Facebook Twitter youtube Tiktok

Xử lý các vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm hình sự trong lĩnh vực Hải quan

(HQ Online) - Nhằm đảm bảo công tác xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) trong lĩnh vực hải quan được thực hiện đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất cách thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan cũng như xây dựng thư mục trên hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung (Edoc). Để hiểu rõ hơn, Tạp chí Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Trần Việt Hưng (ảnh), Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế về vấn đề này.
Ngành Hải quan xử lý 6.653 vụ việc vi phạm trong 5 tháng Hải quan Lạng Sơn: Phát huy hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính về hải quan Hiệu quả phối hợp xử lý vụ việc có dấu hiệu hình sự trong lĩnh vực hải quan

Ông có thể giới thiệu về thư mục được mở trên edoc, mục đích, đối tượng hướng tới là gì?

Hoạt động XNK hàng hóa ngày càng đa dạng kéo theo đó vấn đề vi phạm xảy ra trong lĩnh vực này cũng ngày càng phức tạp, tinh vi. Trong đó, không ít những vụ việc không chỉ dừng lại ở câu chuyện quản lý hành chính nữa mà đã phải xử lý theo con đường tố tụng hình sự. Tuy nhiên, việc xác định hướng xử lý theo vi phạm hành chính hay tội phạm hình sự không phải dễ dàng. Đây là một vấn đề “nóng”, đang rất được cơ quan Hải quan quan tâm, cũng là một vấn đề mà các đoàn thanh tra, kiểm tra ngoài Ngành có những kiến nghị, yêu cầu quyết liệt với cơ quan Hải quan.

Tại Chỉ thị số 1036/CT-TCHQ ngày 10/3/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan yêu cầu nghiên cứu ban hành cẩm nang hướng dẫn, liệt kê các dấu hiệu có nguy cơ bỏ lọt giữa hành chính và hình sự, đưa ra dẫn chứng, vụ việc cụ thể để các đơn vị thực hiện thống nhất trong toàn Ngành. Đây là một trong những nội dung nằm trong chương trình công tác trọng tâm của Tổng cục Hải quan năm 2023. Đặc biệt, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất các thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan.

ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.
Ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.

Trước khi tổ chức hội nghị, Vụ Pháp chế xây dựng thư mục với tiêu đề “RÚT KINH NGHIỆM XỬ LÝ CÁC VỤ VIỆC VPHC CÓ DẤU HIỆU TỘI PHẠM HÌNH SỰ TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN”. Thư mục nhằm hỗ trợ cho tất cả CBCC Hải quan, đặc biệt là các công chức trực tiếp làm công tác XLVPHC, chống buôn lậu tham khảo các kinh nghiệm; nhận thức được những phức tạp, bất cập trong vấn đề xử lý hành chính những vụ việc có dấu hiệu tội phạm; nhận thức được và thực sự chú trọng đến việc xác định hướng xử lý đối với vụ việc vi phạm cụ thể. Đồng thời, đảm bảo cho việc XLVPHC trong lĩnh vực hải quan đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định của pháp luật; đảm bảo nguyên tắc xử lý “đúng người, đúng tội”, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế cũng như không hành chính hóa các vụ việc có dấu hiệu hình sự. Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình.

Thư mục được đặt trong phần Sổ tay nghiệp vụ gồm 7 phần tương ứng với các vụ việc vi phạm trong các mảng nghiệp vụ cụ thể như: các vụ vi phạm về thuế, các vụ vi phạm về kiểm soát hải quan, các vụ vi phạm về chính sách quản lý mặt hàng…

Vậy theo ông tiêu chí lựa chọn những vụ việc điển hình này là gì?

