Facebook Twitter youtube Tiktok

Xử lý các vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm hình sự trong lĩnh vực Hải quan

(HQ Online) - Nhằm đảm bảo công tác xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) trong lĩnh vực hải quan được thực hiện đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất cách thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan cũng như xây dựng thư mục trên hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung (Edoc). Để hiểu rõ hơn, Tạp chí Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Trần Việt Hưng (ảnh), Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế về vấn đề này.
Ngành Hải quan xử lý 6.653 vụ việc vi phạm trong 5 tháng Hải quan Lạng Sơn: Phát huy hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính về hải quan Hiệu quả phối hợp xử lý vụ việc có dấu hiệu hình sự trong lĩnh vực hải quan

Ông có thể giới thiệu về thư mục được mở trên edoc, mục đích, đối tượng hướng tới là gì?

Hoạt động XNK hàng hóa ngày càng đa dạng kéo theo đó vấn đề vi phạm xảy ra trong lĩnh vực này cũng ngày càng phức tạp, tinh vi. Trong đó, không ít những vụ việc không chỉ dừng lại ở câu chuyện quản lý hành chính nữa mà đã phải xử lý theo con đường tố tụng hình sự. Tuy nhiên, việc xác định hướng xử lý theo vi phạm hành chính hay tội phạm hình sự không phải dễ dàng. Đây là một vấn đề “nóng”, đang rất được cơ quan Hải quan quan tâm, cũng là một vấn đề mà các đoàn thanh tra, kiểm tra ngoài Ngành có những kiến nghị, yêu cầu quyết liệt với cơ quan Hải quan.

Tại Chỉ thị số 1036/CT-TCHQ ngày 10/3/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan yêu cầu nghiên cứu ban hành cẩm nang hướng dẫn, liệt kê các dấu hiệu có nguy cơ bỏ lọt giữa hành chính và hình sự, đưa ra dẫn chứng, vụ việc cụ thể để các đơn vị thực hiện thống nhất trong toàn Ngành. Đây là một trong những nội dung nằm trong chương trình công tác trọng tâm của Tổng cục Hải quan năm 2023. Đặc biệt, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất các thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan.

ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.
Ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.

Trước khi tổ chức hội nghị, Vụ Pháp chế xây dựng thư mục với tiêu đề “RÚT KINH NGHIỆM XỬ LÝ CÁC VỤ VIỆC VPHC CÓ DẤU HIỆU TỘI PHẠM HÌNH SỰ TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN”. Thư mục nhằm hỗ trợ cho tất cả CBCC Hải quan, đặc biệt là các công chức trực tiếp làm công tác XLVPHC, chống buôn lậu tham khảo các kinh nghiệm; nhận thức được những phức tạp, bất cập trong vấn đề xử lý hành chính những vụ việc có dấu hiệu tội phạm; nhận thức được và thực sự chú trọng đến việc xác định hướng xử lý đối với vụ việc vi phạm cụ thể. Đồng thời, đảm bảo cho việc XLVPHC trong lĩnh vực hải quan đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định của pháp luật; đảm bảo nguyên tắc xử lý “đúng người, đúng tội”, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế cũng như không hành chính hóa các vụ việc có dấu hiệu hình sự. Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình.

Thư mục được đặt trong phần Sổ tay nghiệp vụ gồm 7 phần tương ứng với các vụ việc vi phạm trong các mảng nghiệp vụ cụ thể như: các vụ vi phạm về thuế, các vụ vi phạm về kiểm soát hải quan, các vụ vi phạm về chính sách quản lý mặt hàng…

Vậy theo ông tiêu chí lựa chọn những vụ việc điển hình này là gì?

Trong hàng chục nghìn vụ VPHC xảy ra trung bình mỗi năm, việc lựa chọn một vụ việc để gọi “điển hình”, đưa vào thư mục chung cho toàn Ngành phải đáp ứng các tiêu chí: trước hết là vụ việc phải đặc thù cho địa bàn, lĩnh vực hoạt động, loại hình XNK, ví dụ: ở tuyến đường hàng không thì vụ việc điển hình là vi phạm về khai hải quan của người XNC, ở tuyến biên giới đường bộ là vi phạm về kiểm soát hải quan, hay đối với loại hình gia công, sản xuất XK thì vi phạm phổ biến về thuế…

Tiếp theo, vụ việc điển hình được lựa chọn và đưa vào cẩm nang theo hai hướng: hướng thứ nhất, vụ việc có quy trình xử lý rõ ràng, hồ sơ thiết lập chặt chẽ, thể hiện được quan điểm của cơ quan Hải quan, có quan điểm, ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng về đánh giá dấu hiệu tội phạm. Theo đó, có cả vụ việc đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, có vụ việc có quyết định khởi tố hình sự, có cả vụ việc có bản án hành chính/quyết định của Tòa án về việc quyết định xử phạt của cơ quan Hải quan bị khởi kiện; hướng thứ 2: vụ việc xử lý còn sơ sài, thiếu chặt chẽ trong thiết lập hồ sơ, căn cứ xử lý không rõ, thậm chí quan điểm xử lý của cơ quan Hải quan hoặc cơ quan tiến hành tố tụng chưa phù hợp.

Thư mục này có được cập nhật thường xuyên không, thưa ông?

Ngoài những vụ việc do các đơn vị cung cấp, Vụ Pháp chế là đơn vị chủ trì còn chủ động thu thập, đánh giá trên cơ sở các hồ sơ vụ việc Vụ Pháp chế trực tiếp tham gia hướng dẫn, phối hợp với các đơn vị trong ngành liên quan đến công tác XLVPHC. Vụ Pháp chế cũng là đơn vị đưa ra những đánh giá, bài học kinh nghiệm dưới góc nhìn tổng thể của đơn vị được giao tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra về công tác XLVPHC trong toàn Ngành.

Định kỳ vào quý 4 hàng năm hoặc đột xuất (theo yêu cầu công tác), các đơn vị trực tiếp làm công tác XLVPHC cung cấp cho Vụ Pháp chế những nội dung có liên quan đến các vụ việc XLVPHC hoặc hình sự điển hình mà đơn vị đã thực hiện hoặc hướng dẫn thực hiện.

Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ
Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ

Vụ Pháp chế rất mong muốn đây thực sự là một cẩm nang “sống” được duy trì, quan tâm thường xuyên và phát huy được hiệu quả trong thực tiễn công tác XLVPHC của ngành Hải quan.

Ông có đánh giá, nhận định gì về khả năng áp dụng của cẩm nang này?

Cẩm nang là tập hợp những vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm đã được cơ quan Hải quan quyết định XLVPHC hoặc một số vụ việc có quyết định khởi tố vụ án hình sự. Sau mỗi vụ việc, Vụ Pháp chế đã rút ra đánh giá và bài học kinh nghiệm. Đặt trong tổng thể cả Ngành với nhiều loại hình, địa bàn XNK, các đơn vị sẽ tự nhận thấy cách thức điều tra, xác minh, thu thập tài liệu, chứng từ, đánh giá mức độ tin cậy của các chứng từ, tài liệu của mình đã đúng hướng, đảm bảo triệt để hay chưa.

Ngoài ra, qua các vụ việc có ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng, có thể đánh giá được cách thức phối hợp, sự tham gia của cơ quan tiến hành tố tụng khi xác định và đưa ra hướng xử lý vụ việc là ở mức độ nào? Có thực sự cần thiết và giải quyết triệt để được vấn đề hay không? Qua đó, tự bản thân công chức Hải quan, những người được pháp luật trao thẩm quyền XLVPHC hay khởi tố hình sự thật sự chủ động hơn nữa khi quyết định xử lý, đảm bảo nguyên tắc xử lý hành chính kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định.

Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình. Tuy nhiên, không giống như “án lệ” của Tòa án, cẩm nang này không có giá trị giải thích pháp luật hay làm rõ những quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Nụ (Thực hiện)

Tin liên quan

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Đối với số tiền thuế đã nộp vào tài khoản tiền gửi của cơ quan Hải quan tại Kho bạc Nhà nước, định kỳ hàng tháng sau khi khóa sổ kế toán, nếu quá 90 ngày kể từ ngày đã thực nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế, không thu thuế, cơ quan Hải quan ban hành quyết định chuyển tiền vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

(HQ Online) - Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) và công ty logistics tại Việt Nam nên tập trung đầu tư vào số hóa và vận tải đa phương thức.
Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(HQ Online) - Năm 2024, Cục Hải quan Lạng Sơn đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra. Đó là ghi nhận của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn và Tổng cục Hải quan về kết quả công tác mà Cục Hải quan Lạng Sơn đạt được trong năm 2024.
Ngành Hải quan: Thu ngân sách đạt 182.518 tỷ đồng

