Sản xuất ô tô trong nước tính phương án đối phó Covid-19

	Nhiều đại gia ô tô Mỹ đóng cửa nhà máy
	Gần 4.600 ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3
	Ô tô nhập khẩu từ Anh giảm mạnh, trị giá 1,9 tỷ đồng/xe

Việc cung ứng linh kiện, vật tư và sản xuất của doanh nghiệp chưa bị ảnh hưởng lớn. Ảnh Nguyễn Hà

Nhiều phương án ứng phó

Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan về tình hình sản xuất kinh doanh trước diễn biến của dịch bệnh Covid-19, đại diện Thaco cho biết: hiện việc cung ứng linh kiện, vật tư và sản xuất của Thaco chưa có gì ảnh hưởng lớn.

Ông Lê Ngọc Đức, Tổng giám đốc Thành công Motor (TC Motor) cho biết: Từ đầu năm đến nay việc cung ứng linh kiện, vật tư và sản xuất của TC Motor về cơ bản vẫn tạm thời được duy trì. Tuy nhiên, thời gian tới, dự báo sẽ có nhiều nhà sản xuất linh kiện và nhà sản xuất xe bị ảnh hưởng trực tiếp do nhiều nước đã phong tỏa một hay nhiều khu vực, thậm chí cả quốc gia để đối phó với dịch Covid-19. Bởi vậy, phương án điều chỉnh giảm kế hoạch sản xuất đã được doanh nghiệp tính đến.

Điều khiến ông Đức lo lắng đó là dịch bệnh vẫn đang trong giai đoạn diễn biến phức tạp, nguy cơ dẫn đến việc có thể bị cách ly cả công ty, kéo theo việc DN phải đột ngột dừng hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy TC Motor đã phải lên một số phương án ứng phó, trong đó đặc biệt áp dụng các biện pháp hạn chế cao nhất việc cán bộ, nhân viên di chuyển, họp, làm việc trực tiếp, chia lực lượng thay phiên nhau làm việc tại nhà và công ty, bố trí địa điểm làm việc dự phòng trong tình huống có người mắc bệnh…

Diễn biến này cũng được Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) nhận định trong một báo cáo được gửi Chính phủ và các cơ quan chức năng hôm 20/3/2010.

VAMA cho biết: trước khả năng dịch có thể tiếp tục xảy ra ở một số địa bàn dẫn đến việc có thể bị cách ly cả công ty, nhiều nguy cơ doanh nghiệp phải đột ngột dừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đại diện VAMA cũng cho rằng thời gian tới, dự báo sẽ có nhiều nhà sản xuất linh kiện và nhà sản xuất xe bị ảnh hưởng trực tiếp do nhiều nước đã phong tỏa một hay nhiều khu vực, thậm chí cả quốc gia để đối phó với dịch Covid-19. Nhiều DN có thể buộc phải điều chỉnh giảm kế hoạch sản xuất, thậm chí tính tới việc đóng cửa nhà máy trong một giai đoạn nhất định cho tới khi tìm được nguồn cung thay thế.

Hiện một số doanh nghiệp sản xuất ô tô đang có hoạt động đầu tư mở rộng nhà máy, khó khăn gặp phải khi một số máy móc thiết bị để mở rộng nhà máy chưa thể nhập khẩu vào Việt Nam. Cùng với đó các kỹ sư, chuyên gia nước ngoài và cán bộ tay nghề cao được cử sang nhưng chưa thể nhập cảnh vào Việt Nam hoặc hiện đang bị cách ly. Tiến độ triển khai các dự án do đó bị ảnh hưởng.

Đại diện Ford Việt Nam cho biết: dự án mở rộng nhà máy nâng công suất từ 14.000 xe/năm lên 40.000 xe/năm khởi công cuối năm 2019 của Ford Việt Nam đang gặp khó khăn do nhiều chuyên gia từ nước ngoài không thể nhập cảnh vào Việt Nam, cùng với đó là các trang thiết bị máy móc cũng cũng đang bị dừng nhập khẩu, khiến tiến độ chậm trễ.

Việc nhập khẩu linh kiện phục vụ cho hoạt động sản xuất với những mẫu xe hiện tại cũng đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt. Tình hình kéo dài Ford Việt Nam đã tính đến việc tạm dừng hoạt động một thời gian và cho lao động nghỉ việc.

Tình hình tiêu thụ ô tô tại các đại lý bắt đầu khó khăn (Ảnh minh họa)

Tiêu thụ, dịch vụ sửa chữa giảm

Chưa bị ảnh hưởng nhiều ở khâu sản xuất, nhưng các doanh nghiệp kinh doanh sản xuất ô tô đang gặp khó ở khâu tiêu thụ. Diễn biến dịch bệnh phức tạp khiến nhiều doanh nghiệp du lịch, dịch vụ, giải trí, giao thông vận tải,... đã giảm hoặc tạm dừng hoạt động dẫn tới sụt giảm đáng kể nhu cầu đi lại và vận chuyển hàng hóa. Các đại lý bán ô tô, nhất là mảng xe thương mại (xe tải, xe khách) gần như không ký được hợp đồng mới.

