Không điều chỉnh giảm sản lượng để hưởng ưu đãi thuế trong sản xuất lắp ráp ô tô

Chính phủ đã có rất nhiều chính sách để hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Ảnh: ST

Góp ý cho dự thảo Nghị định sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định số 26/2023/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, Danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan, VAMA đề nghị sửa lại quy định về sản lượng tại điểm c.3.4 khoản 3 Điều 8 Nghị định số 26/2023/NĐ-CP theo một trong hai cách. Theo đó, một trong hai phương án phía VAMA đưa ra là, trường hợp doanh nghiệp đăng ký tham gia Chương trình ưu đãi thuế từ 2 nhóm xe trở lên và tổng sản lượng sản xuất, lắp ráp thực tế của tất cả các nhóm xe đã đăng ký tham gia Chương trình ưu đãi thuế trong kỳ xét ưu đãi tối thiểu bằng sản lượng chung tối thiểu của nhóm xe chở người từ 9 chỗ trở xuống tương ứng quy định tại điểm a khoản 5 Điều này và đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 2, điểm a, c.1, c.2 khoản 3, khoản 4, khoản 6, khoản 7, khoản 8 Điều này thì doanh nghiệp được áp dụng thuế suất 0% đối với linh kiện nhập khẩu để sản xuất, lắp ráp các xe thuộc các nhóm xe mà doanh nghiệp đã đăng ký tham gia chương trình xuất xưởng trong kỳ xét ưu đãi.

Giải trình về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, Chương trình ưu đãi thuế để sản xuất, lắp ráp ô tô được quy định tại Nghị định số 125/2017/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 57/2020/NĐ-CP, Nghị định số 101/2021/NĐ-CP) và gần đây là Nghị định số 26/2023/NĐ-CP (thay thế các Nghị định nói trên). Điều kiện tham gia Chương trình ưu đãi thuế và được áp dụng mức thuế suất MFN 0% đối với linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để sản xuất, lắp ráp ô tô là doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô có Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, lắp ráp ô tô do Bộ Công Thương cấp và đáp ứng các điều kiện theo quy định tại Nghị định (bao gồm điều kiện về linh kiện; điều kiện về mẫu xe; điều kiện về sản lượng; điều kiện về khí thải; điều kiện về kỳ xét ưu đãi; điều kiện về hồ sơ, thủ tục).

Trong đó, doanh nghiệp phải đạt đủ điều kiện về sản lượng (bao gồm sản lượng chung tối thiểu cho các loại xe và sản lượng riêng tối thiểu cho từng mẫu xe) theo quy định cho từng nhóm xe. Việc quy định về điều kiện sản lượng là nhằm khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất. Các doanh nghiệp sẽ không được hưởng các chính sách ưu đãi của Chương trình nếu không đáp ứng điều kiện về sản lượng trong kỳ xét ưu đãi thuế (6 tháng hoặc 12 tháng). Điều kiện về sản lượng là điều kiện quan trọng và tiên quyết để doanh nghiệp đầu tư vốn, mở rộng sản xuất, nâng cao tỉ lệ nội địa hóa, qua đó góp phần đưa sản lượng ngành công nghiệp ô tô theo đúng định hướng, chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Theo Bộ Tài chính, năm 2021, trong bối cảnh ảnh hưởng của dịch Covid-19, các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô gặp nhiều khó khăn, không thể đáp ứng được các điều kiện về sản lượng của Chương trình ưu đãi thuế để được áp dụng mức thuế suất 0% đối với linh kiện, phụ tùng nhập khẩu để sản xuất, lắp ráp ô tô. Để tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 101/2021/NĐ-CP, trong đó, căn cứ trên cơ sở tính toán các yếu tố về xu hướng thị trường và điều kiện kinh tế- xã hội, Nghị định số 101/2021/NĐ-CP đã kéo dài thời hạn áp dụng Chương trình ưu đãi thuế đến 31/12/2027 và điều chỉnh giảm sản lượng năm 2021 và 2022 của một số nhóm xe theo Chương trình ưu đãi thuế cho phù hợp với điều kiện thực tế. Đồng thời, Nghị định số 101/2021/NĐ-CP cũng không đặt vấn đề tăng điều kiện về sản lượng qua các năm mà quy định duy trì ổn định cho cả giai đoạn 2022-2027. Hiện nay, Nghị định số 26/2023/NĐ-CP cũng đã kế thừa quy định về sản lượng tại Nghị định số 101/2021/NĐ-CP.

Trong thời gian gần đây, để tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp phục hồi sản xuất, kinh doanh, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 36/2023/NĐ-CP gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và Nghị định số 41/2023/NĐ-CP quy định mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô, rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô được sản xuất, lắp ráp trong nước (giảm 50% lệ phí trước bạ từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023). Riêng ô tô điện chạy pin đã được miễn lệ phí trước bạ lần đầu trong vòng 3 năm kể từ ngày 1/3/2022 và áp dụng mức thu lệ phí trước bạ bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi trong 2 năm tiếp theo. “Như vậy, Chính phủ đã có rất nhiều chính sách để hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước. Việc tiếp tục đề xuất giảm sản lượng của VAMA là chưa phù hợp với tình hình hiện nay”, Bộ Tài chính khẳng định.

Liên quan đến sửa Nghị định 26/2023/NĐ-CP, Công ty Honda Việt Nam đề nghị được cộng ô tô chạy điện, ô tô sử dụng pin nhiên liệu, xe ô tô hybrid, xe ô tô sử dụng nhiên liệu sinh học hoàn toàn, xe ô tô sử dụng khí thiên nhiên sản xuất lắp ráp trong kỳ xét ưu đãi.

Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, để khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe ô tô thân thiện môi trường, Nghị định số 57/2020/NĐ-CP đã bổ sung các dòng xe ô tô thân thiện môi trường vào Chương trình ưu đãi thuế, trong đó quy định điều kiện sản lượng chung tối thiểu đối với các dòng xe này là 250 xe/năm (thấp hơn rất nhiều so với các xe chạy bằng nhiêu liệu hóa thạch khác như xe dưới 9 chỗ là 23.000 xe/năm) để doanh nghiệp có thể nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất xe điện hóa tại Việt Nam trong những giai đoạn đầu. Đồng thời, tại điểm c.3.1 khoản 3 Điều 8 đã có quy định cho phép cộng sản lượng của xe ô tô thân thiện môi trường vào sản lượng chung của nhóm xe sử dụng nhiên liệu xăng dầu khi xét ưu đãi. Như vậy, quy định hiện nay tại Nghị định số 26/2023/NĐ-CP đã bao quát thực tế phát sinh và không cần thiết phải sửa đổi lại nội dung này.