"Trục thánh chiến" uy hiếp Trung Đông

Phiến quân ISIL kiểm soát Fallujah bất chấp nỗ lực của quân đội Iraq.

Hai năm sau khi Mỹ rút quân khỏi Iraq, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) cảnh báo nguy cơ hình thành "một trục thánh chiến" nối liền các tỉnh của người Sunni ở Iraq với thành phố Tripoli miền Bắc Lebanon, thông qua miền Bắc Syria, nơi nhánh địa phương của mạng lưới al-Qaeda ngày càng nổi lên kể từ một năm nay. Nòng cốt của "trục thánh chiến" là các tay súng của "Nhà nước Hồi giáo tại Iraq và Cận Đông (ISIL), còn gọi là Mặt trận Al-Nusra, chính là nhóm đang chiếm đóng Fallujah với mục tiêu thành lập một nhà nước Hồi giáo Sunni từ hai phía đường biên giới tiếp giáp Iraq và Syria. Hồi giữa tháng 7-2013, khoảng 300 phần tử thánh chiến nước ngoài nằm vùng tại biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria đã lợi dụng sự lơi lỏng từ phía Thổ Nhĩ Kỳ để gia nhập lữ đoàn al-Qaeda ở miền Bắc Iraq. Cho dù là ở Iraq hay Syria, thì các phần tử khủng bố cũng có chung ý đồ tấn công các chính quyền Shiite ở Baghdad và Damascus, hai mặt trận chính của xung đột giáo phái Sunni-Shiite gây rạn nứt thế giới Arập.

Diễn biến mới tại Iraq với sự phát triển không ngừng của ISIL đã khiến Mỹ không khỏi lo ngại. Nhân chuyến thăm Trung Đông, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tuyên bố các phần tử ISIL chính là các nhân tố nguy hiểm nhất trong khu vực hiện nay. Tuy nhiên, Mỹ chỉ cam kết tiếp tục duy trì các mối liên hệ chặt chẽ với Chính quyền Iraq, giúp đỡ nước này chống khủng bố và khẳng định đó là "cuộc chiến mà Iraq phải tự giành chiến thắng". Phát biểu của ông Kerry cho thấy hàm ý Washington sẽ chỉ đóng vai trò quan sát viên đối với các hành động tới đây của Baghdad.

Về phần mình, là nước có ảnh hưởng lớn và cũng có nhiều lợi ích tại Iraq, Iran tuyên bố sẵn sàng cung cấp trang thiết bị và cố vấn quân sự để trợ giúp Iraq trong cuộc chiến chống al-Qaeda nếu Iraq yêu cầu. Thực tế, Iran đã gửi "các cố vấn quân sự" sang Syria để trợ giúp quân đội của Tổng thống Bashar al-Assad và hiện nay nước này cũng sẵn sàng làm như vậy với Baghdad.

Trà Mi