Ngành Hải quan: Thu ngân sách đạt 182.518 tỷ đồng

Thống kê từ Cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm, số thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) đạt 182.518 tỷ đồng, bằng 44,4% dự toán được giao, bằng 38,8% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2024.
Hải quan khu vực IV tổ chức Đại hội Đảng bộ lần thứ Nhất

Hải quan khu vực IV tổ chức Đại hội Đảng bộ lần thứ Nhất

Ngày 14/6, Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực IV tổ chức Đại hội lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025 - 2030.
(INFOGRAPHICS): 2 sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất do Hải quan khu vực XV quản lý

(INFOGRAPHICS): 2 sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất do Hải quan khu vực XV quản lý

Trong số 20 Chi cục Hải quan khu vực, Chi cục Hải quan khu vực XV quản lý địa bàn các sân bay: Tân Sơn Nhất, Long Thành và Hải quan chuyển phát nhanh tại TP. Hồ Chí Minh.
Hải quan cửa khẩu Lào Cai thông quan gần 18.000 tấn vải thiều xuất khẩu

Hải quan cửa khẩu Lào Cai thông quan gần 18.000 tấn vải thiều xuất khẩu

Hải quan cửa khẩu Lào Cai (Chi cục Hải quan khu vực VII) bố trí đủ lực lượng, đảm bảo thông quan nhanh chóng đối với các lô hàng xuất nhập khẩu, nhất là mặt hàng vải thiều xuất khẩu.
Đội Kiểm soát hải quan Quảng Ninh phổ biến, giáo dục pháp luật đến cán bộ và nhân dân

Đội Kiểm soát hải quan Quảng Ninh phổ biến, giáo dục pháp luật đến cán bộ và nhân dân

Đội Kiểm soát Hải quan (Chi cục Hải quan khu vực VIII) đã phối hợp với Ủy ban nhân dân phường Hải Hòa, Đồn Biên phòng phường Hải Hòa và Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân khu vực biên giới, biển đảo năm 2025 đến cán bộ và nhân dân trên địa bàn phường Hải Hòa, thành phố Móng Cái.
Cao Bằng: Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 476,45 triệu USD

Cao Bằng: Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 476,45 triệu USD

6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng ước đạt 476,45 triệu USD, bằng 52,9% kế hoạch, tăng 42,5% so với cùng kỳ năm 2024.
Thành lập Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực VIII trực thuộc Đảng bộ UBND tỉnh Quảng Ninh

Thành lập Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực VIII trực thuộc Đảng bộ UBND tỉnh Quảng Ninh

Sáng 13/6, Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực VIII tổ chức Hội nghị công bố các quyết định của Đảng ủy UBND tỉnh về thành lập Đảng bộ Chi cục Hải quan khu vực VIII và công tác cán bộ; công bố các quyết định của Đảng ủy Chi cục về thành lập các tổ chức đảng trực thuộc.
Hải quan Việt Nam đóng góp tích cực vào tiến trình hội nhập của Hải quan ASEAN

Hải quan Việt Nam đóng góp tích cực vào tiến trình hội nhập của Hải quan ASEAN

Đó là kết quả đánh giá được đưa ra tại Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN (DG) lần thứ 34 tại Brunei Darussalam từ ngày 3-5/6/2025.
Địa bàn quản lý của 20 Chi cục Hải quan khu vực sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Địa bàn quản lý của 20 Chi cục Hải quan khu vực sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng vừa ký ban hành Quyết định số 2019/QĐ-BTC ngày 11/6/2025 về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định số 382/QĐ-BTC ngày 26/2/2025 của Bộ Tài chính quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan.
Hải quan khu vực XI thu ngân sách đạt 3.119,4 tỷ đồng

Hải quan khu vực XI thu ngân sách đạt 3.119,4 tỷ đồng

Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế- Tài chính, đại diện Chi cục Hải quan khu vực XI cho biết, đơn vị đã thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong nhiệm vụ thu ngân sách. Theo đó, 5 tháng đầu năm, Hải quan khu vực XI đã thu nộp ngân sách đạt 3.119,4 tỷ đồng, bằng 29,5% so với dự toán được giao.
Hải quan khu vực IV triển khai 3 ứng dụng công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp

Hải quan khu vực IV triển khai 3 ứng dụng công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp

Chỉ cục Hải quan khu vực IV vừa đưa vào triển khai 3 ứng dụng công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp.
Tháng 5,  Hải quan thu ngân sách đạt 39.780 tỷ đồng

