Lúa Hè Thu vào vụ, giá đi ngang do xuất khẩu chững lại

Lúa Hè Thu vào vụ – thị trường vẫn "lặng sóng"

Giữa tháng 5, nhiều vùng tại Đồng bằng sông Cửu Long đã bắt đầu bước vào thu hoạch vụ Hè Thu. Tuy nhiên, trái với kỳ vọng giá lúa tăng theo đà khan hiếm, thị trường lại ghi nhận một tuần trầm lắng, với diễn biến giá chủ yếu đi ngang hoặc giảm nhẹ.

Tại các tỉnh như An Giang, Long An, Cần Thơ và Tiền Giang, giá lúa tươi Đài Thơm 8 và OM18 hiện dao động quanh mức 6.800 – 7.000 đồng/kg, giảm khoảng 200 đồng/kg so với tuần trước. Lúa IR 50404 tiếp tục duy trì mức thấp, từ 5.300 – 5.500 đồng/kg. Các giống khác như OM 380, OM 5451 và Nàng Hoa 9 dao động từ 5.400 đến 6.750 đồng/kg, tùy vùng và chất lượng.

Theo ghi nhận từ các doanh nghiệp và thương lái, nguồn cung bắt đầu tăng lên do tiến độ thu hoạch được đẩy nhanh nhưng nhu cầu thu mua vẫn yếu. Nhiều đơn vị chế biến và xuất khẩu giữ tâm lý dè chừng, không vội gom hàng, bởi sức tiêu thụ quốc tế đang chững lại.

Dù giá lúa có xu hướng giảm nhẹ, nhưng giá gạo nguyên liệu và thành phẩm tại các nhà máy ở An Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long nhìn chung vẫn giữ ổn định. Gạo nguyên liệu IR 504 được thu mua quanh mức 8.300 – 8.400 đồng/kg, trong khi OM 380 dao động khoảng 8.000 – 8.100 đồng/kg. Một số giống có chất lượng cao hơn như OM 18 và OM 5451 có giá cao hơn, lần lượt đạt 10.200 – 10.400 đồng/kg và 9.600 – 9.750 đồng/kg. Gạo CL 555 cũng duy trì mức giá từ 8.800 – 8.900 đồng/kg. Ở nhóm thành phẩm, gạo IR 504 bán ra ở mức 9.500 – 9.700 đồng/kg; còn OM 380 ổn định quanh ngưỡng 8.800 – 9.000 đồng/kg.

Trên thị trường bán lẻ, giá gạo không có nhiều biến động. Gạo thường phổ biến từ 13.000 – 15.000 đồng/kg; gạo Jasmine dao động 16.000 – 18.000 đồng/kg. Các loại gạo cao cấp như Hương Lài, Sóc Thái hay gạo Nhật vẫn giữ mức 20.000 – 22.000 đồng/kg, phản ánh nhu cầu ổn định của nhóm tiêu dùng trung – cao cấp.

Giá gạo nguyên liệu và thành phẩm tại các nhà máy ở An Giang, Đồng Tháp và Vĩnh Long hiện vẫn giữ ổn định.

Xuất khẩu lượng tăng nhưng giá trị sụt giảm

Số liệu từ Cục Hải quan cho thấy, 4 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất khẩu 3,4 triệu tấn gạo, đạt 1,76 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, sản lượng tăng 8,1%, nhưng kim ngạch lại giảm 13,3%. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc giá xuất khẩu bình quân giảm gần 20%, hiện chỉ còn khoảng 517 USD/tấn.

Áp lực từ giá rẻ của Ấn Độ, đồng tiền yếu của Thái Lan, cùng với việc nhiều đối tác mua thận trọng trong bối cảnh lạm phát toàn cầu - đã khiến giá gạo Việt khó giữ được mức cao như trong năm 2023. Đây là dấu hiệu cảnh báo: tăng sản lượng không đồng nghĩa với tăng giá trị, nếu thiếu các yếu tố nâng tầm chất lượng, thương hiệu và thị trường.

Giữa bối cảnh khó đoán định, một điểm sáng đáng chú ý chính là sự trỗi dậy của các thị trường mới – mà Bangladesh là ví dụ điển hình. 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu gạo Việt Nam sang Bangladesh ghi nhận mức tăng đột biến – gần 518 lần so với cùng kỳ. Không chỉ là con số ấn tượng, điều này còn cho thấy sức hút rõ rệt từ gạo Việt Nam – cả về chất lượng lẫn chủng loại – tại những quốc gia vốn quen dùng gạo mềm, gạo thơm, có độ dẻo vừa.

Cùng với đó, các thị trường châu Phi như Bờ Biển Ngà, Ghana cũng đang gia tăng nhập khẩu gạo Việt. Mặc dù quy mô còn nhỏ và chưa ổn định, nhưng nếu có chiến lược tiếp cận bài bản, đây có thể là mũi nhọn mở rộng thị trường ngoài ASEAN.

Trong bối cảnh xuất khẩu gạo cần nâng cao năng lực cạnh tranh và tính minh bạch, Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Thông tư 30/2018/TT-BCT nhằm giảm bớt thủ tục báo cáo, tích hợp công nghệ số và bãi bỏ các quy định không còn phù hợp. Đây được xem là một bước đệm quan trọng để doanh nghiệp hoạt động linh hoạt hơn, đồng thời giúp cơ quan quản lý theo dõi sát thị trường và hỗ trợ chính sách kịp thời.

Dù thị trường lúa gạo hiện tại chưa thật sự khởi sắc, nhưng những tín hiệu tăng trưởng từ các thị trường mới đang mở ra một lối đi khác cho ngành. Không phải bằng cách bán rẻ hơn, mà là bán thông minh hơn – chuẩn hơn – bền hơn. Gạo Việt hoàn toàn có thể bứt tốc nếu lựa chọn đúng cuộc chơi, đúng đối tác, và đúng tư duy chất lượng.