 |
| Luật sự Trần Hồng Phúc |
Thưa Luật sư, trong quyết định khởi tố bị can, Cơ quan điều tra xác định vi phạm của cá nhân ông Trịnh Văn Quyết trong hoạt động chứng khoán. Vậy, theo Luật sư, vi phạm của cá nhân người quản lý doanh nghiệp thì hoạt động của doanh nghiệp có thể liên đới như thế nào?
Trước hết tôi khẳng định, tội Thao túng thị trường chứng khoán mà ông Trịnh Văn Quyết bị khởi tố là một trong các tội phạm về chứng khoán thuộc nhóm các tội phạm trong lĩnh vực thuế, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm quy định tại Mục 2 Chương XVIII Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, Chương quy định về các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế.
Theo quy định nêu trên thì chủ thể của tội Thao túng thị trường chứng khoán quy định tại Điều 211 BLHS 2015 là cá nhân; pháp nhân không phải chủ thể pháp nhân đối với tội này.
Vì vậy, khởi tố ông Trịnh Văn Quyết là quyết định tố tụng hình sự áp dụng chỉ đối với cá nhân ông Quyết, trong hoạt động kinh doanh cá nhân của ông Quyết chứ không phải là khởi tố ông Quyết với tư cách là người đứng đầu, người quản trị doanh nghiệp (Công ty cổ phần Tập đoàn FLC).
Nói cách khác, ông Trịnh Văn Quyết là Chủ tịch HĐQT của FLC nhưng hành vi mà ông Quyết bị khởi tố là hành vi không liên quan đến hoạt động của FLC. Đó là hành vi vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán của cá nhân ông Trịnh Văn Quyết. Công ty FLC không liên quan đến vi phạm này nên không phát sinh các trách nhiệm pháp lý liên quan.
Chúng ta không thể suy diễn, áp đặt những điều bất lợi, không có căn cứ, trái pháp luật, trái đạo đức xã hội đối với các doanh nghiệp này do sự kiện người đứng đầu bị khởi tố vì làm như vậy sẽ dẫn đến hậu quả thiệt hại nghiêm trọng không chỉ đối với doanh nghiệp, cổ đông, nhà đầu tư, đối tác, khách hàng và đặc biệt là người lao động chân chính của doanh nghiệp.
Thông tin ông Trịnh Văn Quyết bị khởi tố, bắt tạm giam đang đặt các doanh nghiệp của hệ sinh thái FLC trước nhiều thách thức. Khi lãnh đạo công ty vướng vòng lao lý thì doanh nghiệp đó chịu tổn thất ngay lập tức. Theo Luật sư, các doanh nghiệp cần được bảo vệ như thế nào để tránh các thiệt hại xảy ra khi lãnh đạo doanh nghiệp bị xử lý hình sự?
Chúng ta cần phân biệt rất rõ hai trường hợp vi phạm của người quản trị doanh nghiệp. Đó là vi phạm trong hoạt động của doanh nghiệp và vi phạm của cá nhân người quản trị doanh nghiệp mà không liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp. Trường hợp ông Trịnh Văn Quyết có thể xác định là vi phạm của cá nhân ông Trịnh Văn Quyết và không liên quan đến hoạt động của doanh nghiệp do ông Quyết là lãnh đạo.
Sau sự kiện cá nhân người đứng đầu có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì ít nhiều doanh nghiệp có những ảnh hưởng nhất định từ nhiều tác động khách quan. Do đó cần có cái nhìn công tâm, khách quan, phân biệt rõ ràng chủ thể vi phạm để không làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp, các cơ quan quản lý nhà nước, đối tác, khách hàng cần tiếp tục hỗ trợ, bảo vệ để tránh mọi tác động tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất kinh doanh thường nhật của doanh nghiệp.
Thực tiễn cho thấy, nếu việc không phân minh rõ ràng vi phạm của cá nhân mà chủ quan áp đặt quan điểm, tạo dư luận gây ảnh hưởng làm sụp đổ cả một tập đoàn kinh tế thì thiệt hại xảy ra không chỉ là của tập đoàn, cổ đông, nhà đầu tư mà còn là của cả đối tác, khách hàng, người lao động và lợi ích của nhà nước đối với các nghĩa vụ tài chính đến hạn của doanh nghiệp.
Trường hợp của FLC, Tập đoàn này đang có gần 10 ngàn lao động trên các lĩnh vực hàng không, du lịch, bất động sản và đằng sau mỗi người lao động còn có gia đình, những người phụ thuộc; còn có cổ đông, các nhà đầu tư, đối tác, khách hàng nên thiệt hại xảy ra chắc chắn tác động tiêu cực đến cả 3-4 vạn người, chưa kể những tác động xã hội khác.
Theo Luật sư, Ban Lãnh đạo FLC nên có những quyết sách ra sao trong tình huống này để bảo vệ người lao động, cổ đông; đồng thời quản trị, điều hành doanh nghiệp hiệu quả, giảm thiểu rủi ro ở mức thấp nhất?
