Facebook Twitter youtube Tiktok

Xử lý các vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm hình sự trong lĩnh vực Hải quan

(HQ Online) - Nhằm đảm bảo công tác xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) trong lĩnh vực hải quan được thực hiện đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất cách thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan cũng như xây dựng thư mục trên hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung (Edoc). Để hiểu rõ hơn, Tạp chí Hải quan đã có cuộc trao đổi với ông Trần Việt Hưng (ảnh), Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế về vấn đề này.
Ngành Hải quan xử lý 6.653 vụ việc vi phạm trong 5 tháng Hải quan Lạng Sơn: Phát huy hiệu quả công tác xử lý vi phạm hành chính về hải quan Hiệu quả phối hợp xử lý vụ việc có dấu hiệu hình sự trong lĩnh vực hải quan

Ông có thể giới thiệu về thư mục được mở trên edoc, mục đích, đối tượng hướng tới là gì?

Hoạt động XNK hàng hóa ngày càng đa dạng kéo theo đó vấn đề vi phạm xảy ra trong lĩnh vực này cũng ngày càng phức tạp, tinh vi. Trong đó, không ít những vụ việc không chỉ dừng lại ở câu chuyện quản lý hành chính nữa mà đã phải xử lý theo con đường tố tụng hình sự. Tuy nhiên, việc xác định hướng xử lý theo vi phạm hành chính hay tội phạm hình sự không phải dễ dàng. Đây là một vấn đề “nóng”, đang rất được cơ quan Hải quan quan tâm, cũng là một vấn đề mà các đoàn thanh tra, kiểm tra ngoài Ngành có những kiến nghị, yêu cầu quyết liệt với cơ quan Hải quan.

Tại Chỉ thị số 1036/CT-TCHQ ngày 10/3/2023 của Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan yêu cầu nghiên cứu ban hành cẩm nang hướng dẫn, liệt kê các dấu hiệu có nguy cơ bỏ lọt giữa hành chính và hình sự, đưa ra dẫn chứng, vụ việc cụ thể để các đơn vị thực hiện thống nhất trong toàn Ngành. Đây là một trong những nội dung nằm trong chương trình công tác trọng tâm của Tổng cục Hải quan năm 2023. Đặc biệt, Vụ Pháp chế được giao chủ trì tham mưu tổ chức Hội nghị toàn Ngành thống nhất các thức phối hợp trong việc trao đổi, tham gia ý kiến chuyên môn; quan điểm và cách thức xác định dấu hiệu vi phạm hình sự/ hành chính trong lĩnh vực hải quan.

ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.
Ông Trần Việt Hưng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế.

Trước khi tổ chức hội nghị, Vụ Pháp chế xây dựng thư mục với tiêu đề “RÚT KINH NGHIỆM XỬ LÝ CÁC VỤ VIỆC VPHC CÓ DẤU HIỆU TỘI PHẠM HÌNH SỰ TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN”. Thư mục nhằm hỗ trợ cho tất cả CBCC Hải quan, đặc biệt là các công chức trực tiếp làm công tác XLVPHC, chống buôn lậu tham khảo các kinh nghiệm; nhận thức được những phức tạp, bất cập trong vấn đề xử lý hành chính những vụ việc có dấu hiệu tội phạm; nhận thức được và thực sự chú trọng đến việc xác định hướng xử lý đối với vụ việc vi phạm cụ thể. Đồng thời, đảm bảo cho việc XLVPHC trong lĩnh vực hải quan đúng với tình tiết thực tế của vụ việc và phù hợp với quy định của pháp luật; đảm bảo nguyên tắc xử lý “đúng người, đúng tội”, không hình sự hóa các quan hệ kinh tế cũng như không hành chính hóa các vụ việc có dấu hiệu hình sự. Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình.

Thư mục được đặt trong phần Sổ tay nghiệp vụ gồm 7 phần tương ứng với các vụ việc vi phạm trong các mảng nghiệp vụ cụ thể như: các vụ vi phạm về thuế, các vụ vi phạm về kiểm soát hải quan, các vụ vi phạm về chính sách quản lý mặt hàng…

Vậy theo ông tiêu chí lựa chọn những vụ việc điển hình này là gì?

