 |
| Công chức Hải quan Long An phối hợp với Hải quan TPHCM thực hiện kiểm tra lô hàng gia công vi phạm. Ảnh: T.H |
Kịp thời phát hiện vi phạm
Theo Cục Hải quan Long An, trên địa bàn 3 tỉnh đơn vị được giao quản lý về Hải quan gồm Long An, Tiền Giang, Bến Tre, tính đến ngày 31/12/2022, có lượng 2.167 doanh nghiệp đăng ký thủ tục hải quan. Trong đó, doanh nghiệp hoạt động theo loại hình gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất là 604 doanh nghiêp và lượng doanh nghiệp hoạt động theo các loại hình này đều tăng hàng năm.
Trong thời gian qua, phần lớn các doanh nghiệp được đánh giá là chấp hành tốt pháp luật hải quan. Trong đó, có nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài có trình độ quản lý cao, đầu tư vốn lớn và lâu dài nên ý thức chấp hành pháp luật cao. Tuy nhiên, việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất đã và đang bị một số doanh nghiệp làm ăn không chân chính lợi dụng kẽ hở trong chính sách quản lý đối với loại hình này nhằm thu lợi bất chính. Hình thức gian lận phổ biến, như: Khai định mức cao hơn thực tế sản xuất, gian lận về xuất xứ, đánh tráo nguyên phụ liệu, tiêu thụ nguyên phụ liệu trái phép... Các hành vi vi phạm này đã làm thiệt hại nền sản xuất trong nước, thất thu thuế nhà nước, tạo môi trường cạnh tranh không lành mạnh, gây bất bình trong cộng đồng doanh nghiệp. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, Cục Hải quan Long An đã phối hợp với các cơ quan chức năng kịp thời phát hiện và xử phạt nghiêm các vi phạm của doanh nghiệp trong loại hình này.
Điển hình, qua công tác thu thập thông tin, phối hợp với Phòng Cảnh sát kinh tế (Công an tỉnh Tiền Giang), Cục Hải quan Long An đã phát hiện một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang có hành vi gian lận nên đã thực hiện kiểm tra tình hình sử dụng, tồn kho nguyên liệu, vật tư, máy móc, thiết bị và hàng hóa xuất khẩu tại trụ sở doanh nghiệp. Kết quả cơ quan Hải quan đã phát hiện, xử lý đối với hành vi tiêu thụ tại thị trường Việt Nam nguyên liệu nhập khẩu để gia công hàng hóa cho thương nhân nước ngoài không đúng quy định. Tang vật vi phạm gồm 8.491 kg vải cây và 803 kg bông gòn các loại, tổng trị giá trên 1,3 tỷ đồng; thu nộp ngân sách nhà nước với tổng số tiền trên 184 triệu đồng; xử phạt vi phạm hành chính 60 triệu đồng.
Thông qua nắm thông tin từ địa bàn hoạt động của doanh nghiệp với những bất thường, Cục Hải quan Long An đã chỉ đạo các chi cục trực thuộc chủ động rà soát, mời đại diện công ty đến làm việc, xác định lượng nguyên liệu vật tư tồn kho, máy móc thiết bị miễn thuế, xác định phương án xử lý… nhằm tránh thất thu thuế cho ngân sách nhà nước.
Chẳng hạn như trường hợp 2 doanh nghiệp trên địa bàn xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An. Khi Cục Hải quan Long An nhận được thông tin công ty thanh lý hợp đồng thuê nhà xưởng, ngừng hoạt động, nợ thuế nội địa… bằng các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp với các cơ quan chức năng, đơn vị đã tránh thất thu thuế cho ngân sách nhà nước với số tiền gần 1,2 tỷ đồng.
Nâng cao hiệu quả quản lý
Dù đã có những phương thức quản lý loại hình hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu, chế xuất hiệu quả nhưng trong điều kiện hạn chế về nguồn nhân lực, địa bàn rộng, tiềm ẩn nhiều rủi ro về gian lận thương mại, lãnh đạo Cục Hải quan Long An đã chỉ đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc thực hiện tốt các giải pháp như nâng cao ý thức trách nhiệm của CBCC, phòng tránh và hạn chế sai phạm. Đặc biệt, khâu kiểm tra báo cáo quyết toán cần phải được coi trọng và thực hiện thường xuyên.
Song song đó, nắm bắt các thông tin về quy mô hoạt động của các doanh nghiệp, các khó khăn, hạn chế… Từ đó việc xây dựng kế hoạch kiểm tra được trọng tâm, hiệu quả hơn. Hoặc khi phát hiện doanh nghiệp có sai phạm, hải quan phải thu thập các thông tin về nguyên nhân dẫn đến sai phạm, xác định được các hạn chế (từ chính sách nhà nước hay từ công tác tổ chức quản lý), từ đó sẽ xây dựng các giải pháp phòng và chống gian lận thương mại hiệu quả hơn.
Ngoài ra, trong thời gian tới, để đảm bảo công tác quản lý hoạt động gia công, sản xuất xuất khẩu đạt hiệu quả cao. Theo Cục Hải quan Long An cần xây dựng cơ sở pháp lý về việc kết nối, trao đổi thông tin với Ban điều hành khu công nghiệp, đơn vị tư pháp liên quan đến đất đai nhằm cung cấp thông tin được chính thống, xác định nghĩa vụ phải cung cấp thông tin khi doanh nghiệp có dấu hiệu trốn.
Đơn vị cũng đề xuất Cục Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan, Tổng cục Hải quan xây dựng, bổ sung hoàn thiện các tính năng như tra cứu Báo cáo quyết toán, thông tin cơ sở sản xuất theo mã đơn vị quản lý, kết xuất Báo cáo quyết toán… của Hệ thống quản lý gia công, sản xuất xuất khẩu nhằm hỗ trợ cho công chức quản lý doanh nghiệp hiệu quả hơn.
Thu Dịu
