VNACCS/VCIS hoạt động bền bỉ hơn 10 năm và vượt ngưỡng thiết kế 200%
Sáng 27/3/2025, Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Cục Hải quan (Bộ Tài chính) họp phiên thứ hai sau khi được thành lập vào giữa tháng 3/2025.
Động lực cải cách thủ tục trong lĩnh vực hải quan
Báo cáo tại buổi họp, ông Lê Đức Thành, Trưởng Ban Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan đã nêu ra thực trạng của hệ thống công nghệ thông tin (CNTT) hải quan, trong đó có Hệ thống cốt lõi là Hệ thống VNACCS/VCIS.
Hiện tại, Cục Hải quan có 21 hệ thống công nghệ thông tin, bao gồm: Hệ thống VNACCS/VCIS và 20 hệ thống vệ tinh phục vụ công tác quản lý nhà nước về hải quan. Các hệ thống này hoạt động ổn định, thông suốt, bao phủ và hỗ trợ hầu hết các lĩnh vực trọng yếu về quản lý hải quan |
Đến nay, Hệ thống VNACCS/VCIS đã được triển khai tại 100% đơn vị hải quan với hơn 99,65% doanh nghiệp xuất nhập khẩu (DN XNK) tham gia, xử lý 99% tờ khai XNK với hiệu suất vận hành 24/7 ổn định, an ninh, an toàn và hiệu quả.
Trong 10 năm qua, Hệ thống VNACCS/VCIS đóng vai trò quan trọng đối với nền kinh tế Việt Nam, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thu hút đầu tư, du lịch, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN Việt Nam và là động lực để cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan và các bộ, ngành, hướng tới Chính phủ điện tử.
![]() |
Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ phát biểu định hướng tại phiên họp. |
Hệ thống VNACCS/VCIS đóng vai trò là hệ thống CNTT trọng yếu của quốc gia nói chung và của cơ quan Hải quan nói riêng.
Chỉ tính riêng trong năm 2024 đã có 16,8 triệu tờ khai của 106 nghìn DN với kim ngạch ước tính khoảng 780 tỷ USD đã được thực hiện trên hệ thống CNTT.
Như vậy, trung bình 1 ngày, hệ thống CNTT đã xử lý khoảng 46 nghìn tờ khai XNK với kim ngạch ước tính trên 2,1 tỷ USD.
Cục Hải quan cho rằng, với vai trò quan trọng, Hệ thống VNACCS/VCIS đã giúp hiện thực hóa các mục tiêu của Chính phủ Việt Nam về triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và kết nối Cơ chế một cửa ASEAN, hoàn thành các mục tiêu cải cách hành chính của Chính phủ Việt Nam theo các Nghị quyết của Chính phủ.
Cùng với hệ thống VNACCS/VCIS, hệ thống CNTT vệ tinh do cơ quan Hải quan xây dựng đóng vai trò là hệ thống CNTT trọng yếu trong công tác nghiệp vụ hải quan. Trong khi Hệ thống VNACCS/VCIS phục vụ chủ yếu việc tiếp nhận, cấp số và phân luồng tờ khai thì các hệ thống CNTT vệ tinh phải thực hiện tất cả các nghiệp vụ quản lý hải quan còn lại: Bao gồm công tác quản lý, thu thuế XNK, công tác giám sát hải quan, công tác quản lý rủi ro, công tác kiểm tra sau thông quan, công tác điều tra chống buôn lậu và xử lý vi phạm…
Ngoài ra, cũng theo ông Lê Đức Thành, hiện tại, Cơ chế một cửa quốc gia phục vụ triển khai thủ tục hành chính cho 13 bộ, ngành; thường xuyên có khoảng 60 nghìn DN thực hiện thủ tục hành chính với khoảng trên 4 triệu giao dịch/năm; thủ tục cho tàu thuyền XNC tại các cảng biển trên toàn quốc cũng như tàu bay XNC tại các sân bay quốc tế đều được thực hiện thông qua Cơ chế một cửa quốc gia.
Bên cạnh đó, mỗi năm có trung bình trên 400 nghìn chứng nhận xuất xứ (C/O) điện tử được trao đổi thông qua Cơ chế một cửa quốc gia, tiết kiệm ít nhất 8 triệu USD (tính riêng chi phí chuyển phát 20 USD cho một bộ C/O giấy) cho DN. Ngoài ra, cơ quan Hải quan đang xúc tiến mở rộng sang việc trao đổi các chứng từ hành chính thương mại khác như chứng nhận kiểm dịch động vật, tờ khai XK...
