Hải quan TP Hồ Chí Minh: Đột phá về kết quả xử lý, thu hồi nợ thuế

Công chức Hải quan Cảng Sài Gòn KV1 kiểm tra hàng NK Anh: T.H

Thu hồi, xử lý trên 630 tỷ đồng

Liên tục trong thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện nộp thuế cho ngân sách Nhà nước sau khi bị Cục Hải quan TPHCM áp dụng biện pháp cưỡng chế nợ thuế. Ngày 24/7/2023, sau khi giám đốc doanh nghiệp bị tạm dừng xuất cảnh, Công ty TNHH Sản xuất, Thương mại Mai Hảo (mã số thuế 0303950096; địa chỉ, Lô B3c Khu công nghiệp Hiệp Phước, xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TPHCM) đã thực hiện nộp số nợ thuế vào ngăn sách nhà nước. Trước đó, đã có hàng chục trường hợp thực hiện nộp thuế nợ chây ỳ sau khi bị cơ quan Hải quan áp dụng biện pháp cưỡng chế do nợ thuế. Theo lãnh đạo Đội Quản lý thuế, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, từ đầu năm 2023 đến nay, đơn vị đã ban hành trên 120 quyết định cưỡng chế bằng biện pháp Thông báo tạm hoãn xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật của doanh nghiệp nợ thuế. Sau khi cưỡng chế có khoảng trên 20 doanh nghiệp thực hiện nộp thuế, với tổng số tiền thuế nộp cho ngân sách nhà nước trên 7 tỷ đồng.

Theo Cục Hải quan TPHCM, hình thức cưỡng chế bằng biện pháp tạm dừng xuất cảnh đối với người đại diện pháp luật của doanh nghiệp nợ thuế trong thời gian qua cũng mạng lại kết quả thu hồi khá tốt. Phó Trưởng phòng Thuế XNK Nguyễn Ngọc Anh cho biết, việc làm này rất cương quyết, kể cả đối với DN có số nợ thuế nhỏ. Trong 6 tháng đầu năm 2023, Cục Hải quan TPHCM đã thu hồi được trên 15 tỷ đồng qua biện pháp cưỡng chế tạm dừng xuất cảnh.

Năm 2023, Cục Hải quan TPHCM được Tổng cục Hải quan giao chỉ tiêu thu hồi và xử lý nợ thuế quá hạn trên 805 tỷ đồng. Ngay từ đầu năm, Cục Hải quan TPHCM đã triển khai nhiều giải pháp mạnh nhằm cưỡng chế thu hồi nợ thuế hiệu quả, cùng với đó tăng cường công tác khoanh nợ tiền thuế xóa nợ tiền phạt chậm nộp tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước theo Nghị quyết 94/2019/QH14 (trước khi hết hiệu lực vào ngày 1/7/2023), góp phần hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trong đó, ngày 28/4/2023, Cục Hải quan TPHCM ban hành kế hoạch số 1119/KH-HQTPHCM, yêu cầu thủ trưởng các đơn vị nghiêm túc chỉ đạo thực hiện rà soát các trường hợp phát sinh nợ, nhanh chóng thực hiện đôn đốc và thu hồi các khoản nợ có khả năng thu. Sớm thực hiện xác minh các thông tin cần thiết để đảm bảo các biện pháp cưỡng chế được thực hiện kịp thời. Rà soát kiểm tra từng bộ hồ sơ cụ thể, đối chiếu với quy trình, từ đó xây dựng kế hoạch chi tiết, báo cáo và thống kê các vướng mắc đối với từng hồ sơ nợ... và đã đạt được kết quả bước đầu khả quan. Trong 6 tháng, Cục Hải quan TPHCM đã thu hồi và xử lý trên 630 tỷ đồng nợ thuế, đạt gần 80% chỉ tiêu kế hoạch cả năm 2023.

