Cơ chế quản lý tài chính thúc đẩy hiện đại hóa Hải quan

Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Bắc (Đội 1, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan) tổ chức tuần tra kiểm soát trên biển định kỳ

Có thể khẳng định, 2011-2015 là giai đoạn ngành Hải quan đẩy mạnh cải cách hiện đại hoá hướng tới tạo thuận lợi cho thương mại và thực hiện các cam kết quốc tế, đồng thời góp phần chống thất thu ngân sách, từng bước tăng cường hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về hải quan.

Kết quả này đã được thể hiện trên các mặt: Năm 2013, ngành Hải quan đã triển khai thực hiện TTHQĐT tại 34/34 Cục Hải quan tỉnh, thành phố và 148/170 Chi cục Hải quan, với tổng số tờ khai lên tới 5,5 triệu tờ khai (chiếm 93,4% số lượng tờ khai XNK của cả nước, kim ngạch XNK đạt 252 tỷ USD chiếm 95% tổng kim ngạch XNK của cả nước). Việc triển khai TTHQĐT đã cơ bản đáp ứng được các mục tiêu về tiến độ, lộ trình đặt ra theo kế hoạch, mang lại lợi ích thiết thực cho DN, đáp ứng yêu cầu về cải cách TTHC.

Từ 1-4-2014, việc chính thức triển khai Hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS trên nền tảng phương pháp quản lý tiên tiến của Hải quan Nhật Bản,đã đáp ứng yêu cầu, tình hình phát triển mới của đất nước, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các DN, góp phần đẩy mạnh cải cách TTHC và tăng cường quản lý Nhà nước về hải quan.

Việc chính thức khai trương Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và công bố triển khai NSW tại các cảng biển quốc tế là bước tiến quan trọng nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động XNK, đầu tư, du lịch và hiện thực hóa cam kết của Chính phủ Việt Nam trong cải cách TTHC, cũng như trong triển khai Cơ chế một cửa ASEAN. Đây là cơ sở, tiền đề để Việt Nam tiến lên tốp đầu trong khu vực về cải cách, đơn giản hóa TTHC liên quan đến hàng hóa XNK, phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh và quá cảnh.

Riêng về cải cách TTHC, việc xây dựng Luật Hải quan 2014 chính là cơ sở pháp lý vững chắc để toàn ngành Hải quan hiện đại hóa. Cùng với đó, Tổng cục Hải quan đã hoàn thành rà soát 296 lượt TTHC và cắt giảm 41 TTHC nhằm giảm thời gian thông quan hàng hoá, tạo điều kiện thuận lợi cho DN XNK.

Đặc biệt, việc thực hiện việc đo thời gian giải phóng hàng cấp quốc gia nhằm đánh giá hiệu quả tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, cũng như thúc đẩy cải cách TTHC tại tất cả các khâu trong quy trình XNK hàng hoá, góp phần quan trọng đánh giá các mục tiêu Kế hoạch tổng thể kết nối cộng đồng ASEAN, thực hiện cam kết của Hải quan Việt Nam trong triển khai sáng kiến “Đường cao tốc hàng hóa châu Á” (ACH).

Không chỉ có thế, nhằm tạo thuận lợi tối đa cho các DN tham gia XNK, quản lý chặt chẽ công tác khai hải quan, quản lý thuế, Tổng cục Hải quan đã không ngừng cải tiến, ứng dụng CNTT vào kê khai, nộp thuế qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho DN giảm thời gian, chi phí đi lại, góp phần đẩy mạnh cải cách TTHC, tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về hải quan, kịp thời cung cấp số liệu cho các đơn vị nhằm phục vụ công tác dự toán, điều hành thu NSNN của Bộ Tài chính.

