình. Đặc biệt, cần có cơ chế linh hoạt đối với y tế cơ sở theo năng lực cung cấp dịch vụ y tế, số lượng người bệnh BHYT đến khám chữa bệnh, bỏ quy định giao quỹ khám chữa bệnh cho TYT tối đa bằng 20% quỹ khám chữa bệnh BHYT ngoại trú.