Đề xuất nhiều giải pháp

Để thực hiện xử lý nợ thuế hiệu quả, Cục Hải quan TPHCM đã ban hành và triển khai Kế hoạch 464/KH-HQTPHCM ngày 27/2/2023 về việc tăng cường công tác khoanh nợ, xóa nợ theo Nghị quyết 94/2019/QH14, tính đến thời điểm 15/6/2023 các đơn vị đã gửi hồ sơ đề nghị xóa nợ về Phòng Thuế xuất nhập khẩu bao gồm 128 doanh nghiệp, số tiền đề nghị xóa trên 33 tỷ đồng. Tính đến ngày 28/6/2023, Cục Hải quan TPHCM đã tham mưu cho UBND TPHCM ban hành 85 quyết định xóa nợ thuế không có khả năng thu hồi, với tổng số tiền hơn 10,8 tỷ đồng; các chi cục ban hành 41 Quyết định khoanh nợ theo Nghị quyết 94/2019/QH14 với tổng số tiền nợ được khoanh trên 27,8 tỷ đồng, chiếm 1,74% so với tổng số tiền nợ khó thu của toàn đơn vị.

Từ thực tế thực hiện các giải pháp thu hồi nợ thuế, Cục Hải quan TPHCM kiến nghị Tổng cục Hải quan quy định chi tiết về quy trình xác minh thông tin người nộp thuế để thực hiện hiệu quả các biện pháp cưỡng chế; bổ sung quy định phân loại tiền thuế nợ đang khởi kiện vào nhóm nợ chờ xử lý.

Đồng thời, Cục Hải quan TPHCM báo cáo Tổng cục Hải quan kiến nghị sửa đổi các quy định trong Luật Quản lý thuế. Theo đó, sửa đổi, bổ sung khoản 7 Điều 124 Luật Quản lý thuế: “Cá nhân là người đại diện theo pháp luật của người nộp thuế phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế của doanh nghiệp đang bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế trước khi xuất cảnh và có thể bị tạm hoãn xuất cảnh theo quy định của pháp luật về xuất cảnh, nhập cảnh”. Theo Cục Hải quan TPHCM, thực tế đã phát hiện người đại diện pháp luật của người nộp thuế là người làm thuê (không có quyền quyết định việc kinh doanh) hoặc bị sử dụng giấy tờ cá nhân để đăng ký là người đại diện pháp luật mà không biết. Đề xuất bổ sung: Thành viên Hội đồng quản trị công ty cổ phần, thành viên Hội đồng thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn, chủ sở hữu công tỵ, chủ doanh nghiệp tư nhân, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, thành viên hợp danh” vào diện tạm hoãn xuất cảnh giống với người đại diện pháp luật, cùng chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ của doanh nghiệp.

Đối với Điều 19 Luật Quản lý thuế, đề xuất bổ sung thêm quyền hạn của cơ quan quản lý thuế: Yêu cầu cơ quan đăng ký kinh doanh không thực hiện việc đăng ký, thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp trong thời gian cơ quan quản lý thuế đang tiến hành xử lý các hành vi vi phạm của doanh nghiệp về pháp luật về thuế, pháp luật về hải quan.

Ngoài ra, Cục Hải quan TPHCM đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 39 Luật Quản lý thuế theo hướng: Trước khi thực hiện tại cơ quan đăng ký doanh nghiệp, đăng ký hợp tác xã, đăng ký kinh doanh, người nộp thuế phải đăng ký với cơ quan quản lý thuế thuế quản lý trực tiếp để hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan. Cơ quan Thuế quản lý trực tiếp chịu trách nhiệm kiểm tra việc hoàn thành nghĩa vụ thuế đối với nhà nước của người nộp thuế trước khi chấm dứt hiệu lực của mã số thuế. Bởi trên thực tế, nhiều doanh nghiệp thực hiện thủ tục đóng mã số thuế mặc dù vẫn còn nợ thuế tại cơ quan Hải quan, cần thiết quy định rõ người nộp thuế phải hoàn thành nghĩa vụ tại cơ quan quản lý thuế (bao gồm cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan).