Một bức tranh đô thị nhiều màu sắc
Tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” |
Nhà văn Trần Văn Tuấn không ngần ngại động bút vào những vấn đề nóng bỏng của cuộc sống hôm nay, mà tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” là một ví dụ tiêu biểu. Thật lạ, một con người lúc nào cũng có vẻ vội vàng, lúc nào cũng có vẻ sốt ruột như Trần Văn Tuấn lại có khả năng phóng tầm mắt quan sát sự vật xung quanh một cách tỉ mỉ và thấu đáo. Và cũng thật lạ, càng nhiều tuổi, văn của Trần Văn Tuấn càng hoạt. Cùng một góc quy chiếu, nhưng tiểu thuyết “Ngõ hẻm bên cầu” xuất bản năm 1985 và tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” xuất bản gần đây, khác biệt hoàn toàn về sắc thái ngôn ngữ và cấu trúc tác phẩm. Nếu như “Ngõ hẻm bên cầu” chỉ kể chuyện ngược xuôi vui buồn, thì “Thật giả cũ mới” dắt người đọc vào những ngóc ngách sâu kín hơn. Tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” chỉ 250 trang in mà phơi bày cả một bức tranh nhiều dằn vặt, nhiều âu lo, nhiều day dứt.
Nhà văn Trần Văn Tuấn bộc bạch: “Khi gặp vấn đề chỉ lóe lên hoặc chợt đến là tớ bình tâm viết ngay, viết hào hứng, nhẹ nhàng, không cầu kỳ, gò ép. Khả năng tập trung cao, trí nhớ tốt giúp cho tôi dựng nên cốt truyện nhanh và huy động tối đa vốn sống. Cái hấp dẫn của tác phẩm chính là cốt truyện. Có cốt truyện hay nó lôi cuốn mình làm việc không biết mệt mỏi, không kể thời gian”.
Nói thì nói vậy, nhưng để viết về một đô thị đang từng ngày phô trương vật chất với những sôi sục danh lợi, không hề đơn giản. Con hẻm Ba Tám Ba trong tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” mở ra từ hai căn nhà bề thế án ngữ đầu hẻm và khép lại bằng căn nhà không số chốt chặn cuối hẻm, với những mảnh đời vừa quăng quật vừa xôn xao, vừa cô lẻ, vừa dan díu. Tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” không có nhân vật chính. Gương mặt của cư sĩ Đầu Trọc xuất hiện từ đầu đến cuối tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” cũng chỉ giống như sợi dây kết nối những gương mặt khác nhau. Con hẻm Ba Tám Ba với vài chục gia đình mà dung chứa bao nhiêu loại người. Người may mắn còn sống sau bão táp khói lửa, người trở về sau chuỗi ngày xuất khẩu lao động ở nước ngoài, người xứ khác tá túc nhập cư, người bôn ba xây dựng kinh tế mới quay lại thành phố… Tất cả quần tụ theo kiểu Sài Gòn, chung đụng và va chạm trên nguyên tắc “trong đối tác có đối tượng”. Trí trá như doanh nhân Phan Bình, khôn khéo như chị em Kim Loan - Kim Phượng, cuồng chữ như Ngô Trí Giả, nhẫn nại và tốt bụng như anh Tư, nhanh nhảu cơ hội như bầu show Bí, hoặc bất hạnh triền miên như cô gái lai Trâm Anh… đều bị nhào nặn trong vần xoay thời cuộc. Họ phải trả cho cuộc đời đúng cái giá mà họ đã sống, bởi sự thật săn tìm tiền bạc mang tính thị trường: “Nghèo đói ở vùng quê cùng lắm chỉ làm cho người ta thấy khổ sở, đau đớn, buồn chán. Nghèo đói nơi đô thị khiến người ta cảm thấy hèn yếu, nhục nhã và rất dễ dàng dấn thân vào tội lỗi”. Thiện ác báo ứng chính là nhân quả tuần hoàn!
Rời bỏ thi ca để đầu tư văn xuôi là một chọn lựa hợp lý của Trần Văn Tuấn. Bởi lẽ, thế mạnh của ông nằm ở lắt léo khám phá chi tiết nhiều hơn ở run rẩy suy tưởng mông lung. Tuy nhiên, ông lại dùng chất thơ để làm cho tiểu thuyết trở nên mềm mại hơn. Chẳng hạn, cư sĩ Đầu Trọc sinh động nhờ thói quen ứng khẩu lục bát “người ta trong cõi người ta, cỏ cây hoa lá tạo ra hồn người”. Còn để lột tả không khí đô thị Sài Gòn, nhà văn Trần Văn Tuấn dùng cách nói tỉnh queo của người phương Nam trước mọi biến động, kể cả với cái chết: “Một ông già hom hem, ốm yếu xơ xác ở tuổi bảy mươi, sống với người vợ trẻ đẹp cao hơn mình cái đầu, nặng hơn hai mươi ký, không chết kiểu này cũng chết kiểu khác” hoặc “Đợt Mậu Thân, nơi ông ở bỗng nhiên thành khu vực chiến sự, Bom đạn Mỹ bất ngờ dội xuống nhà ông. Căn nhà bị phá hủy. Cả gia đình sáu người, chỉ duy nhất một mình ông sống sót. Có điều lạ, đêm ấy không hiểu sao lúc ngẫu hứng, vợ ông hưng phấn đột ngột, lật ông xuống đè lên. Dồn dập như ngựa phi nước đại. Đánh rầm một cái. Vợ ông chết ngay tức thì. Ông bị ngất xỉu”.
Điều đặc biệt của tiểu thuyết “Thật giả cũ mới” là mỗi chương có một đoạn văn ngắn “Bên lề”. Có cái “Bên lề” như truyện ngụ ngôn, có cái “Bên lề” như tâm sự của tác giả về nỗi hiu quạnh cõi nhân gian, có cái “Bên lề” nhắc nhở sự tha hóa đạo đức xã hội và có cái “Bên lề” an ủi sự gieo neo của nhân vật… Đây là chủ ý sáng tạo của nhà văn Trần Văn Tuấn, vì sau 8 chương của tiểu thuyết thì ông chỉ đưa ra “Đoạn kết tạm thời” chứ không mặc định chung cuộc đoàn viên hay đổ vỡ. Vả lại, không gian đô thị luôn chuyển động, luôn thay đổi, không thể mãi mãi có căn nhà không số án ngữ hẻm cụt trong sinh hoạt cũng như trong tư tưởng. Những cái “Bên lề” được nằm chính diện tiểu thuyết gợi mở cho độc giả nghĩ thêm về môi trường xung quanh, bởi lẽ “Trong đời sống tinh thần, việc gỡ rối có nhiều phức tạp, nhiều khó khăn nên không dễ gì tìm được giải pháp hiệu quả. Có thứ không thể cắt được. Có thứ nút thắt rất dễ gỡ nhưng vẫn không dám gỡ…”.
Tin liên quan
Đề nghị thêm chính sách đặc thù cho Hải Phòng và Huế phát huy tiềm năng
13:47 | 31/10/2024 Sự kiện - Vấn đề
Hà Nam thu hút các nhà đầu tư tầm cỡ để định hình cuộc chơi đô thị
18:20 | 28/07/2024 Kinh tế
TPHCM cần hơn 837.000 tỷ đồng phát triển hệ thống đường sắt đô thị
14:41 | 15/07/2024 Sự kiện - Vấn đề
HLV Trương Việt Hoàng: “Mourinho Việt Nam” và thử thách cực đại trong năm 2021
10:23 | 31/12/2020 Giải trí
2020 – một năm nhiều mất mát của showbiz Việt
08:28 | 31/12/2020 Giải trí
Thời trang thế giới 2020: Thoát khỏi lối mòn để vượt qua khủng hoảng hậu Covid-19
09:08 | 30/12/2020 Giải trí
Top 10 cầu thủ săn bàn tốt nhất năm 2020: Ibrahimovic và Messi “hít khói” Ronaldo
09:07 | 30/12/2020 Giải trí
Ronaldo vượt qua Messi để giật giải “Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ”
12:23 | 28/12/2020 Giải trí
Thu Hà phía "Hướng dương ngược nắng"
08:15 | 28/12/2020 Giải trí
Dư âm ĐT Việt Nam 2-2 U22 Việt Nam: Điểm sáng Quang Hải, nỗi lo hàng phòng ngự
08:03 | 28/12/2020 Giải trí
Những sự kiện thể thao nổi bật của năm 2020
07:41 | 28/12/2020 Giải trí
Nhiều nghệ sỹ hàng đầu tham gia đêm nhạc "Quy Nhơn Ngày xanh nắng"
21:46 | 27/12/2020 Giải trí
Top 10 thương vụ chuyển nhượng gây ấn tượng nhất năm 2020
15:21 | 26/12/2020 Giải trí
FIFA phân bổ suất dự World Cup nữ 2023: Thử thách cực lớn cho ĐT nữ Việt Nam
15:56 | 25/12/2020 Giải trí
Tiềm năng phát triển thể thao điện tử tại Việt Nam còn rất lớn
15:47 | 25/12/2020 Giải trí
Chuyển đổi số trong thể thao: Xu hướng phát triển tất yếu
13:17 | 24/12/2020 Giải trí
Tin mới
Thách thức chuyển đổi số trong chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Xuất khẩu dệt may lạc quan nhờ cơ hội thị trường
Cơ hội để 500 triệu người thoát nghèo
Ra mắt Bộ quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp môi giới bất động sản
Sẽ có nhiều điểm mới quản lý loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu
Chương trình Chuyển động Hải quan kỳ 2 tháng 11/2024
14:31 | 21/11/2024 Hải quan
(LONGFORM) Sứ mệnh phát triển quan hệ đối tác Hải quan- Doanh nghiệp
10:58 | 11/11/2024 Hải quan
Podcast Hải quan Online tổng hợp tuần 2 tháng 11/2024 (từ ngày 4/10 đến 10/11/2024)
08:52 | 11/11/2024 Multimedia
(INFOGRAPHICS): Thu ngân sách tại 10 đơn vị hải quan tăng 11,86%
14:03 | 04/11/2024 Infographics
(INFOGRAPHICS) 32 tỷ USD kim ngạch xuất nhập khẩu nửa đầu tháng 10
09:14 | 29/10/2024 Infographics