Trong hàng chục nghìn vụ VPHC xảy ra trung bình mỗi năm, việc lựa chọn một vụ việc để gọi “điển hình”, đưa vào thư mục chung cho toàn Ngành phải đáp ứng các tiêu chí: trước hết là vụ việc phải đặc thù cho địa bàn, lĩnh vực hoạt động, loại hình XNK, ví dụ: ở tuyến đường hàng không thì vụ việc điển hình là vi phạm về khai hải quan của người XNC, ở tuyến biên giới đường bộ là vi phạm về kiểm soát hải quan, hay đối với loại hình gia công, sản xuất XK thì vi phạm phổ biến về thuế…

Tiếp theo, vụ việc điển hình được lựa chọn và đưa vào cẩm nang theo hai hướng: hướng thứ nhất, vụ việc có quy trình xử lý rõ ràng, hồ sơ thiết lập chặt chẽ, thể hiện được quan điểm của cơ quan Hải quan, có quan điểm, ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng về đánh giá dấu hiệu tội phạm. Theo đó, có cả vụ việc đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính, có vụ việc có quyết định khởi tố hình sự, có cả vụ việc có bản án hành chính/quyết định của Tòa án về việc quyết định xử phạt của cơ quan Hải quan bị khởi kiện; hướng thứ 2: vụ việc xử lý còn sơ sài, thiếu chặt chẽ trong thiết lập hồ sơ, căn cứ xử lý không rõ, thậm chí quan điểm xử lý của cơ quan Hải quan hoặc cơ quan tiến hành tố tụng chưa phù hợp.

Thư mục này có được cập nhật thường xuyên không, thưa ông?

Ngoài những vụ việc do các đơn vị cung cấp, Vụ Pháp chế là đơn vị chủ trì còn chủ động thu thập, đánh giá trên cơ sở các hồ sơ vụ việc Vụ Pháp chế trực tiếp tham gia hướng dẫn, phối hợp với các đơn vị trong ngành liên quan đến công tác XLVPHC. Vụ Pháp chế cũng là đơn vị đưa ra những đánh giá, bài học kinh nghiệm dưới góc nhìn tổng thể của đơn vị được giao tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra về công tác XLVPHC trong toàn Ngành.

Định kỳ vào quý 4 hàng năm hoặc đột xuất (theo yêu cầu công tác), các đơn vị trực tiếp làm công tác XLVPHC cung cấp cho Vụ Pháp chế những nội dung có liên quan đến các vụ việc XLVPHC hoặc hình sự điển hình mà đơn vị đã thực hiện hoặc hướng dẫn thực hiện.

Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ
Kể từ ngày 31/8, thư mục này được mở trên hệ thống edoc. Ảnh: H.Nụ

Vụ Pháp chế rất mong muốn đây thực sự là một cẩm nang “sống” được duy trì, quan tâm thường xuyên và phát huy được hiệu quả trong thực tiễn công tác XLVPHC của ngành Hải quan.

Ông có đánh giá, nhận định gì về khả năng áp dụng của cẩm nang này?

Cẩm nang là tập hợp những vụ việc vi phạm có dấu hiệu tội phạm đã được cơ quan Hải quan quyết định XLVPHC hoặc một số vụ việc có quyết định khởi tố vụ án hình sự. Sau mỗi vụ việc, Vụ Pháp chế đã rút ra đánh giá và bài học kinh nghiệm. Đặt trong tổng thể cả Ngành với nhiều loại hình, địa bàn XNK, các đơn vị sẽ tự nhận thấy cách thức điều tra, xác minh, thu thập tài liệu, chứng từ, đánh giá mức độ tin cậy của các chứng từ, tài liệu của mình đã đúng hướng, đảm bảo triệt để hay chưa.

