Thách thức chống hàng giả, hàng nhái trên môi trường thương mại điện tử
![]() |
Ngày 12/4/2023, lực lượng QLTT Hà Nội phá tụ điểm phân phối bánh nội địa Trung Quốc nhập lậu cho các đối tượng kinh doanh trên thương mại điện tử. Nguồn: Tổng cục QLTT |
Nhiều hệ lụy
Tại Việt Nam, thương mại điện tử đang là một trong những lĩnh vực tiên phong của nền kinh tế số, tạo động lực phát triển kinh tế và dẫn dắt chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Năm 2022, doanh thu thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam ước tính tăng trưởng 20% so với năm 2021, đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% doanh thu bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng cả nước. Số lượng người tiêu dùng tham gia mua sắm trực tuyến là trên 54,6 triệu người, giá trị mua sắm trực tuyến của một người đạt gần 270 USD/năm. 6 tháng đầu năm 2023, doanh số thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam ước đạt ước đạt 10,3 tỷ USD, tăng khoảng 25% so với cùng kỳ, chiếm 7,7% doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước.
Ở khía cạnh khác, khi thương mại điện tử bùng nổ cũng kéo theo vấn nạn hàng giả, hàng nhái trên môi trường thương mại điện tử, mạng xã hội ngày càng nhiều, người tiêu dùng cũng rất khó để phân biệt đâu là hàng thật, đâu là hàng giả. Ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng, Tổng cục Quản lý thị trường đánh giá, thương mại điện tử trên các nền tảng mạng xã hội và các sàn giao dịch thương mại điện tử bây giờ là kênh để tiêu thụ chính hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra gần 3.000 vụ liên quan đến hàng giả, ra quyết định xử phạt gần 30 tỷ đồng. Tuy nhiên những vụ việc đó, theo lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường, vẫn chưa thể minh họa hết được vấn nạn hàng giả, hàng nhái hiện nay.
Hàng giả, hàng xâm phạm quyền thì thiệt hại đầu tiên chính là người tiêu dùng. Ở góc độ doanh nghiệp mức độ thiệt hại cũng rất lớn. Đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thì làm ảnh hưởng, mất lòng tin. Việc hàng giả quá nhiều ở trong nội địa khiến các nhà đầu tư cảm thấy không yên tâm đối với môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam. Còn đối với các doanh nghiệp trong nước thiệt hại về thương hiệu cũng rất lớn. “Thương hiệu bị làm giả, làm nhái và nguy hiểm nhất là nó làm xói mòn sức sản xuất của doanh nghiệp khi phải cạnh tranh với hàng giả, hàng giả vừa rẻ, người dân thì vẫn thỏa hiệp trong việc mua hàng giả. Do vậy thương hiệu sản phẩm của doanh nghiệp đang bị chịu nhiều thiệt thòi đối với vấn nạn hàng giả hiện nay”, ông Trần Hữu Linh cho biết.
Đối với thương mại điện tử xuyên biên giới, bà Lê Thị Hà, Trưởng phòng Chính sách, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, trước đây, khi cần mua hàng hóa ngoại nhập, người tiêu dùng Việt luôn phải chờ đợi đến khi có doanh nghiệp nhập khẩu và phân phối lại, hoặc phải trực tiếp ra nước ngoài để tìm kiếm và đặt hàng. Còn hiện nay, chỉ cần truy cập vào các trang thương mại điện tử lớn như Amazon, Ebay, Alibaba…, bất kì ai cũng có thể tiếp cận với hàng tỷ sản phẩm từ vô số nhà cung cấp trên toàn thế giới.
Theo thống kê tại Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam của Bộ Công Thương năm 2023, 35% người tiêu dùng mua hàng trên các website nước ngoài, 43% người tiêu dùng mua hàng của người bán nước ngoài trên sàn giao dịch thương mại điện tử Việt Nam; 3,9% sàn giao dịch thương mại điện tử có gian hàng của người bán nước ngoài, chiếm 4,7% tổng số gian hàng trên sàn; lượng đơn hàng thành công của người bán nước ngoài trên sàn giao dịch thương mại điện tử chiếm 7,8% tổng đơn hàng thành công trên sàn.
Sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử trong nền kinh tế số dẫn đến sự ra đời của nhiều mô hình, phương thức kinh doanh mới ở nhiều khu vực và ngành nghề khác nhau (như tiền kỹ thuật số, mô hình kinh doanh ứng dụng blockchain, trí tuệ nhân tạo AI...) đang đặt ra những thách thức không nhỏ về tính thích ứng của hành lang pháp lý.
Liên kết ngăn gian lận
Theo bà Hà, mặc dù hành lang pháp lý cho thương mại điện tử dần được hoàn thiện, tuy nhiên quản lý hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới vẫn đang còn gặp phải một số khó khăn, vướng mắc như: việc xác định thương nhân, tổ chức nước ngoài cung cấp dịch vụ thương mại điện tử tại Việt Nam; việc quản lý người bán nước ngoài trên các sàn giao dịch thương mại điện tử trong nước và quản lý bán hàng trên các mạng xã hội nước ngoài.
Ông Nguyễn Bắc Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, mặc dù thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ nhưng Việt Nam chưa có các quy định riêng về chính sách quản lý, quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử, vì vậy, hàng hóa xuất khẩu nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử thường được thực hiện tùy theo phương thức vận chuyển.
Do đó, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử gặp phải các vướng mắc, trong đó có vấn đề khó khăn trong công tác phòng, chống buôn lậu vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Đối tượng buôn lậu sử dụng việc liên lạc, trao đổi, thỏa thuận thông qua các sàn giao dịch thương mại điện tử do đó gây khó khăn cho quá trình điều tra, xác minh làm rõ vi phạm. Khi cơ quan Hải quan phát hiện vi phạm thì những đối tượng này lại thông đồng với nhau dưới các hình thức “gửi nhầm hàng”, “từ bỏ” nhằm trốn tránh trách nhiệm. Bên cạnh đó, các vụ vi phạm liên quan đến giao dịch thương mại điện tử thường liên quan đến yếu tố nước ngoài. Do vụ việc có yếu tố nước ngoài, nhiều nội dung cần xác minh làm rõ nhưng đối tượng liên quan đến vụ việc lại ở nước ngoài phụ thuộc vào “sự thiện chí” hợp tác của cơ quan Hải quan các nước. Thực tiễn nhiều vụ việc yêu cầu cơ quan Hải quan ngoài nước cung cấp thông tin nhưng không nhận được kết quả trả lời hoặc kết quả trả lời chung chung, không đúng yêu cầu. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả công tác đấu tranh và xử lý vi phạm liên quan đến giao dịch thương mại điện tử...
Đại diện Cục Thương mại điện tử và kinh tế số cho rằng, việc quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới cần có sự phối hợp chặt chẽ của nhiều đơn vị quản lý ngành như quản lý thị trường, quản lý doanh nghiệp, quản lý thuế... Trong thời gian tới, Bộ Công Thương dự kiến tăng cường hơn nữa phối hợp với các bộ, ngành trong việc chia sẻ dữ liệu liên quan đến thương mại điện tử như: phối hợp với Bộ Tài chính trong việc xây dựng cơ chế, giải pháp kết nối chia sẻ dữ liệu về thương mại điện tử. Qua đó kịp thời nắm bắt thông tin về thương mại điện tử xuyên biên giới, đồng thời có phương án kịp thời điều chỉnh các vấn đề phát sinh trong quản lý hoạt động thương mại điện tử sau khi Nghị định quản lý hàng hóa xuất nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử được ban hành.
Tin liên quan