Việc hiện đại hóa thu NSNN giữa Tổng cục Hải quan - Tổng cục Thuế - Kho bạc Nhà nước và Dự án phối hợp thu NSNN bằng phương thức điện tử giữa Tổng cục Hải quan với các Ngân hàng thương mại đã kịp thời những vướng mắc phát sinh liên quan đến công tác quản lý thuế, chế độ kế toán thuế, chế độ hoàn thuế và miễn thuế…

Trong công tác phân bổ nguồn lực tài chính giai đoạn 2011-2015 để thực hiện đầu tư xây dựng, Tổng cục Hải quan đã thực hiện đầu tư xây dựng mới 129 công trình, trụ sở làm việc, với tổng kinh phí thực hiện là 6.613 tỷ đồng. Đến năm 2015 số công trình hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng là 78 công trình, với tổng kinh phí thực hiện là 3.148 tỷ đồng, trong đó nhiều công trình trọng điểm, có giá trị đầu tư lớn đã hoàn thành đưa vào sử dụng, phát huy hiệu quả.

Cùng với đó, việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo mở rộng các trụ sở làm việc, kho ấn chỉ, xây dựng địa điểm kiểm tra tập trung hàng hóa XNK trong giai đoạn 2011-2015 đã cơ bản đáp ứng yêu cầu, tạo điều kiện làm việc ổn định cho cán bộ, công chức, ứng dụng CNTT hiện đại, có tính liên kết, tích hợp, tự động hoá cao, góp phần quan trọng thực hiện tốt công tác giải quyết TTHC thuế, hải quan; tạo sự gần gũi, tránh phiền hà cho các cá nhân, DN trong quá trình làm thủ tục thuế, hải quan, phục vụ đối tượng làm thủ tục thuế theo cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông” đáp ứng yêu cầu cải cách, hiện đại hóa đã được đặt ra đối với ngành Hải quan.

Công tác phê duyệt, tổ chức triển khai thực hiện dự án của các đơn vị cơ bản đáp ứng đầy đủ, đúng trình tự, thủ tục liên quan đến quản lý đầu tư xây dựng theo quy định hiện hành của Nhà nước.

Trên cơ sở nguồn lực tài chính được phân bổ theo cơ chế, trong giai đoạn 2011-2015 Tổng cục Hải quan đã tổ chức quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn kinh phí được giao đúng đối tượng, mục tiêu, yêu cầu đã được Quốc hội, Chính phủ và Bộ Tài chính quy định. Nguồn lực tài chính được sử dụng chủ yếu để đẩy mạnh cải cách thể chế, TTHC, quy trình nghiệp vụ theo hướng hiện đại, hiệu quả, hiệu lực, công khai, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế, đã tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, hiện đại hóa CNTT, trang thiết bị phục vụ hiện đại hóa, tạo tiền đề quan trọng thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển, hiện đại hóa ngành Hải quan giai đoạn 2016-2020, cũng như Chiến lược phát triển ngành Hải quan đến năm 2020.

Bên cạnh đó, kinh phí đảm bảo hoạt động theo cơ chế tài chính cũng được Tổng cục sử dụng để sắp xếp tổ chức bộ máy, xây dựng lực lượng trong sạch, vững mạnh, nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn của cán bộ, công chức.

Quá trình quản lý và sử dụng kinh phí đã trao quyền chủ động và tự chịu trách nhiệm cho thủ trưởng đơn vị; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, góp phần bổ sung thu nhập cho cán bộ, công chức. Quản lý và sử dụng kinh phí đã gắn với công khai, minh bạch và có thanh tra kiểm tra thường xuyên, đột xuất theo quy định.

Do nhu cầu tiếp tục đầu tư hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật chuyên dùng trong giai đoạn tới là rất lớn, việc tiếp tục đảm bảo tính ổn định của cơ chế sẽ tạo chủ động cho đơn vị trong quá trình tổ chức, điều hành dự toán kinh phí được giao, đảm bảo thực hiện toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ cải cách, hiện đại hóa đã đề ra trong Chiến lược phát triển ngành Hải quan đến năm 2020.