Tập trung xây dựng hệ thống thay thế
Tuy nhiên, với tốc độ tăng trưởng của thương mại Việt Nam, từ năm 2018 đến nay, Hệ thống VNACCS/VCIS hoạt động trong tình trạng quá tải và đã vượt ngưỡng thiết kế hơn 200%. Trong đó, số lượng tờ khai năm 2024 vượt quá ngưỡng thiết kế cho năm 2018 hơn 37%. Số lượng DN XNK sử dụng hệ vượt quá ngưỡng thiết kế cho năm 2018 hơn 23%. Trong suốt quá trình sử dụng, hệ thống chưa được thay thế hoặc nâng cấp. Lưu lượng dữ liệu và các giao dịch phải xử lý… đều đang quá tải.
![]() |
Hệ thống vận hành tại Trung tâm quản lý vận hành hệ thống CNTT hải quan. Ảnh: Hải Yến. |
Ở góc độ quản lý, Hệ thống VNACCS/VCIS vẫn còn một số hạn chế như chỉ đáp ứng một phần các yêu cầu nghiệp vụ thông quan hàng hóa, nhưng chưa bao quát đầy đủ các chức năng khác như quản lý thuế, giám sát hải quan và quản lý rủi ro. Đó là nguyên nhân ngành Hải quan phải duy trì các hệ thống vệ tinh để hỗ trợ các nghiệp vụ còn thiếu.
Bên cạnh đó, trong quá trình sử dụng, DN gặp phải một số khó khăn như việc khai báo hải quan bị giới hạn về số lượng ký tự và số dòng hàng, dẫn đến phải khai nhiều tờ khai cho lô hàng lớn. Hệ thống cũng chưa hỗ trợ đầy đủ việc theo dõi hàng hóa tạm nhập tái xuất theo mục đích cụ thể và chưa cho phép khai báo trong trường hợp người tái xuất khác với người tạm nhập. Việc quản lý vận chuyển độc lập gặp khó khăn do thông tin truyền giữa các hệ thống có độ trễ.
Xác định hệ thống CNTT có vai trò rất quan trọng, ngành Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp kỹ thuật nhằm đảm bảo an toàn thông tin mạng, an ninh mạng cho hệ thống CNTT.
Nêu định hướng áp dụng công nghệ số trong hoạt động quản lý nhà nước về hải quan giai đoạn 2025-2030, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ cho biết, cơ quan Hải quan sẽ áp dụng toàn bộ hạ tầng và kiến trúc phần mềm ứng dụng mô hình điện toán đám mây (Cloud Computing); áp dụng ứng dụng di động (Mobile App) để giao tiếp và cung cấp tiện ích cho khách hàng (chủ yếu phục vụ tra cứu nhanh), hỗ trợ công chức Hải quan trong công tác kiểm tra thực tế hàng hóa và giám sát tại hiện trường; áp dụng kho dữ liệu lớn (Big Data) cho các cơ sở dữ liệu lõi của hệ thống nhằm phục vụ cho công tác quản lý rủi ro, quản lý thuế, kiểm định, tạo lập cơ sở dữ liệu tri thức để từng bước áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI); áp dụng internet vạn vật (IoT) cho công tác giám sát hải quan tại hiện trường, giám sát vận chuyển hàng hóa đang chịu sự kiểm tra, giám sát hải quan.
Đáng chú ý, bước đầu cơ quan Hải quan sẽ áp dụng trí AI nhận dạng hình ảnh (OCR) cho bài toán số hóa các chứng từ thương mại và giám sát tự động tại các cửa khẩu; bài toán xây dựng trợ lý ảo để hỗ trợ kiểm tra mã số, trị giá cho cả công chức Hải quan và cho khách hàng, Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh.
Để giảm thiểu các rủi ro gây mất an toàn, an ninh thông tin cho hệ thống CNTT, cơ quan Hải quan kiến nghị Bộ Tài chính thực hiện giải pháp bằng việc đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án xây dựng Hệ thống CNTT thực hiện Hải quan số để cấu trúc lại, thay thế các hệ thống đã triển khai từ lâu; tiếp tục nhận hỗ trợ từ Nhật Bản để duy trì Hệ thống VNACCS/VCIS hoạt động ổn định cho đến khi hệ thống mới được triển khai, dự kiến vào năm 2030. Đồng thời, kiến nghị khẩn trương xây dựng hệ thống thay thế VNACCS/VCIS và phát triển hệ thống dự phòng cho các trường hợp sự cố. |
Tin liên quan

