Pin năng lượng mặt trời - “ngòi nổ” của cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung?

Một nhà máy sản xuất pin năng lượng mặt trời tại Trung Quốc.

Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại quốc tế đầu tiên của ông Trump rất có thể lại là vấn đề về pin năng lượng mặt trời.

Các nhà sản xuất lớn của Mỹ, Trung Quốc và các doanh nghiệp khác mua và sử dụng pin năng lượng mặt trời đang sẵn sàng cho một cuộc đụng độ có thể sẽ xảy ra trong tháng 1/2018. Do các quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ đã đưa ra tín hiệu rằng họ sẽ có hành động mạnh mẽ nhằm vào các nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc.

Ngành công nghiệp pin năng lượng mặt trời có thể sẽ là phép thử đầu tiên chứng minh những tuyên bố của ông Trump nhằm bảo hộ các doanh nghiệp Mỹ trước các đối thủ. Một thập kỷ trước, sản lượng pin năng lượng mặt trời sản xuất tại Trung Quốc không đáng kể, tuy nhiên, hiện sản lượng sản xuất từ các nhà máy tại Trung Quốc đã chiếm hơn 2/3 tổng sản lượng toàn thế giới. Trong 6 năm qua, trước sự cạnh tranh khốc liệt với các nhà sản xuất Trung Quốc, hàng loạt nhà máy sản xuất tại Mỹ đã phải đóng cửa.

Việc Trung Quốc vươn lên trở thành nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời hàng đầu đã đẩy giá mặt hàng này xuống thấp, giảm tới 90% giá thành trong thập kỷ vừa qua, giúp hỗ trợ giảm khí thải và hiệu ứng nhà kính. Các quan chức Trung Quốc cho rằng Trung Quốc đã giúp thế giới hướng tới sử dụng nguồn năng lượng sạch hơn. Tuy nhiên, các nhà sản xuất Mỹ cho rằng Trung Quốc đã hỗ trợ tài chính cho các công ty của họ để tạo ra sự cạnh tranh không bình đẳng. Các nhà sản xuất Trung Quốc đã được hưởng các khoản vay lãi suất thấp từ các ngân hàng do chính phủ quản lý. Thậm chí một số công ty Trung Quốc khi làm ăn thua lỗ và khó khăn trong thanh toán các khoản nợ vẫn được nhà nước hỗ trợ.

Mỹ đã áp đặt thuế đối với các tấm pin năng lượng mặt trời do Trung Quốc sản xuất từ hơn 5 năm qua, buộc các nhà sản xuất của Trung Quốc phải xây dựng các nhà máy sản xuất tại nhiều nước khác trong khu vực Đông Nam Á nhằm lách thuế. Giờ đây, chính quyền Trump cho biết họ có thể sẽ cho phép áp đặt thuế cao hơn đối với tất cả các tấm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu, bao gồm cả các sản phẩm đến từ các nước Đông Nam Á. Đã có 2 nhà sản xuất pin năng lượng mặt trời tại Mỹ yêu cầu Washington tăng thuế đối với các sản phẩm nhập khẩu. Do sự phức tạp trong hệ thống đánh giá các yêu cầu thương mại, ngày 26/1/2018 sẽ là hạn cuối để chính quyền Trump đưa ra quyết định thực thi chính sách áp đặt thuế mới đối với các sản phẩm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu.