 |
| Quang cảnh buổi tọa đàm. Ảnh: Q.H |
Đó là những nội dung được đưa ra thảo luận tại buổi Tọa đàm “Khung pháp lý cho thuốc lá thế hệ mới tại Việt Nam" do Báo Pháp luật Việt Nam tổ chức sáng nay 11/11, tại Hà Nội.
Gây thất thu ngân sách
| Theo Tổng cục Thuế, năm 2019, toàn Hiệp hội thuốc lá Việt Nam đã nộp ngân sách nhà nước 17.320,8 tỷ đồng (tăng 3,8% so với cùng kỳ, tương đương 632,6 tỷ đồng) và 1.071,1 tỷ đồng thuế nhập khẩu. Như vậy, tổng số 2 khoản nộp trên là 18.391,9 tỷ đồng (tăng 2,1% so với cùng kỳ, tương đương 382 tỷ đồng). |
Theo đại diện Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế), công tác quản lý đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đặc biệt hình thức mua bán mặt hàng này qua các kênh thương mại điện tử gặp nhiều khó khăn.
Thời gian qua, lực lượng chức năng không ngừng bắt giữ các vụ buôn lậu thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng với số lượng lớn. Dù vậy, trên thị trường vẫn tồn tại hoạt động sử dụng hay kinh doanh bất hợp pháp, thậm chí quảng cáo không đúng quy định về sản phẩm thuốc lá điện tử khiến tình trạng này trở nên đáng báo động.
Do chưa có quy định cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật về mặt hàng này nên khi các chính sách quản lý mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng được ban hành, Tổng cục Thuế sẽ triển khai công tác quản lý thuế đối với mặt hàng nói trên phù hợp với quy định của pháp luật.
Cũng theo Trưởng phòng Công nghiệp thực phẩm, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) Cao Trọng Quý, năm 2019, Cục Quản lý thị trường Hà Nội bắt giữ trên 200 sản phẩm thuốc lá điện tử; Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh bắt giữ trên 16.000 bao thuốc lá làm nóng.
Tháng 1/2020, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã bắt giữ 78.800 điếu thuốc lá làm nóng thương hiệu HEETS tại sân bay Tân Sơn Nhất.
Tháng 4/2020, Cục Quản lý thị trường Hà Nội bắt giữ 39.800 điếu thuốc lá làm nóng thương hiệu Marlboro.
Tuy nhiên, hiện các cơ quan quản lý nhà nước chưa có hình thức xử lý đối với sản phẩm thuốc lá “thế hệ mới” nhập khẩu và lưu thông trên thị trường. Vì thế, các lực lượng quản lý chỉ xử lý giống các trường hợp sản phẩm nhập lậu, chưa có chế tài để xử lý mạnh như việc buôn lậu thuốc lá thông thường. Thực tế yêu cầu cần có sự thống nhất về cơ sở pháp lý để xử lý các vụ việc tương tự.
“Do chưa có cơ chế quản lý sản phẩm thuốc lá “thế hệ mới” dẫn đến thất thu thất thu ngân sách do chưa xác định loại hình sản phẩm để quản lý, áp thuế nhập khẩu và thuế Tiêu thụ đặc biệt (hiện nay mặt hàng thuốc lá điếu đang chịu mức thuế nhập khẩu 100-135% tùy từng khu vực, thuế Tiêu thụ đặc biệt 75% và thuế GTGT 10%). Trong khi đó, thuốc lá làm nóng và thuốc lá điện tử là mặt hàng có giá trị cao, nếu áp mức thuế tương đương sản phẩm thuốc lá lưu hành trên thị trường đang ở mức cao hiện nay thì sẽ có nguồn thu đáng kể từ việc quản lý loại hình sản phẩm này”, ông Cao Trọng Qúy nhấn mạnh.
Cần có chính sách quản lý
“Thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng là sản phẩm mới chưa được quy định cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật cũng như chính sách quản lý của các bộ, ngành. Do đó, cần thiết thực hiện nghiên cứu xây dựng ban hành khung chính sách quản lý các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng tại Việt Nam”, đại diện Vụ Chính sách thuế (Tổng cục Thuế) nêu.
 |
| Thuốc lá điện tử được rao bán công khai trên một số trang thương mại điện tử. Ảnh: Q.H |
Theo Phó Chánh Văn phòng Tổng cục Quản lý thị trường Nguyễn Kỳ Minh, do chưa có chế tài xử lý thuốc lá thế hệ mới nên chỉ có thể xử lý giống như hàng hóa do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc nên các việc xử lý chưa sát với hành vi vi phạm. Chính vì vậy, cần có khái niệm rõ ràng, chính danh để xử lý, cần một khung pháp lý phù hợp cho mặt hàng này để có những mức hình phạt cụ thể và xác đáng cho các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến nó. Ngoài ra, khi xây dựng chính sách thuế cần cân nhắc đến thực trạng thuốc lá “thế hệ mới” nhập lậu để có thể hỗ trợ tốt nhất cho cuộc chiến với các sản phẩm nhập lậu cũng như các mục tiêu quản lý nhà nước.
“Dù chưa có chế tài cũng như các quy định pháp lý về sản phẩm này nhưng trước thực trạng thuốc lá “thế hệ mới” đang ngày càng trở nên phổ biến, lực lượng Quản lý thị trường cũng vẫn căn cứ chức năng, nhiệm vụ triển khai có hiệu quả Chỉ thị số 30 về đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá”, ông Nguyễn Kỳ Minh nhấn mạnh.
| Hiện có hơn 55 quốc gia trên thế giới đã chính thức cho phép sản xuất hoặc nhập khẩu, phân phối trên thị trường các loại sản phẩm thuốc lá “thế hệ mới”. Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) đã chính thức phân loại sản phẩm thuốc lá làm nóng theo mã HS.2403.99 (sản phẩm thuốc lá khác). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khẳng định thuốc lá làm nóng là sản phẩm thuốc lá nên chịu sự điều chỉnh của Công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC). |
Quang Hùng