Thương mại điện tử xanh: Cần luật hóa và khuyến khích thực chất để đi vào đời sống
13:15 | 31/07/2025 Thương mại điện tử

Hợp tác xã Hà Tĩnh đầu tư công nghệ, bắt nhịp thương mại điện tử
10:23 | 30/07/2025 Thương mại điện tử

Cần tăng cường kiểm soát hàng ngoại xuyên biên giới vào Việt Nam qua sàn
16:00 | 30/07/2025 Thương mại điện tử

Hơn 888 tổ chức, doanh nghiệp còn nợ tiền thuế và các khoản thu khác
10:38 | 31/07/2025 Hồ sơ

Quảng Ninh triển khai cao điểm ngăn vũ khí, vật liệu nổ, pháo từ biên giới
10:36 | 31/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Cảnh báo trang facebook tích xanh giả mạo Bộ Tài chính hỗ trợ lấy lại tiền bị lừa
22:32 | 30/07/2025 Hồ sơ

Cảnh báo tình trạng đào tạo môi giới bất động sản trái phép
15:26 | 30/07/2025 Hồ sơ

Bắt đối tượng giấu 54 kg pháo nổ trong xe đầu kéo
13:47 | 30/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Cưỡng chế thuế đối với Công ty CP đầu tư xây dựng Hà Nam
13:40 | 30/07/2025 Hồ sơ

Khởi tố vụ án sản xuất, buôn bán yến chưng giả tại Phú Thọ
09:45 | 30/07/2025 Tiêu dùng & Thương mại điện tử

Hải quan cửa khẩu Chi Ma bắt vụ vận chuyển hàng hóa trái phép
19:25 | 29/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Hà Tĩnh công khai 658 trường hợp nợ tiền thuế trên 121 tỷ đồng
15:47 | 29/07/2025 Hồ sơ

