Kinh tế Nga trong “vòng xoáy” trừng phạt

	Vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Ukraine diễn ra trong ngày 2/3
	Cuộc khủng hoảng Nga-Ukraine đe dọa triển vọng phục hồi kinh tế toàn cầu

Hàng dài người xếp hàng trước các ngân hàng Nga

Tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế Fitch Ratings đã hạ xếp hạng chỉ số vỡ nợ ngoại tệ trong dài hạn của Nga từ mức “BBB” xuống mức “B”. Fitch đánh giá các lệnh trừng phạt quốc tế nhằm đáp trả chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga ở miền Đông Ukraine đã làm gia tăng các mối đe doạ đối với sự ổn định tài chính vĩ mô và có thể làm suy yếu khả năng sẵn sàng thanh toán nợ công của nước này. Theo Fitch, các sự kiện đang xảy ra có thể làm suy yếu cả tài chính đối ngoại và tài chính công của Liên bang Nga, cũng như hạn chế tính linh hoạt tài chính, làm giảm đáng kể tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và gia tăng rủi ro trong nước và quốc tế.

Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) đã loại 7 ngân hàng Nga khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, một phần trong các lệnh trừng phạt bổ sung. Đáng chú ý, danh sách trên không nêu tên hai ngân hàng lớn của Nga là Sberbank và Gazprombank, vốn được kết nối với SWIFT để cho phép các nước EU thanh toán các nguồn cung khí đốt và dầu của Nga. Visa Inc và Mastercard Inc đã chặn nhiều thể thế tài chính của Nga tham gia mạng lưới tài chính của hai tập đoàn cung ứng dịch vụ thanh toán quốc tế lớn nhất thế giới này.

Do có khoảng 630 tỷ USD dự trữ ngoại hối - một kho dự trữ tiết kiệm lớn được tích lũy từ giá dầu và khí đốt tăng cao và phụ thuộc rất nhiều vào SWIFT để xuất khẩu dầu và khí đốt, vốn là “xương sống” kinh tế quan trọng, nên lệnh cấm của phương Tây đối với giao dịch của Ngân hàng trung ương Nga đã hạn chế Moscow tiếp cận nguồn tiền.

Dù người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định dù nền kinh tế Nga đang hứng chịu cú sốc lớn vì các lệnh trừng phạt nhưng Moscow tin tưởng sẽ trụ vững trước những tác động này. Ông Peskvo cũng nhấn mạnh Moscow sẽ đáp trả một cách mạnh mẽ, thấu đáo và rõ ràng trước các lệnh trừng phạt "chưa từng có" mà phương Tây đang nhằm vào nước này. Tuy nhà chức trách khẳng định có đủ nguồn lực và công cụ cần thiết để duy trì ổn định tài chính, song một số video trên mạng xã hội cho thấy hàng dài người xếp hàng trước các máy ATM rút tiền và đổi tiển ở Thủ đô Moscow do lo ngại thẻ ngân hàng của mình có thể ngừng hoạt động hoặc bị giới hạn số tiền có thể rút. Trước tình hình trên, ngân hàng trung ương Nga đã buộc phải tăng lượng tiền cung ứng trong các máy rút tiền ATM sau khi nhu cầu tiền mặt đạt mức cao nhất kể từ tháng 3/2020.

Hiện Nga cũng áp dụng một loạt biện pháp đặc biệt nhằm giảm thiểu tác động đối với kinh tế từ “các hành động thiếu thân thiện” của phương Tây. Trước mắt, để giảm bớt ảnh hưởng của biện pháp trừng phạt này, các ngân hàng Nga có thể sẽ dựa vào một hệ thống truyền tin bảo mật thay thế khác; đó là hệ thống SPFS được khởi động từ năm 2014 sau khi cộng đồng quốc tế dọa loại Nga khỏi SWIFT. SPFS có cùng dịch vụ như SWIFT nhưng hiện chỉ có khoảng 20 ngân hàng nước ngoài sử dụng.

Dẫu vậy, ông Will Walker-Arnott, Giám đốc đầu tư cấp cao tại công ty tài chính Charles Stanley, cho rằng có vẻ như Nga đang trở thành một quốc gia có nền kinh tế yếu kém và ngày càng bị cô lập khỏi hệ thống tài chính toàn cầu. Trung tâm nghiên cứu Carnergie Moscow nhận định hậu quả của việc các ngân hàng Nga bị cắt đứt khỏi hệ thống sẽ rất “tàn khốc, đặc biệt là trong ngắn hạn”.