Trớ trêu bản quyền trên mạng

Mới đây nhất, một kênh trên Youtube đã bị tạm khóa vì minh họa bằng một đoạn nhạc vi phạm bản quyền quốc tế (Noo Phước Thịnh trình diễn, do DJ Slim V sản xuất). Đoạn nhạc trên nằm trong chương trình “Hòa âm & Ánh sáng” mùa thứ hai, do VTV và Công ty Cát Tiên Sa thực hiện.

Sự việc chưa dừng ở đó, MGMT- một nhóm có pháp nhân tập hợp các hãng ghi âm của Úc, Bỉ, Mexico, Mỹ gửi thư chính thức cảnh cáo hành vi vi phạm bản quyền của chương trình “Hoà âm & Ánh sáng” mùa thứ hai. Cụ thể, MGMT đã liệt kê danh sách 29 nhạc phẩm quốc tế bị chương trình “Hòa âm & Ánh sáng” mùa thứ hai vi phạm bản quyền trong 11 video trên kênh Youtube.

Nếu không đưa lên Youtube, thì có khi sự vi phạm bản quyền của chương trình “Hòa âm & Ánh sáng” mùa thứ hai, sẽ không mấy ai để ý. Cả VTV và Công ty Cát Tiên Sa đều thoái thác trách nhiệm về phía mình. Đành rằng, một chương trình như “Hòa âm & Ánh sáng” chỉ mang tính giải trí, nhưng một khi đã được bảo chứng bởi một đài truyền hình quốc gia, thì không thể không chú ý bản quyền quốc tế. Nếu VTV không thể bao quát toàn bộ nội dung, thì phải chọn đối tác tin cậy hơn khi sản xuất các chương trình.

Câu chuyện bản quyền quốc tế của “Hòa âm & Ánh sáng” mùa thứ hai có thể xem như một lời nhắc nhở nghiêm khắc dành cho giới âm nhạc Việt Nam. Lâu nay, với các nhạc phẩm nước ngoài, các ca sĩ quen xài chùa, và các nhà sản xuất cũng không màng hỏi đến bản quyền. Thậm chí, giới nhạc sĩ cứ hồn nhiên viết thêm lời Việt cho ca khúc nước ngoài, giới hòa âm cứ hồn nhiên lấy lại bản phối của ca khúc nước ngoài. Lý do để hành vi tùy tiện ấy liên tục diễn ra là bởi ý nghĩ… sẽ chẳng người nào phát hiện hoặc thắc mắc.

Trong xu hướng hội nhập toàn cầu, bản quyền âm nhạc đang là một thách thức cho đời sống văn hóa Việt Nam. Dù nước ta đã có Hội bảo vệ tác quyền âm nhạc VN và Hiệp hội ghi âm VN, nhưng phạm vi giám sát chỉ quẩn quanh giữa những người hoạt động âm nhạc tại Việt Nam. Còn đụng đến bản quyền quốc tế thì… tất cả đều ngơ ngác. Vì vậy, những điều dở khóc dở mếu như trường hợp ca sĩ Sơn Tùng MTP hết lần này đến lần khác “đạo” nhạc nước ngoài gây bức xúc cho khán giả.

Bản quyền âm nhạc trên mạng đang được Youtube chấn chỉnh rất quyết liệt. Nhiều kênh giải trí do người Việt Nam lập ra đã bị quản lý Youtube xóa sổ. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng hơn là phải nâng cao ý thức cho những nhà sản xuất âm nhạc ở nước ta. Không thể chờ khi nào Youtube khóa kênh rồi… nhe răng cười trừ. Người làm âm nhạc phải biết tự trọng, mà đơn vị truyền thông như VTV cũng phải cân nhắc một cách thấu đáo khi sử dụng tác phẩm của nước ngoài!