Ông Lê Ngọc Đức cho biết, mảng xe du lịch còn đỡ, nhưng mảng xe thương mại của TC Motor đang tiêu thụ khó, lượng xe tồn bắt đầu tăng.

Khó khăn này cũng đến với Thaco, doanh nghiệp sản xuất ô tô lớn nhất Việt Nam, đặc biệt là mảng xe khách, xe thương mại.

Trả lời phóng viên Báo Hải quan, đại diện Mercedes - Benz Việt Nam (MBV) tỏ ra lo lắng về tình hình dịch bệnh sẽ khiến khách hàng e ngại ra ngoài mua sắm, dẫn đến cầu giảm, kéo theo giá xe cũng như doanh số bán hàng có thể giảm.

Chưa hết tháng 3 và chưa có số liệu thống kê cụ thể, nhưng theo VAMA, doanh số bán hàng trong tháng 3 đã bị sụt giảm. Với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, dự báo thị trường cả năm 2020 có thể sụt giảm hơn 15% so với dự báo ban đầu.

Không chỉ doanh nghiệp sản xuất, các đại lý cũng đang gặp khó khi gánh nặng chi phí mặt bằng showroom, xưởng dịch vụ, nhân công rất lớn trong khi khách đến đại lý mua xe giảm mạnh, hợp đồng bán xe không ký được, đặc biệt mảng dịch vụ sửa chữa (vốn là cứu cánh của các đại lý khi tiêu thụ xe gặp khó) cũng giảm mạnh.

Con số ước tính của VAMA cho thấy hiện số lượng xe đến các gara để sửa chữa, bảo hành, bảo dưỡng giảm khoảng 30-40%. Dự báo về lâu dài có thể giảm mạnh tới 60-70% nếu tình hình dịch bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Con số ước tính của VAMA cho thấy hiện số lượng xe đến các gara để sửa chữa, bảo hành, bảo dưỡng giảm khoảng 30-40%. (Ảnh minh họa-Nguyễn Hà)

Đề xuất giảm, giãn thời gian nộp thuế

Do đặc thù sản xuất của ngành nên 3 tháng đầu năm, khi dịch bệnh xảy ra, các doanh nghiệp sản xuất ô tô không bị thiếu linh kiện phụ tùng sản xuất. Tuy nhiên hiện nguồn phụ tùng tồn kho đủ để sản xuất ước tính còn ít, nếu tình hình diễn biến dịch bệnh kéo dài nguồn cung sẽ bị ảnh hưởng, giải pháp tạm dừng sản xuất sẽ phải tính đến.

Một thực tế nữa dẫn đến các doanh nghiệp phải giảm hoặc ngừng sản xuất, đó là sản phẩm không tiêu thụ được khi nhu cầu vận chuyển giảm mạnh.

Sản xuất ô tô là ngành tập trung hàng nghìn lao động, việc giảm hoặc ngừng sản xuất sẽ có hàng trăm nghìn lao động trực tiếp và gián tiếp phải nghỉ việc, thất nghiệp, giảm thu nhập.

Do đó, VAMA đề xuất Chính phủ giảm 50% thuế suất thuế Giá trị gia tăng, 50% lệ phí trước bạ cho khách hàng mua ô tô; giãn nộp thuế Giá trị gia tăng và Thuế tiêu thụ đặc biệt từ tháng 3 tới 9/2020; giãn nộp thuế Thu nhập DN đến kỳ quyết toán năm 31/3/2021; giãn thời gian nộp thuế tại khâu nhập khẩu trong năm 2020. Đối với người lao động, do có thể phải cắt giảm công việc, giảm thu nhập nên đề xuất giảm thuế thu nhập cá nhân cho năm 2020.

Cùng với đó, VAMA cũng đề xuất Chính phủ nghiên cứu và ban hành gói kích cầu chung phát triển kinh tế, gia hạn các gói vay thương mại để các doanh nghiệp có thời gian phục hồi sản xuất kinh doanh và trả nợ.

Do sản lượng chung có thể bị giảm, một số nhà sản xuất khó đạt được sản lượng tối thiểu (theo quy định của Nghị định 125/2017/NĐ-CP) để được hoàn thuế nhập khẩu linh kiện, ảnh hưởng đến sản xuất, VAMA cũng kiến nghị Bộ Tài chính nghiên cứu giảm sản lượng tối thiểu nói trên.

Trong giai đoạn dịch bệnh diễn biến căng thẳng, VAMA đề xuất Bộ Giao thông vận tải chấp nhận kết quả đánh giá COP tại nước ngoài còn hiệu lực để thực hiện thủ tục cấp Giấy Giấy chứng nhận chất lượng cho xe và linh kiện nhập khẩu. Sau thời gian hết dịch thì doanh nghiệp tổ chức cam kết đi đánh giá COP theo đúng quy định.