Ngoài ra, qua các vụ việc có ý kiến của cơ quan tiến hành tố tụng, có thể đánh giá được cách thức phối hợp, sự tham gia của cơ quan tiến hành tố tụng khi xác định và đưa ra hướng xử lý vụ việc là ở mức độ nào? Có thực sự cần thiết và giải quyết triệt để được vấn đề hay không? Qua đó, tự bản thân công chức Hải quan, những người được pháp luật trao thẩm quyền XLVPHC hay khởi tố hình sự thật sự chủ động hơn nữa khi quyết định xử lý, đảm bảo nguyên tắc xử lý hành chính kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định.

Các đơn vị có thể nghiên cứu, chủ động tham khảo để vận dụng phù hợp với địa bàn, loại hình, tình huống phát sinh ở đơn vị mình. Tuy nhiên, không giống như “án lệ” của Tòa án, cẩm nang này không có giá trị giải thích pháp luật hay làm rõ những quy định của pháp luật còn có cách hiểu khác nhau.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Nụ (Thực hiện)

Tin liên quan

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Quá 90 ngày chưa đề nghị hoàn, Hải quan sẽ chuyển số dư tiền gửi vào ngân sách

Đối với số tiền thuế đã nộp vào tài khoản tiền gửi của cơ quan Hải quan tại Kho bạc Nhà nước, định kỳ hàng tháng sau khi khóa sổ kế toán, nếu quá 90 ngày kể từ ngày đã thực nộp thuế, người nộp thuế chưa nộp hồ sơ đề nghị hoàn thuế, không thu thuế, cơ quan Hải quan ban hành quyết định chuyển tiền vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

Doanh nghiệp logistics chia sẻ kinh nghiệm giảm phát thải trong vận tải

(HQ Online) - Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) và công ty logistics tại Việt Nam nên tập trung đầu tư vào số hóa và vận tải đa phương thức.
Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

Hải quan Lạng Sơn bám sát thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ được giao

(HQ Online) - Năm 2024, Cục Hải quan Lạng Sơn đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ, quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm đã đề ra. Đó là ghi nhận của lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn và Tổng cục Hải quan về kết quả công tác mà Cục Hải quan Lạng Sơn đạt được trong năm 2024.
Hải quan khu vực II: Thông quan gần 1 triệu tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu

Hải quan khu vực II: Thông quan gần 1 triệu tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu

Tính đến ngày 15/4, Chi cục Hải quan khu vực II đã làm thủ tục thông quan gần 1 triệu tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu, với kim ngạch gần 39 tỷ USD.
5 hoạt động phát triển quan hệ đối tác Hải quan – Doanh nghiệp

5 hoạt động phát triển quan hệ đối tác Hải quan – Doanh nghiệp

Cục Hải quan vừa ban hành Kế hoạch phát triển quan hệ đối tác Hải quan – Doanh nghiệp và các bên liên quan năm 2025.
Doanh nghiệp làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái tăng mạnh

Doanh nghiệp làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu quốc tế Móng Cái tăng mạnh

4 tháng đầu năm, số doanh nghiệp tham gia làm thủ tục hải quan, kết quả kim ngạch hàng hóa XNK qua địa bàn và số thu ngân sách do Hải quan cửa khẩu quốc tế Móng Cái thực hiện đều tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2024.
Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất: đón chu đáo nhiều đoàn khách quốc tế dự đại lễ 30/4

Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất: đón chu đáo nhiều đoàn khách quốc tế dự đại lễ 30/4

Nhiều đoàn khách quốc tế đến TP. HCM tham gia diễu binh và dự Lễ kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã được Hải quan sân bay Tân Sơn Nhất cùng các lực lượng chức năng đón tiếp trọng thị, tạo điều kiện thuận lợi nhất về thủ tục.
Hải quan khu vực XX: Làm thủ tục thông quan gần 35.000 tờ khai XNK

