Tăng chế tài để bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư chứng khoán

Hoạt động nghiệp vụ tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam. Ảnh: T.Anh

Theo đó, VSD áp dụng 4 hình thức xử lý vi phạm đối với thành viên tuỳ theo mức độ vi phạm quy chế hoạt động nghiệp vụ của VSD như: Nhắc nhở bằng văn bản; Cảnh cáo; Tạm thời đình chỉ hoạt động lưu ký, hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; Thu hồi Giấy chứng nhận thành viên.

Đối với thành viên lưu ký áp dụng hình thức nhắc nhở bằng văn bản khi vi phạm các lỗi như: Chậm nộp báo cáo hoặc nộp không đầy đủ báo cáo; Không nộp đủ tiền đóng góp Quỹ hỗ trợ thanh toán hàng năm đúng thời hạn theo thông báo của VSD; Không hoàn trả đủ tiền vay Quỹ hỗ trợ thanh toán trong vòng 5 ngày kể từ ngày sử dụng Quỹ theo quy định của Quy chế hoạt động thanh toán bù trừ chứng khoán; Có 3 lần trong 1 tháng sửa lỗi giao dịch tại mỗi Sở giao dịch chứng khoán...

Sau gần 7 năm đi vào hoạt động (từ 2006), VSD đang lưu giữ tổng giá trị tài sản đạt trên 641 nghìn tỷ đồng, tăng gần 8 lần so với giá trị cuối năm 2006. Số lượng công ty đại chúng đăng ký tại VSD là 953 công ty, tăng hơn 20 lần so với năm 2006, số lượng trái phiếu Chính phủ đăng ký tại VSD là 502 mã với tổng giá trị chứng khoán đăng ký là trên 823 nghìn tỷ đồng. Giá trị thanh toán giao dịch bình quân hàng năm qua VSD đạt hơn 400 nghìn tỷ đồng.

Với trường hợp bị VSD cảnh cáo khi vi phạm các lỗi như: Có 3 lần trong 1 tháng bị VSD nhắc nhở bằng văn bản do các vi phạm trong hoạt động nghiệp vụ; Có 3 tháng liên tiếp chậm nộp báo cáo hoặc 1 tháng không nộp báo cáo theo quy định; Tạm thời mất khả năng thanh toán giao dịch chứng khoán (tiền hoặc chứng khoán) hoặc không có thông tin về tài khoản giao dịch của khách hàng dẫn đến phải thực hiện huỷ thanh toán giao dịch chứng khoán.

Đối với trường hợp bị đình chỉ tạm thời hoạt động lưu ký như: Có 3 tháng liên tiếp bị VSD ra quyết định cảnh cáo do sửa lỗi giao dịch; Không có thông tin về tài khoản giao dịch của khách hàng để thanh toán giao dịch chứng khoán hoặc tạm thời mất khả năng thanh toán giao dịch chứng khoán (tiền hoặc chứng khoán) dẫn đến phải thực hiện huỷ thanh toán giao dịch chứng khoán với số lượng trên 30.000 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và ảnh hưởng đến quyền lợi của trên 30 tài khoản có giao dịch khớp lệnh đối ứng hoặc với số lượng trên 500.000 trái phiếu; Thường xuyên vi phạm Quy chế hoạt động nghiệp vụ của VSD, để xảy ra thiếu sót gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng.

Thời gian VSD đình chỉ tạm thời hoạt động lưu ký của thành viên lưu ký tối đa 30 ngày kể từ ngày VSD ra quyết định đình chỉ tạm thời hoạt động lưu ký. Việc đình chỉ tạm thời hoạt động lưu ký của thành viên bao gồm đình chỉ nhận ký gửi chứng khoán, cầm cố và chuyển khoản chứng khoán không qua hệ thống giao dịch của thành viên, trừ trường hợp giải toả chứng khoán cầm cố, giải toả chứng khoán tạm giữ, chuyển khoản tất toán tài khoản và chuyển khoản thanh toán giao dịch.

Với trường hợp bị đình chỉ tạm thời hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán của thành viên lưu ký sau khi có ý kiến chấp thuận của UBCKNN như: Vi phạm Quy chế hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán của VSD trong thời gian bị đình chỉ tạm thời hoạt động lưu ký; Liên tục vi phạm nghĩa vụ quy chế về hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán và để xảy ra thiếu sót gây tổn thất nghiêm trọng cho khách hàng, gây nguy hại đến hệ thống thanh toán chứng khoán của VSD một cách trực tiếp hay gián tiếp.

Thời gian VSD đình chỉ tạm thời hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán của thành viên tối đa 30 ngày kể từ ngày VSD ra quyết định đình chỉ tạm thời hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán. Hết thời gian này, tùy theo mức độ, khả năng khắc phục sai phạm của Thành viên, VSD có thể kéo dài thời gian đình chỉ tạm thời hoạt động bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán của thành viên tối đa thêm 30 ngày sau khi có ý kiến chấp thuận của UBCKNN.

Cuối cùng là hình thức thu hồi Giấy chứng nhận thành viên lưu ký, thành viên mở tài khoản trực tiếp sau khi được UBCKNN chấp thuận như: Hết thời hạn tạm thời đình chỉ hoạt động mà thành viên không khắc phục được các vi phạm theo yêu cầu của UBCKNN và VSD; Trong quá trình hoạt động không duy trì được các điều kiện đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán quy định tại Luật chứng khoán; Thành viên đã làm thủ tục đăng ký thành viên lưu ký tại VSD mà không tiến hành hoạt động trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày được UBCKNN cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán...

Ngoài ra, VSD yêu cầu các thành viên bị xử lý vi phạm có trách nhiệm công bố thông tin trên trang thông tin điện tử của chính thành viên để khách hàng biết.

Thu Hằng