Chạy đua cho vay ký quỹ

Lượng tiền cung ứng cho margin tại nhiều công ty chứng khoán tăng mạnh trong quý III-2014. Ảnh: N.Hiền

Margin tăng mạnh

Theo dữ liệu được Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE) công bố, tổng khối lượng giao dịch quý III-2014 trên sàn này đạt 8,3 tỷ chứng khoán, tăng gần 38% so với quý II-2014 và tăng mạnh 186% so với cuối năm 2013. Tương ứng, tổng giá trị giao dịch cũng tăng lần lượt 53% và 167% so với quý II-2014 và cuối năm 2013, đạt mức 152.831 tỷ đồng. Sự sôi động này có sự đóng góp không nhỏ từ hoạt động margin của các công ty chứng khoán. Điều này thể hiện qua lượng tiền cung ứng cho hoạt động margin tại nhiều công ty chứng khoán đã tăng rất mạnh trong quý III-2014. Cụ thể, tại thời điểm cuối quý III-2014, Công ty Chứng khoán TP. HCM (HSC) cấp 1.884 tỷ đồng margin cho khách hàng, tăng 62% so với quý II-2014 và tăng 83% so với đầu năm 2014.

Nhiều công ty chứng khoán khác cũng tăng mạnh lượng tiền dành cho margin. Tiêu biểu như Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) – đối thủ nặng ký của HSC về thị phần môi giới, dành tới 1.949 tỷ đồng cho margin tại thời điểm 30-9, gấp 3 lần so với đầu năm 2014. Nguồn tiền dành cho margin của Công ty chứng khoán VNDirect cũng đạt tới 772 tỷ đồng, gấp đôi đầu năm 2014; Công ty Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam đạt 604 tỷ đồng, tăng 142%; Công ty Chứng khoán Bảo Việt đạt 432 tỷ đồng, tăng 78%.

Không dừng lại ở đó, với những nhận định khả quan về triển vọng của thị trường, hoạt động margin tại các công ty chứng khoán nhiều khả năng sẽ còn tiếp tục được đẩy mạnh trong thời gian tới. Cụ thể, để đón đầu xu hướng trên, đầu tháng 10-2014, HSC công bố quyết định Hội đồng quản trị về việc vay vốn tại 4 ngân hàng (HDBank, BIDV, Vietcombank và Maritime Bank) với tổng hạn mức 1.400 tỷ đồng nhằm mục đích dự phòng trường hợp bổ sung nguồn vốn lưu động. Như vậy, cùng với gần 1.900 tỷ đồng margin hiện có, HSC đã dự phòng thêm 1.400 tỷ đồng cho hoạt động này.

Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) mới đây đã phát hành 200 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ với lãi suất 8,5%/năm. Sau đợt phát hành này, VCBS dự kiến phát hành tiếp theo khoảng 500 – 600 tỷ đồng và có kế hoạch tăng vốn điều lệ lên 1.500 tỷ đồng (hiện nay là 700 tỷ đồng) trong năm 2015. VNDirect cũng công bố việc chào bán cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 2:1 với giá phát hành 10.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng huy động 500 tỷ đồng. Một trong số các mục đích huy động vốn của VNDirect là phát triển hoạt động cấp margin. SSI cũng vừa công bố kế hoạch huy động 1.000 - 1.500 tỷ đồng thông qua phát hành trái phiếu riêng lẻ để bổ sung nguồn vốn kinh doanh.

Với lãi suất tiền gửi tiết kiệm VND hiện phổ biến ở mức 5-6%/năm, trái phiếu của các công ty chứng khoán với mức lãi suất hấp dẫn hơn hẳn, 7-8%/năm, sẽ là một lựa chọn của nhà đầu tư. Và ngược lại, với mức lãi suất như trên, nếu sử dụng nguồn cấp margin hiệu quả cho khách hàng, các công ty chứng khoán được hưởng mức chênh lệch vài phần trăm mỗi năm.

Gia tăng lợi nhuận

Theo khảo sát, lãi suất margin của các công ty chứng khoán hiện phổ biến ở mức 14 – 15%/năm. Như vậy, việc đẩy mạnh margin đã giúp lợi nhuận của các công ty chứng khoán gia tăng đáng kể. Bên cạnh đó, margin đóng góp rất lớn giúp kích thích nghiệp vụ môi giới của các công ty chứng khoán tăng lên. Báo cáo về thị phần giá trị giao dịch môi giới quý III-2014 trên HOSE cho thấy, 10 công ty chứng khoán dẫn đầu đã chiếm trên 62% thị phần của thị trường.

Theo báo cáo tài chính của HSC, 9 tháng năm 2014 công ty này đạt hơn 640 tỷ đồng doanh thu, đóng góp lớn nhất trong đó là khoản doanh thu khác với gần 232 tỷ đồng, kế đến là doanh thu môi giới (219 tỷ đồng), doanh thu hoạt động đầu tư, góp vốn (177 tỷ đồng)... Đáng chú ý, trong 232 tỷ đồng doanh thu khác, doanh thu từ margin đạt tới 170,3 tỷ đồng, tăng 50% so với 9 tháng năm 2013. Như vậy, nguồn thu từ margin chiếm tới 26,6% tổng doanh thu của HSC trong 9 tháng năm 2014. Riêng quý III-2014, doanh thu từ margin chứng khoán của HSC cũng đạt tới 62 tỷ đồng, tăng vọt so với mức 38,4 tỷ đồng của quý III-2013.

Tương tự, Công ty Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) cũng có kết quả kinh doanh “khấm khá” trong quý III-2014 với doanh thu tăng trên 81% so với cùng kỳ năm trước, đạt 47,5 tỷ đồng. Trong khi đó, chi phí hoạt động chỉ tăng 13% và chi phí quản lý DN giảm 4% đã giúp lợi nhuận sau thuế của MBKE trong kỳ đạt 12 tỷ đồng, tăng 64% so với quý III-2013. Theo giải trình của MBKE, nguyên nhân tăng trưởng là nhờ doanh thu môi giới và giao dịch ký quỹ tăng vọt 80% so với năm ngoái.

Doanh thu từ margin của SSI trong quý III-2014 cũng tăng mạnh 231% so với cùng kỳ năm trước, đạt 47,7 tỷ đồng. Tương ứng, các mảng hoạt động khác cũng mang về mức doanh thu tăng đột biến: Doanh thu từ môi giới chứng khoán trong kỳ tăng 248%, đạt 94 tỷ đồng, doanh thu từ hoạt động đầu tư chứng khoán đạt 196 tỷ đồng, tăng 256%. Sau khi trừ các chi phí, SSI lãi ròng 196 tỷ đồng, tăng 272% so với quý III-2013. Lũy kế 9 tháng năm 2014, lãi ròng của SSI tăng 169% so với cùng kỳ năm trước, đạt 678 tỷ đồng.