Hải quan khu vực XX: Làm thủ tục thông quan gần 35.000 tờ khai XNK

Trong 4 tháng đầu năm 2025, Chi cục Hải quan khu vực XX đã làm thủ tục thông quan gần 35.000 tờ khai XNK, đạt kim ngạch gần 1,5 tỷ USD.
Tích cực xúc tiến các hoạt động hợp tác Hải quan Việt- Mỹ

Tích cực xúc tiến các hoạt động hợp tác Hải quan Việt- Mỹ

Nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác, trao đổi thông tin, hợp tác trong lĩnh vực hải quan, Cục Hải quan đang đẩy mạnh trao đổi thông tin với Hải quan Mỹ liên quan đến vấn đề Mỹ sẽ áp thuế đối với hàng NK từ Việt Nam.
Trước nguy cơ Mỹ áp thuế đối ứng, Hải quan khu vực III tăng cường chống gian lận xuất xứ

Trước nguy cơ Mỹ áp thuế đối ứng, Hải quan khu vực III tăng cường chống gian lận xuất xứ

Chi cục Hải quan khu vực III (quản lý địa bàn Hải Phòng, Thái Bình) sẽ tăng cường các biện pháp chống gian lận xuất xứ hàng hóa, chuyển tải bất hợp pháp để góp phần đảm bảo hoạt động thương mại bền vững, tạo lập môi trường tốt nhất cho các doanh nghiệp đầu tư nghiêm túc.
Hải quan kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu đầu vào trước nguy cơ Mỹ áp thuế

Hải quan kiểm soát chặt nguồn nguyên liệu đầu vào trước nguy cơ Mỹ áp thuế

Cơ quan Hải quan đang tăng cường kiểm soát chặt chẽ nguồn nguyên liệu NK đầu vào nhằm ngăn chặn tình trạng hàng hóa nước ngoài “đội lốt” sản phẩm Việt Nam để XK sang Mỹ và các thị trường khác.
Sửa đổi 7 luật lĩnh vực tài chính, đầu tư

Sửa đổi 7 luật lĩnh vực tài chính, đầu tư

Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung 7 luật trong lĩnh vực tài chính, đầu tư với rất nhiều quy định mới nhằm tạo động lực góp phần thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Kê khai khoản chiết khấu theo sản lượng mua bán

Kê khai khoản chiết khấu theo sản lượng mua bán

Công ty TNHH Wilmar Marketing CLV đề nghị Cục Hải quan hướng dẫn việc kê khai khoản chiết khấu theo sản lượng mua bán.
Hải quan khu vực III thu ngân sách vượt kịch bản

Hải quan khu vực III thu ngân sách vượt kịch bản

Đến hết ngày 15/4/2025, Chi cục Hải quan khu vực III thu ngân sách được 22.886,1 tỷ đồng, đạt 35,9% chỉ tiêu dự toán giao (63.800 tỷ đồng), tăng 6.596 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái, vượt so với kịch bản thu ngân sách do đơn vị xây dựng.
Hải quan khu vực IX giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế quá hạn

Hải quan khu vực IX giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế quá hạn

Chi cục Hải quan khu vực IX giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế chuyên thu quá hạn, tiền chậm nộp, tiền phạt vi phạm hành chính, tiền chậm nộp phạt vi phạm hành chính phát sinh trước ngày 1/1/2025 cho các đơn vị Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu.
Hải quan khu vực XII gắn kết, hỗ trợ doanh nghiệp trong tình hình mới

Hải quan khu vực XII gắn kết, hỗ trợ doanh nghiệp trong tình hình mới

Trước những thay đổi trong việc tổ chức bộ máy mới cũng như thông tin về việc chính quyền Mỹ thông báo việc áp dụng thuế đối ứng 46% đối với hàng hóa từ Việt Nam (hiện đang tạm hoãn thực hiện), Chi cục Hải quan khu vực XII đã chủ động triển khai nhiều hoạt động tiếp xúc doanh nghiệp, tăng cường các giải pháp trao đổi thông tin, các kênh hỗ trợ, giải đáp vướng mắc về chính sách, thủ tục hải quan.
Xem thêm
cty-lien-thai-binh-duong-ippg-1-thang-dien-dan-hq-dn-tu-12-9-2024-den-12-10-2024-kt-300x250
cty-lien-thai-binh-duong-ippg-1-thang-dien-dan-hq-dn-tu-12-9-2024-den-12-10-2024-kt-300x250
cong-ty-co-phan-thuong-mai-va-dau-tu-dai-phuc