Trong hàng chục nghìn vụ VPHC xảy ra trung bình mỗi năm, việc lựa chọn một vụ việc để gọi “điển hình”, đưa vào thư mục chung cho toàn Ngành phải đáp ứng các tiêu chí: trước hết là vụ việc phải đặc thù cho địa bàn, lĩnh vực hoạt động, loại hình XNK, ví dụ: ở tuyến đường hàng không thì vụ việc điển hình là vi phạm về khai hải quan của người XNC, ở tuyến biên giới đường bộ là vi phạm về kiểm soát hải quan, hay đối với loại hình gia công, sản xuất XK thì vi phạm phổ biến về thuế…

Tiếp theo, vụ việc điển hình được lựa chọn và đưa vào cẩm nang theo hai hướng: hướng thứ nhất, vụ việc có quy trình xử lý rõ ràng, hồ sơ thiết lập chặt chẽ, thể hiện được quan điểm của cơ quan Hải quan, có quan điểm, ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng về đánh giá dấu hiệu tội phạm. Theo đó, có cả vụ việc đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, có vụ việc có quyết định khởi tố hình sự, có cả vụ việc có bản án hành chính/quyết định của Tòa án về việc quyết định xử phạt của cơ quan Hải quan bị khởi kiện; hướng thứ 2: vụ việc xử lý còn sơ sài, thiếu chặt chẽ trong thiết lập hồ sơ, căn cứ xử lý không rõ, thậm chí quan điểm xử lý của cơ quan Hải quan hoặc cơ quan tiến hành tố tụng chưa phù hợp.

Thư mục này có được cập nhật thường xuyên không, thưa ông?

Ngoài những vụ việc do các đơn vị cung cấp, Vụ Pháp chế là đơn vị chủ trì còn chủ động thu thập, đánh giá trên cơ sở các hồ sơ vụ việc Vụ Pháp chế trực tiếp tham gia hướng dẫn, phối hợp với các đơn vị trong ngành liên quan đến công tác XLVPHC. Vụ Pháp chế cũng là đơn vị đưa ra những đánh giá, bài học kinh nghiệm dưới góc nhìn tổng thể của đơn vị được giao tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra về công tác XLVPHC trong toàn Ngành.

Định kỳ vào quý 4 hàng năm hoặc đột xuất (theo yêu cầu công tác), các đơn vị trực tiếp làm công tác XLVPHC cung cấp cho Vụ Pháp chế những nội dung có liên quan đến các vụ việc XLVPHC hoặc hình sự điển hình mà đơn vị đã thực hiện hoặc hướng dẫn thực hiện.

Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ
Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ

Vụ Pháp chế rất mong muốn đây thực sự là một cẩm nang “sống” được duy trì, quan tâm thường xuyên và phát huy được hiệu quả trong thực tiễn công tác XLVPHC của ngành Hải quan.

Ông có đánh giá, nhận định gì về khả năng áp dụng của cẩm nang này?

Cẩm nang là tập hợp những vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm đã được cơ quan Hải quan quyết định XLVPHC hoặc một số vụ việc có quyết định khởi tố vụ án hình sự. Sau mỗi vụ việc, Vụ Pháp chế đã rút ra đánh giá và bài học kinh nghiệm. Đặt trong tổng thể cả Ngành với nhiều loại hình, địa bàn XNK, các đơn vị sẽ tự nhận thấy cách thức điều tra, xác minh, thu thập tài liệu, chứng từ, đánh giá mức độ tin cậy của các chứng từ, tài liệu của mình đã đúng hướng, đảm bảo triệt để hay chưa.

Ngoài ra, qua các vụ việc có ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng, có thể đánh giá được cách thức phối hợp, sự tham gia của cơ quan tiến hành tố tụng khi xác định và đưa ra hướng xử lý vụ việc là ở mức độ nào? Có thực sự cần thiết và giải quyết triệt để được vấn đề hay không? Qua đó, tự bản thân công chức Hải quan, những người được pháp luật trao thẩm quyền XLVPHC hay khởi tố hình sự thật sự chủ động hơn nữa khi quyết định xử lý, đảm bảo nguyên tắc xử lý hành chính kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định.

Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình. Tuy nhiên, không giống như “án lệ” của Tòa án, cẩm nang này không có giá trị giải thích pháp luật hay làm rõ những quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Nụ (Thực hiện)

Tin liên quan

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Đối với số tiền thuế đã nộp vào tài khoản tiền gửi của cơ quan Hải quan tại Kho bạc Nhà nước, định kỳ hàng tháng sau khi khóa sổ kế toán, nếu quá 90 ngày kể từ ngày đã thực nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế, không thu thuế, cơ quan Hải quan ban hành quyết định chuyển tiền vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