Thu ngân sách từ xuất nhập khẩu qua địa bàn Cao Bằng tăng 133%
08:59 | 16/04/2025 Hải quan

Xử lý tờ khai hải quan áp dụng thuế GTGT chưa đúng
15:25 | 16/04/2025 Chính sách thuế, hải quan

Hướng dẫn giải quyết thủ tục với xe cơ giới khi hệ thống gặp sự cố
16:24 | 14/04/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VIII đối thoại với hơn 80 doanh nghiệp xuất nhập khẩu
10:12 | 18/04/2025 Hải quan

Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan
09:06 | 16/04/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VI đối thoại với 51 DN có hoạt động XNK qua địa bàn tỉnh Cao Bằng
16:24 | 15/04/2025 Hải quan

Hải quan nỗ lực giảm thời gian, chi phí thông quan hàng hóa qua địa bàn tỉnh Lạng Sơn
15:21 | 15/04/2025 Hải quan

Hải quan khu vực VII thông quan hơn 15.000 tờ khai
14:02 | 15/04/2025 Hải quan

Hải quan Khu chế xuất Tân Thuận sớm ổn định mô hình tổ chức bộ máy mới
20:35 | 14/04/2025 Hải quan

Hải quan khu vực III nâng cao kỹ năng của công chức trong xử lý vi phạm
10:29 | 14/04/2025 Hải quan

Hàng hóa xuất nhập khẩu qua Hải quan khu vực III đạt hơn 29 tỷ USD
11:11 | 11/04/2025 Hải quan

Hải quan cửa khẩu Chi Ma: Tăng giờ thông quan hàng hóa để hỗ trợ doanh nghiệp
14:44 | 10/04/2025 Hải quan

Phát huy truyền thống đơn vị Anh hùng, xây dựng Hải quan đất cảng phát triển vững mạnh trong kỷ nguyên mới
10:11 | 10/04/2025 Hải quan

Hải quan cửa khẩu cảng Hòn La đón chuyến bay quốc tế đầu tiên
10:09 | 10/04/2025 Hải quan

Hải quan khu vực XVI hỗ trợ doanh nghiệp trước việc Mỹ áp thuế đối ứng
21:13 | 09/04/2025 Hải quan

Tạo điều kiện thông quan hàng hóa qua địa bàn Lạng Sơn
14:02 | 09/04/2025 Hải quan
Tin mới

TP.HCM: 19.208 hộ kinh doanh thương mại điện tử có vi phạm

Hà Nội tăng cường giám sát chất lượng thực phẩm OCOP, hàng đông lạnh

Chính phủ yêu cầu theo dõi sát tình hình thị trường vàng trong nước và quốc tế

Lâm Đồng: thu ngân sách quý I/2025 đạt trên 4.218 tỷ đồng

5 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp
11:04 | 17/04/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Tổng quan bức tranh thuế thương mại điện tử quý I/2025
08:50 | 18/04/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): 3 điều kiện hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động
09:18 | 19/04/2025 Infographics

(PODCAST) Ngành Tài chính chủ động ứng phó, giúp duy trì dòng chảy thương mại trước sức ép thuế từ Mỹ
09:53 | 18/04/2025 Multimedia

Sơ đồ bộ máy cơ quan thuế theo mô hình quản lý 3 cấp
15:40 | 15/04/2025 Infographics