Ông Trịnh Văn Quyết là cổ đông và là Chủ tịch HĐQT của Công ty nên việc ông Quyết bị khởi tố tất nhiên là sẽ gây xáo trộn, tác động đến cơ cấu tổ chức, nhân sự của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, ông Quyết chỉ là cá nhân, có quyền và nghĩa vụ đối với chức danh, tài sản ông Quyết nắm giữ và chiếm một phần trong doanh nghiệp. Do vậy, khi Tập đoàn đã có người thay thế, thực hiện quyền và nghĩa vụ điều hành mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh thường nhật của doanh nghiệp thì FLC vẫn đang và sẽ hoạt động bình thường.
Ở đây, trong sự vụ này, cá nhân ông Quyết bị khởi tố về hành vi thao túng thị trường chứng khoán, còn FLC và những công ty liên quan không có hành vi vi phạm pháp luật, vẫn được bảo đảm để hoạt động bình thường.
Người thay thế vị trí công việc của ông Quyết cần nhanh chóng kế thừa, sớm đưa ra biện pháp ổn định nhân sự, sắp xếp, cơ cấu tổ chức, nắm bắt tình hình tài chính và hoạt động của các doanh nghiệp liên quan, kết nối nhà đầu tư, đối tác, khách hàng để có sự hiểu biết đầy đủ về tình hình doanh nghiệp và phân định câu chuyện cá nhân của ông Trịnh Văn Quyết để tách bạch rõ ràng; kiên quyết bám sát mục tiêu hoạt động sản xuất kinh doanh và đầu tư, phát triển các dự án của FLC để bảo đảm thu được kết quả kỳ vọng trên cơ sở kế hoạch hoạt động sản xuất kinh doanh được Đại hội đồng cổ đông nghị quyết thông qua.
Quyền lợi của các cổ đông, nhà đầu tư gắn liền với sự phát triển của doanh nghiệp. Trong tình huống như FLC, theo Luật sư thì các cổ đông, nhà đầu tư nên có thái độ như thế nào là phù hợp trong tình huống này?
Nếu tôi là cổ đông hay nhà đầu tư của FLC, tôi sẽ tách bạch những vi phạm cá nhân của ông Trịnh Văn Quyết với hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường của các công ty mà ông Quyết là cổ đông và đảm nhận vị trí người đứng đầu.
Có như vậy, mới nhận diện sự vô can của các doanh nghiệp để tôi tiếp thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật, củng cố niềm tin cho mình để đồng hành và có những đóng góp tích cực trong vai trò vai trò cổ đông, nhà đầu tư giúp cho doanh nghiệp cán đích thành công trong năm tài chính này.
Mới đây nhất, Cục Hàng không đã lên tiếng về việc Bamboo Airways không bị ảnh hưởng trước sự việc ông Trịnh Văn Quyết bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra. Bà đánh giá như thế nào về ý kiến của cơ quan quản lý nhà nước trước một sự kiện có thể có tác động tiêu cực đến tâm lý khách hàng và hoạt động của doanh nghiệp?
Tôi cho rằng, việc Cục hàng không lên tiếng về việc hãng hàng không Bamboo không bị ảnh hưởng trước sự kiện ông Trịnh Văn Quyết bị khởi tố là rất cần thiết ở thời điểm nhạy cảm và có nhiều thông tin khác nhau, có tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp. Thực tế thông tin ông Quyết bị bắt sẽ có tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp nếu như các thông tin về sự việc không được công bố dẫn đến sự hiểu nhầm của khách hàng.
Vai trò sáng lập, quản trị và điều hành hãng hàng không Bamboo của ông Trịnh Văn Quyết là khá rõ ràng nhưng hãng hàng không vận hành với tư cách là một thực thể độc lập mà ở đó ông Quyết cũng chỉ là một cổ đông, một người quản trị.
Do đó, việc cơ quan Nhà nước xác nhận sự thay đổi nhân sự đột ngột do một sự biến pháp lý không làm ảnh hưởng đến hoạt động của hãng sẽ rất cần thiết để khách hàng, người tiêu dùng hiểu rõ và đây là cách mà cơ quan Nhà nước bảo vệ quyền lợi của người dân.
Tôi được biết, Bamboo Airways đang vận hành hệ thống quản trị điều hành hàng không hiệu quả đạt chứng nhận AOC do Cục Hàng không Việt Nam cấp, góp phần không nhỏ trong việc phát triển dịch vụ hàng không ở Việt Nam, đóng góp một phần cho nên kinh tế xã hội và qua đó giúp nâng cao tầm vóc, uy tín của lĩnh vực hàng không Việt Nam trên thế giới.
Do đó, việc cơ quan nhà nước kịp thời lên tiếng để tránh các thông tin sai sự thật và sự hiểu nhầm về sự tồn tại, phát triển của hãng là rất cần thiết, vì sự phát triển chung của ngành hàng không.
Trân trọng cảm ơn Luật sư!
(Theo Pháp luật Việt Nam)