(HQ Online) - Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) và công ty logistics tại Việt Nam nên tập trung đầu tư vào số hóa và vận tải đa phương thức.
Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(HQ Online) - Năm 2024, Cục Hải quan Lạng Sơn đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra. Đó là ghi nhận của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn và Tổng cục Hải quan về kết quả công tác mà Cục Hải quan Lạng Sơn đạt được trong năm 2024.
Chuyển Hải quan Hải Dương và Hải quan Thái Bình về các chi cục mới

Chuyển Hải quan Hải Dương và Hải quan Thái Bình về các chi cục mới

Hải quan Hải Dương được bàn giao về trực thuộc Chi cục Hải quan khu vực III, trong khi Hải quan Thái Bình sẽ trực thuộc Chi cục Hải quan khu vực IV.
Tập trung thực hiện Đề án thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh

Tập trung thực hiện Đề án thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh

UBND tỉnh Lạng Sơn yêu cầu các đơn vị liên quan tiếp tục tập trung hoàn thiện các hạng mục nhằm triển khai thực hiện Đề án thí điểm xây dựng cửa khẩu thông minh đúng kế hoạch đề ra.
Tờ khai luồng Đỏ qua Hải quan khu vực IX chỉ chiếm 3,3%

Tờ khai luồng Đỏ qua Hải quan khu vực IX chỉ chiếm 3,3%

6 tháng đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực IX đã giải quyết thủ tục cho 36.670 tờ khai xuất nhập khẩu.
Hải quan sẵn sàng triển khai ngay mô hình tổ chức mới kể từ 1/7

Hải quan sẵn sàng triển khai ngay mô hình tổ chức mới kể từ 1/7

Các Chi cục Hải quan khu vực có thay đổi về địa bàn quản lý khẩn trương bàn giao, ổn định bộ máy sẵn sàng đi vào hoạt động ngay, không để ảnh hưởng đến việc thực hiện thủ tục hải quan của người dân và doanh nghiệp kể từ 1/7/2025.
Phát động thi đua xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại

Phát động thi đua xây dựng Hải quan Việt Nam chính quy, hiện đại

Tại Hội nghị điển hình tiên tiến Cục Hải quan giai đoạn 2021-2025 (ngày 27/6), Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn thay mặt lãnh đạo Cục phát động phong trào thi đua giai đoạn 2026 - 2030 với chủ đề: Hải quan Việt Nam Đoàn kết - Kỷ cương - Đổi mới - Đột phá - Phát triển; Thi đua nỗ lực thực hiện hiệu quả Hải quan số, Hải quan thông minh, Hải quan xanh.
Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Nhiều tập thể, cá nhân ngành Hải quan bền bỉ phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị điển hình tiên tiến giai đoạn 2021-2025. Tham dự Hội nghị có ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Trưởng ban Thi đua – Khen thưởng Trung ương và đại diện các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong phong trào thi đua và công tác khen thưởng giai đoạn 2021 – 2025.
Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Tạm dừng tiếp nhận khai hải quan từ 22 giờ ngày 30/6

Cục Hải quan vừa có thông báo tạm dừng tiếp nhận khai hải quan để triển khai hệ thống công nghệ thông tin đáp ứng cơ cấu tổ chức bộ máy mới.
Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng: Phải khẳng định được vai trò lực lượng Hải quan trên mặt trận chống buôn lậu

Đây là một trong các chỉ đạo quan trọng của Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Cục Hải quan, ngày 27/6.
Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Cục Hải quan tập trung chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ theo Nghị quyết 57

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025. Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng dự và phát biểu chỉ đạo.
Hải quan khởi động ứng dụng Vietnam Customs Data

Hải quan khởi động ứng dụng Vietnam Customs Data

Ngày 27/6, Cục Hải quan tổ chức Lễ Khởi động ứng dụng Vietnam Customs Data. Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng tham dự và phát biểu chỉ đạo.
Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Hải quan Ninh Thuận sớm hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN

Chủ động hỗ trợ, tạo thuận lợi thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), trong nửa đầu năm 2025, Hải quan Ninh Thuận (Chi cục Hải quan khu vực XIII) đã sớm hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước.
Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Chi cục Hải quan khu vực X thu nộp ngân sách hơn 10.000 tỷ đồng trong 6 tháng

