Hải quan TPHCM chủ động ứng dụng CNTT trong công tác giám sát hải quan

Hàng hóa ra vào cảng Cát Lái được giám sát bằng hệ thống camera. Ảnh T. H

Tăng tỷ lệ kiểm tra hàng qua máy soi

Theo Phó Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM Phan Minh Lê, Cục Hải quan TPHCM đang quản lý 13 cảng biển, 7 ICD, 17 kho ngoại quan, 1 bãi ngoại quan, 12 kho CFS, 3 kho hàng không và hàng không kéo dài, 10 kho xăng dầu, 6 cửa hàng miễn thuế, 2 khu chế xuất và 1 khu công nghệ cao.

Ngoài ra, đơn vị cũng triển khai hoạt động kiểm tra giám sát đối với 43 bến cảng, bến phao và tiến hành thủ tục thông quan xuất nhập cảnh cho hơn 2.400 tàu biển, hơn 24.000 lượt chuyến bay mỗi năm. Do vậy, công tác giám sát quản lý về hải quan trong địa bàn hải quan của Cục Hải quan TPHCM rất nặng nề, nên được đơn vị quan tâm thực hiện đúng quy định.

Đối với hoạt động của các kho hàng, kể từ đầu năm 2024, Cục Hải quan TPHCM đã tăng cường công tác giám sát và kiểm soát hoạt động vận chuyển hàng hóa giữa các kho, số liệu quản lý của kho và đặc biệt là kiểm tra nghiêm việc chấp hành các quy định về điều kiện kinh doanh kho theo Nghị định 68/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 được sửa đổi bổ sung tại Nghị định 67/2020/NĐ-CP ngày 15/6/2020.

Không chỉ các kho ngoại quan, kho CFS, cửa hàng miễn thuế được kiểm soát chặt mà các kho thuê ngoài của doanh nghiệp chế xuất, kho của doanh nghiệp chế xuất cũng được Cục Hải quan TPHCM kiểm soát chặt chẽ bằng các biện pháp giám sát qua camera. Hiện Cục Hải quan TPHCM đang tổ chức kiểm tra ngẫu nhiên dữ liệu ra vào kho và dữ liệu camera để đảm bảo tính chấp hành của doanh nghiệp kinh doanh kho.

Về công tác kiểm tra giám sát trong quá trình xếp dỡ hàng hóa bằng biện pháp soi chiếu, từ đầu năm đến ngày 11/3/2024, Cục Hải quan TPHCM đã thực hiện soi chiếu trước thông quan 6.483 container, trong đó phát hiện 70 container có dấu hiệu nghi vấn (tỷ lệ: 1,08%).

Thông qua quá trình soi chiếu hàng trong quá trình xếp dỡ, nhiều vụ việc vi phạm đã bị phát hiện, chuyển cho chi cục xử lý trong quá trình thông quan hàng hóa. Đây là hoạt động vừa mang tính răn đe vừa thể hiện việc triển khai áp dụng công nghệ của Hải quan vào hoạt động quản lý giám sát hàng hóa trong quá trình xếp dỡ, vận chuyển.

Giám sát chặt chẽ hàng vận chuyển độc lập

Đối với hoạt động vận chuyển độc lập, vận chuyển giữa các địa bàn giám sát hải quan, đơn vị đã triển khai tích cực việc áp dụng seal định vị điện tử và công tác giám sát hành trình. Đặc biệt, đơn vị thường xuyên cho rà soát kiểm tra các trường hợp vận chuyển quá thời hạn cả chiều đến và đi trên hệ thống.

Cục Hải quan TPHCM đã sử dụng và không ngừng nâng cấp hệ thống quản trị hải quan (HCAS) để tiến hành phân tích định kỳ hàng ngày (ở cấp Chi cục) và hàng tháng (ở cấp Cục) đối với tất cả các trường hợp đi và đến trên hệ thống, kịp thời phát hiện ra các lô hàng đi quá thời gian theo quy định và có biện pháp phối hợp xử lý.

Theo ông Phan Minh Lê, mặc dù địa bàn rộng và phức tạp, nhưng trong thời gian qua, Cục Hải quan TPHCM đã quyết liệt triển khai đồng loạt nhiều giải pháp, phối hợp với các chi cục, phòng tham mưu để quản lý giám sát từng nhóm đối tượng với các biện pháp cụ thể, phù hợp.

Theo đánh giá của Cục Hải quan TPHCM, về cơ bản, các mảng quản lý từ khâu vận chuyển, xếp dỡ, lưu giữ trên cảng cho đến vận chuyển giám sát, lưu kho và báo cáo đều được tổ chức quản lý giám sát bài bản, chặt chẽ theo chỉ đạo và hướng dẫn của Tổng cục Hải quan.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, đơn vị cũng gặp không ít khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ. Chẳng hạn, việc giám sát bằng camera cũng không đơn giản khi mỗi kho, mỗi doanh nghiệp có từ 30 đến 50 camera với công nghệ khác nhau, tài khoản truy cập khác nhau…