Sự chênh lệch ở nền kinh tế lớn nhất châu Âu

Phần còn lại của Bức tường Berlin tại Đức.

Nghiên cứu mới đây của các trường đại học Leipzig và Zittau-Görlitz về giới tinh hoa Đức trong các lĩnh vực như chính trị, kinh doanh, quân đội và hành chính chỉ ra rằng, dù người Đông Đức chiếm 19% dân số cả nước, nhưng chỉ có 12% các vị trí lãnh đạo quan trọng ở Đức thuộc về họ. Sự phân biệt này đặc biệt rõ ràng trong chính trị. Đơn cử ở bang Thuringen, Björn Höcke – lãnh đạo đảng cực hữu – là người miền Tây, giống như cựu thủ hiến bang Bodo Ramelow.

Điều này càng nhấn mạnh sự bất bình đẳng. Gần 70% số người Tây Đức cho rằng người Đông Đức tự cảm thấy mình là công dân hạng hai và con số này lên đến gần 80% trong số những quan chức sinh ra ở Đông Đức.

Giới phân tích chỉ ra một trong những nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt này là cuộc di cư lớn từ Đông Đức sang Tây Đức sau khi thống nhất đất nước. Từ năm 1990 đến nay, hơn 5 triệu người Đông Đức đã di cư sang Tây Đức, trong khi chỉ có 3 triệu người Tây Đức chuyển đến Đông Đức. Bộ trưởng phụ trách các vấn đề của Đông Đức Carsten Schneider giải thích rằng sự mất mát dân số ở Đông Đức rất lớn, đặc biệt là đối với phụ nữ trẻ, và việc thiếu vắng lớp dân số này đã gây ra những ảnh hưởng lâu dài.

Về mặt kinh tế, dù Tây Đức đã chi tới 1.600 tỷ euro hỗ trợ Đông Đức kể từ khi thống nhất, nhưng sự chênh lệch về thu nhập vẫn rất rõ rệt. Lương ở Đông Đức thấp hơn gần 30% so với Tây Đức và ở nhiều bang như Saxony hay Thuringen, cứ 3 nhân viên thì có một người làm việc ở khu vực lương thấp. Dù khoản trợ cấp xã hội đã làm giảm khoảng cách thu nhập xuống còn 25%, nhưng chênh lệch về tài sản và thu nhập trong các tầng lớp giàu có vẫn rất lớn.

Sự giàu có của người Tây Đức, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh, vẫn vượt xa so với người Đông Đức. Mặc dù tỷ lệ hộ gia đình sở hữu doanh nghiệp ở cả 2 miền gần như tương đương nhau (khoảng 8%), nhưng thu nhập từ các công ty ở Đông Đức thấp hơn do nhiều công ty đã bị tư nhân hóa từ sớm và thường được các nhà đầu tư Tây Đức tiếp quản.

Về tài sản, trung bình các hộ gia đình ở Đông Đức chỉ sở hữu chưa đến một nửa tài sản của các hộ gia đình ở Tây Đức. Trong khi đó, khoảng cách về việc làm đã được thu hẹp đáng kể. Tỷ lệ thất nghiệp ở Đông Đức hiện là 7,8%, thấp hơn so với 5,8% ở Tây Đức. Sự thay đổi này có liên quan đến sự phát triển mạnh mẽ của ngành bán dẫn ở Saxony và sự tăng trưởng kinh tế ở Brandenburg nhờ tác động từ Berlin. Tuy nhiên, vấn đề già hóa dân số ở Đông Đức vẫn là một thách thức lớn.

Thực trạng trên cho thấy sự cấp thiết của việc tìm ra giải pháp phù hợp. Tuy nhiên trong bối cảnh chính trường Đức đang rối ren như hiện nay, đây sẽ là bài toán khó trong thời gian sắp tới.