Từ đầu năm đến ngày 15/6/2025, tổng số thu nộp NSNN toàn Chi cục Hải quan khu vực X là 10.816,06 tỷ đồng, đạt 49,5% chỉ tiêu Pháp lệnh do Thủ tướng Chính phủ giao (21.850 tỷ đồng).
Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Hải quan Khu vực II triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW: Đồng bộ về công nghệ - quy trình - con người

Với việc cụ thể hóa các chủ trương lớn về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cùng với sự quyết liệt triển khai đồng bộ, chuyên nghiệp, Chi cục Hải quan khu vực II quyết tâm thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW.
Xem thêm
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc
cong-ty-co-phan-dau-tu-va-phat-trien-lifetech

Tin mới

Người nộp thuế không phải điều chỉnh thông tin khi địa bàn hành chính thay đổi

Người nộp thuế không phải điều chỉnh thông tin khi địa bàn hành chính thay đổi

Việc thay đổi địa chỉ của người nộp thuế theo danh mục địa bàn hành chính mới không bắt buộc người nộp thuế phải điều chỉnh thông tin trên Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.
Bài 1: Bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá, trị giá hơn 65 tỷ đồng

Bài 1: Bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá, trị giá hơn 65 tỷ đồng

Đội Kiểm soát chống buôn lậu số 3 (Đội 3, Chi cục Điều tra chống buôn lậu) đã phát hiện, bắt giữ và phối hợp xử lý nhiều vụ việc về buôn lậu và vi phạm hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ đối với mặt hàng thuốc lá.
Mặt hàng kính ô tô phù hợp phân loại nhóm 87.08

Mặt hàng kính ô tô phù hợp phân loại nhóm 87.08

Trước vướng mắc của Công ty TNHH Mercedes-Benz Việt Nam liên quan đến việc điều chỉnh mã HS áp cho các loại kính, Cục Hải quan đã có văn bản hướng dẫn.
Nâng chất sản phẩm, mở rộng thị trường cho sản phẩm OCOP qua thương mại điện tử

Nâng chất sản phẩm, mở rộng thị trường cho sản phẩm OCOP qua thương mại điện tử

Chương trình Livestream “Chợ phiên OCOP Bình Thuận 2025” do Chi cục Chất lượng nông sản và Phát triển nông thôn tỉnh Bình Thuận phối hợp với TikTok Shop Việt Nam tổ chức vừa qua đã hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh nâng cao nă
Việt Nam có 5 tỷ phú USD trong danh sách của Forbes

Việt Nam có 5 tỷ phú USD trong danh sách của Forbes

Bảng xếp hạng tỷ phú thế giới tính theo thời gian thực của Tạp chí Forbes cho thấy, đến thời điểm này Việt Nam ghi nhận có 5 người trong danh sách tỷ phú USD.
(LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp

(LONGFORM): Phân cấp, phân quyền trong quản lý thuế: Tăng hiệu quả, giảm thủ tục vì người dân và doanh nghiệp

Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính khi bàn về vấn đề phân cấp, phân quyền trong công tác quản lý thuế.
(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân

(INFOGRAPHICS): Kế hoạch hành động của Cục Thuế để phát triển kinh tế tư nhân

Triển khai thực hiện các Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, ngành Thuế đã xây dựng kế hoạch hành động để phát triển kinh tế tư nhân
(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức

(INFOGRAPHICS): Lưu ý khi làm thủ tục định danh điện tử cho doanh nghiệp, tổ chức

Cơ quan thuế lưu ý một số nội dung nhằm tránh bị từ chối cấp tài khoản định danh điện tử tổ chức do dữ liệu không khớp với dữ liệu tại cơ quan thuế hoặc dữ liệu tại cơ quan đăng ký kinh doanh.
(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

(INFOGRAPHICS): 7 chính sách thuế nổi bật có hiệu lực từ 1/7/2025

Từ 1/7, hệ thống chính sách thuế của Việt Nam sẽ bước vào một giai đoạn mới với hàng loạt quy định quan trọng có hiệu lực, tác động sâu rộng đến cả doanh nghiệp và người dân.
(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

(INFOGRAPHICS) Lộ trình chuyển đổi toàn diện cho hộ, cá nhân kinh doanh

Từ năm 2026, chính sách thuế được định hướng phân loại hộ và cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên mức doanh thu để áp dụng các phương pháp quản lý phù hợp.
Phiên bản di động