Nợ thuế hơn 6,3 tỷ đồng, giám đốc một công ty thép bị cảnh báo hoãn xuất cảnh
10:19 | 29/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Hải quan Việt Nam đào tạo, nâng cao năng lực điều tra chống buôn lậu cho Hải quan Lào
08:38 | 29/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại

Không nộp thuế trong vòng 30 ngày, nhiều “sếp” công ty sẽ bị tạm hoãn xuất cảnh
08:23 | 29/07/2025 Hồ sơ

Cảnh sát biển bắt giữ tàu cá vận chuyển trái phép 260.000 lít dầu DO
21:39 | 28/07/2025 Chống buôn lậu, gian lận thương mại
Vấn đề Bạn quan tâm
Tin mới

Thương mại điện tử xanh: Cần luật hóa và khuyến khích thực chất để đi vào đời sống

Công nghệ tiên tiến, tự động hóa chiếm lĩnh tại VILOG 2025

Đảng bộ Thuế tỉnh Hà Tĩnh tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030

Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Hà Nội: Điểm sáng thu hút FDI nửa đầu năm 2025

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Quảng Ngãi
08:00 | 30/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Điện Biên
09:09 | 25/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Cơ cấu tổ chức Thuế tỉnh Phú Thọ
15:00 | 22/07/2025 Infographics

(INFORGRAPHICS): Ông Nông Phi Quảng làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực VII
09:17 | 22/07/2025 Infographics

(INFOGRAPHICS): Ông Bùi Khánh Toàn làm Trưởng Thuế thành phố Đà Nẵng
10:43 | 21/07/2025 Infographics

Đảng bộ Thuế tỉnh Hà Tĩnh tổ chức thành công Đại hội đại biểu lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030

Nỗ lực thi đua thu ngân sách ở một đơn vị hải quan

Hơn 888 tổ chức, doanh nghiệp còn nợ tiền thuế và các khoản thu khác

Hải quan khu vực X tích cực chuẩn bị cho Đại hội Đảng lần đầu theo mô hình mới

Công bố danh sách 24 tổ chức hỗ trợ triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền

Xử lý nghiêm các trường hợp cố tình thanh toán bằng tiền mặt để trốn thuế

Công nghệ tiên tiến, tự động hóa chiếm lĩnh tại VILOG 2025

Trái phiếu bất động sản tập trung ở nhóm doanh nghiệp lớn

Lợi nhuận trước thuế nửa đầu năm của FPT đạt 6.166 tỷ đồng

Cảng Quốc tế Long An ký kết hợp tác phát triển chuỗi Logistics Việt- Trung

Herbalife Việt Nam tiếp nhận 286 đơn vị máu trong Ngày Hiến máu tình nguyện 2025

Xu hướng công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới

Thủ tục hải quan đối với hàng hóa của doanh nghiệp chế xuất

Quy định mới về thuế GTGT tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh

Hướng dẫn ưu đãi thuế TNDN đối với hoạt động điện mặt trời mái nhà

Dự kiến nhiều chính sách hỗ trợ, thúc đẩy phát triển sản phẩm, dịch vụ Halal

Bài 8: Đề xuất giảm trừ chi phí y tế, giáo dục khi tính thuế TNCN - Nhân văn nhưng cần tiêu chí rõ ràng

Thủ tục hải quan nhập khẩu khi sáp nhập công ty

34 tỉnh họp "nóng" gỡ ách tắc nông sản xuất sang châu Âu

Xuất khẩu vải thiều tăng 92%

Trung Quốc bật đèn xanh cho sầu riêng Việt Nam

Sau hợp nhất, Hải Phòng đặt mục tiêu thu ngân sách hơn 165 nghìn tỷ đồng

Đài Loan áp thuế chống bán phá giá: Đòn cảnh tỉnh với xi măng xuất khẩu Việt

Quảng Trị đẩy nhanh tiến độ 3 dự án cao tốc, sân bay, cảng biển trọng điểm

Thương mại điện tử xanh: Cần luật hóa và khuyến khích thực chất để đi vào đời sống

Xuất khẩu nông sản OCOP thông qua livestream

Cần tăng cường kiểm soát hàng ngoại xuyên biên giới vào Việt Nam qua sàn

Hợp tác xã Hà Tĩnh đầu tư công nghệ, bắt nhịp thương mại điện tử

Khởi tố vụ án sản xuất, buôn bán yến chưng giả tại Phú Thọ

Thu hồi số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm đối với 8 loại mỹ phẩm xuất xứ Hàn Quốc

Dư nợ tín dụng bất động sản tăng mạnh

Nhà đầu tư ngoại: “chủ công” trong M&A bất động sản

Khách du lịch quốc tế đến Hà Nội trong tháng 7 tăng mạnh 25,2%

Đến quý IV/2025, lãi suất huy động có thể tăng nhẹ

Bài 4: Cấp thiết phát triển nhà ở thương mại vừa túi tiền
