Ráo riết xử lý hàng tồn đọng tại sân bay, cảng biển TP Hồ Chí Minh

Hàng tồn đọng quá 90 ngày tại cảng Cát Lái TPHCM lên tới hàng nghìn container. Ảnh: T.H

Trên 4.800 container hàng tồn quá 90 ngày

Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan TPHCM, đến đầu tháng 2/2024 lượng hàng hóa tồn tại cảng biển vẫn còn hàng nghìn container và cả trăm tấn hàng tại các kho hàng sân bay. Theo đó, tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, tính đến cuối tháng 12/2023, số lượng hàng hóa tồn quá 30 ngày và 60 ngày có 825 contaier. Sang tháng 1/2024, số lượng hàng tồn tăng lên 1.227 container, tăng trên 400 container (tương đương 48%) so với tháng trước đó.

Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, số lượng hàng tồn đọng quá 30 ngày và 60 ngày trong tháng 12/2023 là 123 dòng hàng, với trên 32,6 tấn. Trong đó, kho TCS tồn 80 dòng hàng, với gần 28 tấn; kho SCSC tồn 43 dòng hàng, với gần 5 tấn. Sang tháng 1/2024, số lượng hàng tồn đọng tăng lên 134 dòng hàng, với trên 67,6 tấn, tăng gấp hơn hai lần (tăng 35 tấn) so với tháng 12. Trong đó, kho TCS còn tồn 94 dòng hàng, với gần 64 tấn hàng.

Theo tìm hiểu của phóng viên, lượng hàng tồn quá 30 ngày và 60 ngày trong tháng 1/2024 tăng so với tháng 12/2023 do đây là thời điểm cận tết Nguyên đán, lượng hàng nhập khẩu của doanh nghiệp về cảng tăng hơn so với trước.

Đáng lưu ý, hàng tồn quá 90 ngày tại các cảng biển tính đến cuối tháng 12/2023 là 5.092 container. Trong đó, tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 tồn đọng 4.784 container; Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 3 tồn 211 container; Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 tồn 56 container và 15 dòng hàng lẻ; Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hiệp Phước 41 container. Sang tháng 1/2024, số lượng hàng tồn quá 90 ngày tại cảng biển giảm còn 4.845 container, giảm 247 container so với thời điểm tháng 12/20203. Số lượng container hàng tồn giảm tại cảng Cát Lái.

Hàng tồn quá 90 ngày tại cửa khẩu đường hàng không có 2.038 dòng hàng, với gần 470.000 tấn. Trong đó, tại Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất gần 1.700 dòng hàng, với trên 467 tấn; Chi cục Hải quan cửa khẩu Chuyển phát nhanh tồn 348 dòng hàng, với gần 2 tấn. Sang tháng 1, lượng hàng tồn quá 90 ngày qua đường hàng không tăng lên 2.060 dòng hàng, với trên 477 tấn, tăng 22 dòng hàng, với gần 10 tấn hàng.

Xử lý nhiều lô hàng tồn đọng

Theo quy định, hàng tồn đọng quá 90 ngày kể từ ngày lô hàng cập cảng, cơ quan Hải quan sẽ phối hợp với cơ quan chức năng xử lý theo Thông tư số 203/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 và Thông tư số 57/2018/TT-BTC ngày 5/7/2018 của Bộ Tài chính.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM Nguyễn Hữu Nghiệp cho biết, mặc dù Cục Hải quan TPHCM đã rất tích cực trong việc xử lý hàng hóa tồn đọng, tuy nhiên, việc xử lý hàng hóa tồn đọng không chỉ có cơ quan Hải quan mà liên quan đến nhiều đơn vị khác, quy trình xử lý, bán đấu giá... phải qua nhiều khâu. “Bên cạnh đó, có những lô hàng qua nhiều lần đấu giá vẫn chưa tìm được người mua, phải làm thủ tục hạ giá bán... mất nhiều thời gian xử lý”- ông Nghiệp phân tích. Vì vậy hiện nay, cơ quan Hải quan gặp khó khăn về kho bãi lưu giữ tang vật, đặc biệt các lô hàng tồn đọng có số lượng lớn.

Theo thông tin từ Cục Hải quan TPHCM, một lô hàng gồm 10 container gỗ nhập khẩu về cảng ICD Phước Long 3 (Thủ Đức- TPHCM) từ nhiều tháng nay, nhưng chủ hàng không đến làm thủ tục nhận hàng. Theo tìm hiểu của phóng viên, lô hàng nêu trên do một doanh nghiệp ở nước ngoài gửi cho người nhận là một doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Nhị Xuân – TPHCM. Chi сục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 4 cho biết, lô hàng nêu trên đã quá 90 ngày, kể từ ngày hàng hóa đến cửa khẩu, nên chi cục đã thực hiện thông báo đến các tổ chức, cá nhân có liên quan để tìm chủ lô hàng. Theo quy định tại khoản 3 Điều 8 Thông tư 203/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính: "Thời hạn để người đến nhận hàng là 60 ngày, kể từ ngày thông báo lần đầu..." Nếu quá thời hạn trên, các tổ chức, cá nhân không đến làm thủ tục hải quan nhận hàng, Chi сục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 4 sẽ thực hiện xử lý các lô hàng theo quy định.

Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Hữu Nghiệp, việc xử lý hàng tồn đọng được Cục Hải quan TPHCM phối hợp xử lý định kỳ. Đối với hàng quá 90 ngày nhập khẩu về cảng, cơ quan Hải quan sẽ thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng tìm chủ sở hữu. Trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày thông báo lần đầu, nếu chủ hàng hóa, người vận chuyển đến nhận hàng sẽ được giải quyết làm thủ tục hải quan và bị phạt theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan và phải chịu các chi phí phát sinh do việc chậm nhận hàng. Quá thời hạn 60 ngày kể từ ngày thông báo, nếu các tổ chức, cá nhân không đến làm thủ tục hải quan nhận hàng, cơ quan Hải quan sẽ xử lý hàng hóa tồn đọng theo quy định tại Thông tư 203/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính.

Để xử lý hàng tồn đọng hiệu quả, cần có sự phối hợp thực hiện của các hãng tàu. Ông Nguyễn Hữu Nghiệp cho rằng, để xử lý hàng hóa tồn đọng các hãng tàu, đại lý hãng tàu lưu ý nghiên cứu và thực hiện theo quy định tại Nghị định 169/2016/NĐ-CP ngày 27/12/2016 của Chính phủ quy định việc lưu giữ và thực hiện giám định, xác định giá trị hàng hóa để bán đấu giá hàng hóa bị lưu giữ do người vận chuyển lưu giữ tại cảng biển Việt Nam. “Trong nhiều năm qua, các hãng tàu ít quan tâm áp dụng Nghị định 169/2016/NĐ-CP nên việc xử lý hàng tồn đọng do các doanh nghiệp vận chuyển chưa hiệu quả, vừa tạo áp lực cho cơ quan quản lý, vừa gây khó cho các doanh nghiệp trong việc phải lưu container trong thời gian dài”- Phó Cục trưởng Nguyễn Hữu Nghiệp nhận định và cho rằng, nếu hãng tàu làm tốt theo quy định này, cơ quan Hải quan sẽ giảm áp lực về xử lý hàng hóa tồn đọng tại cảng biển.