Tin mới

Tiêu hủy 5.823 sản phẩm thực phẩm nhập lậu khi bán trên sàn TMĐT

Tiêu hủy 5.823 sản phẩm thực phẩm nhập lậu khi bán trên sàn TMĐT

Xử lý 3 trường hợp kinh doanh hàng hóa nhập lậu trên nền tảng thương mại điện tử qua ứng dụng Facebook, với gần 6.000 sản phẩm.
Cảnh báo thủ đoạn dụ dỗ lừa đảo trên không gian mạng

Cảnh báo thủ đoạn dụ dỗ lừa đảo trên không gian mạng

Bộ Công an vừa phát đi cảnh báo về hành vi dụ dỗ tham gia đầu tư tài chính, sàn chứng khoán, tiền ảo trên không gian mạng để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Ngành Thuế nghiên cứu xây dựng bản đồ số hộ kinh doanh xăng dầu

Ngành Thuế nghiên cứu xây dựng bản đồ số hộ kinh doanh xăng dầu

Ngành Thuế tập trung nguồn lực, quyết liệt triển khai công tác kiểm tra, giám sát các cửa hàng bán lẻ xăng dầu trong việc thực hiện hóa đơn điện tử.
Xây dựng thương hiệu quốc gia để xuất khẩu tôm sang EU

Xây dựng thương hiệu quốc gia để xuất khẩu tôm sang EU

Tôm Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU tăng trưởng ổn định về lượng, giá và phân khúc sản phẩm.
Hơn 150.000 sản phẩm Vinamilk tiếp sức các lực lượng, người dân tham gia Đại lễ 30/4

Hơn 150.000 sản phẩm Vinamilk tiếp sức các lực lượng, người dân tham gia Đại lễ 30/4

Chuỗi hoạt động mừng kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Vinamilk đã đồng hành cùng các khoảnh khắc hân hoan mừng đại lễ tại
(INFOGRAPHICS): Nhật Bản - đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam

(INFOGRAPHICS): Nhật Bản - đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam

Nhật Bản là đối tác thương mại truyền thống hàng đầu của Việt Nam với kim ngạch song phương đạt hàng chục tỷ USD/năm.
(INFOGRAPHICS): 6 nhóm hàng xuất, nhập khẩu đạt kim ngạch 10 tỷ USD

(INFOGRAPHICS): 6 nhóm hàng xuất, nhập khẩu đạt kim ngạch 10 tỷ USD

Theo thống kê sơ bộ của Cục Hải quan, tính đến 15/4, cả nước có 6 nhóm hàng xuất khẩu, nhập khẩu đạt kim ngạch từ 10 tỷ USD trở lên.
Hơn 3,4 triệu lượt cài đặt ứng dụng eTax Mobile

Hơn 3,4 triệu lượt cài đặt ứng dụng eTax Mobile

Đến nay đã có hơn 3,4 triệu lượt tải và cài đặt ứng dụng eTax Mobile.
(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật trong bức tranh thu ngân sách quý I

(INFOGRAPHICS): Kết quả nổi bật trong bức tranh thu ngân sách quý I

Theo Cục Thuế, tổng thu ngân sách nhà nước lũy kế 3 tháng đầu năm 2025 do ngành Thuế thực hiện đạt 668.313 tỷ đồng, bằng 38,9% dự toán, tăng 36,3% so với cùng kỳ năm trước.
5 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp

5 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô của ngành nông nghiệp

Cập nhật của Cục Hải quan, hết quý I/2025, ngành nông nghiệp có 5 nhóm hàng xuất khẩu đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên.
Phiên bản di động