Lăn cùng trái bóng World Cup 2018: Nam Mỹ - châu Âu và cuộc chiến đã cũ

World Cup của lối chơi phòng ngự

8 năm là quá đủ để thay đổi một lối chơi từng thống trị World Cup 2010: Lối chơi cầm giữ bóng. Khi đội tuyển Tây Ban Nha giành chức vô địch ở World Cup 2010 trên đất Nam Phi, lối chơi giữ bóng của họ là số 1. Trước đó 2 năm thì đội bóng của HLV Vicente del Bosque đã vô địch EURO khi sử dụng lối chơi tiki-taka tương tự, trong khi Barcelona của Pep Guardiola thống trị ở cấp CLB.

Giữ bóng được xem là chìa khóa thành công với các đội bóng Tây Ban Nha, thế nhưng, 8 năm trôi qua, bức tranh bóng đá thế giới đã thay đổi. Thậm chí, không loại trừ khả năng World Cup 2018 sẽ đặt dấu chấm hết cho lối chơi này. Bằng chứng là ở trận đấu với Nga tại vòng 1/8, Tây Ban Nha đạt tỉ lệ giữ bóng 79% (trung bình là 74,7%), trở thành đội tuyển đầu tiên trong lịch sử World Cup có hơn 1.000 đường chuyền trong một trận đấu và rồi… gục ngã trước đội chủ nhà trên chấm 11m.

Trong khi đó, Đức đứng thứ 2 về tỉ lệ giữ bóng ở World Cup 2018 với 72% nhưng không qua nổi vòng bảng. Với Argentina, đạt tỉ lệ giữ bóng 66%, đã phải dừng bước trước Pháp tại vòng 1/8. Ngược lại, Uruguay chỉ đạt tỉ lệ giữ bóng 33% ở trận gặp Bồ Đào Nha nhưng họ đã đi tiếp sau nhờ lối chơi kỉ luật và phòng ngự phản công hiệu quả.

Theo HLV đội tuyển Uruguay, Oscar Tabarez, nhiều người đã nghĩ sai khi cho rằng, giữ bóng nhiều sẽ dẫn đến nhiều cơ hội ghi bàn. Bởi ngay cả khi giữ bóng ít, một đội bóng vẫn có thể ngăn cản đối phương theo những cách khác nhau.

Những thống kê ít nhiều đã ủng hộ quan điểm của Tabarez, khi trong 54 trận tính đến trước vòng tứ kết, có 16 đội đạt tỉ lệ giữ bóng hơn 65% và chỉ có 5 đội thắng. Điều đáng nói là trong 5 trận này, có đến 3 trận - Đức gặp Thụy Điển, Brazil gặp Costa Rica, Argentina gặp Nigeria - cần bàn thắng quyết định sau phút 85. Để so sánh thì ở World Cup 2010, thời của lối chơi chuyền bóng mà Tây Ban Nha thống trị, chỉ có 3% số trận thắng tại giải thuộc về những đội bóng đạt tỉ lệ giữ bóng ít hơn 45%. Đến năm 2014, con số này tăng lên 25% và năm nay là 23%.

Vậy giải thích thế nào đây? Dễ thấy rằng, các đội bóng ở World Cup 2018 đều phòng ngự sâu, chơi chặt chẽ và kỉ luật. Họ đã làm giảm đáng kể tốc độ trận đấu và khi đối phương không còn kiên nhẫn nữa và tung nhiều cầu thủ tấn công vào sân, họ sẽ có những khoảng trống để tận dụng nhờ phòng ngự phản công.

Bên cạnh đó, việc sử dụng công nghệ video hỗ trợ trọng tài (VAR) khiến các hậu vệ không dám kèm người tiểu xảo vì sợ bị phát hiện và thổi 11m. Những đội bóng yếu hơn biết điều này và họ chơi phòng ngự, hi vọng tìm may mắn bằng một cú sút phạt hoặc ghi bàn từ chấm 11m. Đó là chưa kể các đội bóng sẽ có xu hướng chơi phòng ngự hơn ở những vòng đấu knockout.

Brazil và Uruguay đối đầu với châu Âu

Sau khi vòng 1/8 khép lại, một trật tự cũ của World Cup như trong toàn bộ lịch sử giải đấu được duy trì. Đó là cuộc đối đầu giữa Nam Mỹ và châu Âu ở vòng tứ kết. Nhìn rộng ra, Trung Mỹ không còn đại diện nào khi Mexico thất bại trước Brazil, châu Á cũng không khi Nhật Bản để thua Bỉ một cách đáng tiếc cùng ở vòng 1/8. Thậm chí, nói là Nam Mỹ và châu Âu nhưng Nam Mỹ cũng chỉ có 2 đội là Brazil và Uruguay so với 6 đội của lục địa già.

Cụ thể hơn, nhánh đấu tử thần có sự hiện diện của Brazil, Uruguay, Pháp và Bỉ. Trong khi đó, nhánh đấu dễ dàng hơn gồm toàn đại diện của châu Âu. Như vậy, một cặp bán kết và một suất chung kết ở Luzhniki coi như đã dành cho châu Âu.

Liệu chung kết World Cup 2018 có là chuyện nội bộ hay không, điều đó phụ thuộc rất nhiều vào Pháp và Bỉ nếu họ muốn vượt qua Uruguay và Brazil. Đừng quên là trong 12 năm kể từ chức vô địch của Brazil trên đất Nhật Bản - Hàn Quốc, thành tích của bóng đá Nam Mỹ tại World Cup là rất kém. Ở World Cup 2006, bán kết là chuyện nội bộ của châu Âu sau khi Brazil và Argentina bị loại tại tứ kết. Đến World Cup 2010, Brazil lần thứ hai liên tiếp không lọt vào bán kết, trong khi Argentina bị Đức loại ở tứ kết (chỉ có Uruguay lọt vào bán kết). Năm 2014, Brazil và Argentina vào đến bán kết, trong đó Argentina lọt tới chung kết trước khi thua Đức.