Tháng 5, Hải quan thu ngân sách đạt 39.780 tỷ đồng

Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, số thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ ngày 1/5/2025 đến ngày 31/5/2025 của toàn Ngành đạt 39.780 tỷ đồng, giảm 1,4% (tương ứng giảm khoảng 567 tỷ đồng) so với tháng 4/2025.
Hải quan Vạn Gia đối thoại với 23 doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Hải quan Vạn Gia đối thoại với 23 doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Hải quan cửa khẩu cảng Vạn Gia (Chi cục Hải quan khu vực VIII) vừa tổ chức đối thoại với đại diện 23 doanh nghiệp có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, doanh nghiệp đại lý làm thủ tục hải quan trên địa bàn. Đây là Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp lần thứ hai năm 2025 được đơn vị tổ chức.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

MB chính thức tặng miễn phí App quản lý bán hàng, xuất hoá đơn điện tử chỉ cần điện thoại

MB chính thức tặng miễn phí App quản lý bán hàng, xuất hoá đơn điện tử chỉ cần điện thoại

MB tặng miễn phí ứng dụng mSeller – giải pháp hỗ trợ bán hàng và phát hành hóa đơn điện tử dành riêng cho hộ kinh doanh, tiểu thương và doanh nghiệp siêu nhỏ.
Cảnh sát biển bắt giữ khoảng 25.000 lít dầu DO không rõ nguồn gốc

Cảnh sát biển bắt giữ khoảng 25.000 lít dầu DO không rõ nguồn gốc

Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam phát hiện tàu TG-93998 TS đang vận chuyển khoảng 25.000 lít dầu DO không nguồn gốc trên vùng biển thuộc tỉnh Cà Mau.
Doanh nghiệp được khuyến mại 100%

Doanh nghiệp được khuyến mại 100%

Chương trình khuyến mại toàn quốc đầu tiên trong năm, cho phép doanh nghiệp tự do thực hiện khuyến mại lên đến 100% giá trị hàng hóa, thay vì giới hạn 50% như trước.
Ngành Hải quan: Thu ngân sách đạt 182.518 tỷ đồng

Ngành Hải quan: Thu ngân sách đạt 182.518 tỷ đồng

Thống kê từ Cục Hải quan, trong 5 tháng đầu năm, số thu NSNN từ hoạt động XNK đạt 182.518 tỷ đồng, bằng 44,4% dự toán được giao.
Đồng loạt kiểm tra để đẩy lùi hàng giả, hàng nhái

Đồng loạt kiểm tra để đẩy lùi hàng giả, hàng nhái

Việc kiểm tra các tụ điểm kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ là nhiệm vụ xuyên suốt và lâu dài.
(INFOGRAPHICS): Ứng dụng hóa đơn điện tử với nhiều tính năng hỗ trợ người nộp thuế

(INFOGRAPHICS): Ứng dụng hóa đơn điện tử với nhiều tính năng hỗ trợ người nộp thuế

Ngành Thuế đã xây dựng xong ứng dụng hóa đơn điện tử với nhiều tính năng hỗ trợ các hộ kinh doanh, lập, tra cứu hóa đơn.
(LONGFORM): Phân cấp, phân quyền để nâng cao hiệu quả quản lý thuế

(LONGFORM): Phân cấp, phân quyền để nâng cao hiệu quả quản lý thuế

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý dự thảo nghị định quy định về phân cấp, phân quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực thuế, quản lý thuế.
(INFOGRAPHICS): 5 tiêu chí xác định người nộp thuế “rủi ro cao” trong đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

(INFOGRAPHICS): 5 tiêu chí xác định người nộp thuế “rủi ro cao” trong đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử

Tại Thông tư 32/2025/TT-BTC hướng dẫn thực hiện một số điều của Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính nêu rõ 5 tiêu chí xác định người nộp thuế rủi ro về thuế cao trong đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử
(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân

(INFOGRAPHICS): Từ 1/7/2025: Số định danh cá nhân sẽ thay thế mã số thuế cá nhân

Từ ngày 1/7/2025, số định danh cá nhân (số Căn cước công dân) sẽ chính thức thay thế mã số thuế đối với hộ gia đình, hộ kinh doanh và cá nhân.
(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

(INFOGRAPHICS): Từ 1/6/2025, trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử

Theo Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ, người nộp thuế có hành vi trốn thuế sẽ bị ngừng sử dụng hóa đơn điện tử.
Phiên bản di động