Hải quan Hà Nội: Hướng doanh nghiệp tự nâng cao tính tuân thủ

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: H.Nụ

Đối mặt với nhiều thách thức, cơ quan Hải quan coi việc đẩy mạnh áp dụng quản lý rủi ro trong công tác quản lý hải quan như một giải pháp mang tính quyết định để cải cách hiện đại hóa.

Trong đó, một hệ thống quản lý hải quan hiệu quả là hệ thống tạo thuận lợi đầy đủ cho các hoạt động XNK hàng hóa, XNC phương tiện chuyên chở hàng hóa trong khi vẫn đảm bảo kiểm soát tốt các nguy cơ vi phạm pháp luật. Khi đó, cơ quan Hải quan phải vận hành tốt dựa trên phương pháp quản lý hiện đại, đảm bảo thông quan hàng hóa một cách nhanh chóng, minh bạch, ít tốn kém và có thể dự đoán được cho DN. Đó là một cơ quan Hải quan áp dụng tốt nguyên tắc quản lý rủi ro trong quản lý hoạt động XNK hàng hóa.

Theo ông Trần Quốc Định, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Hà Nội, cơ quan Hải quan xây dựng môi trường tuân thủ trong hoạt động hải quan với hành lang pháp lý được thiết lập đầy đủ và minh bạch. Bên cạnh đó, cơ quan Hải quan đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật của người khai hải quan để áp dụng các biện pháp quản lý hải quan phù hợp với mức độ tuân thủ. Qua đó, DN tuân thủ có cơ hội hợp tác với cơ quan Hải quan, được cơ quan Hải quan hỗ trợ về thông tin, kiểm soát hệ thống nội bộ DN nhằm nâng cao năng lực tuân thủ pháp luật hải quan, pháp luật thuế áp dụng đối với hàng hóa, phương tiện vận tải của DN.

Cơ quan Hải quan áp dụng các biện pháp tạo thuận lợi cho nhóm DN tuân thủ, đồng thời áp dụng các chế độ quản lý chặt chẽ, nghiêm ngặt đối với các DN không tuân thủ, nhằm chủ động phòng ngừa ngăn chặn, tiến tới giảm hẳn các hành vi vi phạm pháp luật của nhóm DN không tuân thủ.

Cơ quan Hải quan mong muốn chia sẻ với DN một phần về quy trình quản lý rủi ro và tự quản lý rủi ro nhằm hỗ trợ DN hiểu rõ hơn về nội dung và cách cơ quan Hải quan vận hành thực hiện quản lý rủi ro và quản lý tuân thủ đối với DN XNK trong hoạt động hải quan. Đồng thời, mong muốn DN tham vấn cho những sáng kiến, cách làm mới nhằm tạo thuận lợi hơn nữa trong quản lý hải quan nói chung, quản lý rủi ro và quản lý tuân thủ nói riêng.

Đặc biệt, ngành Hải quan hướng tới áp dụng hiệu quả Chương trình khuyến khích DN tự nguyện tuân thủ pháp luật nhằm khuyến khích, hỗ trợ và hướng DN tự nguyện nâng cao năng lực tuân thủ pháp luật.

Để xây dựng môi trường tuân thủ pháp luật, cơ quan Hải quan thực hiện phát triển quan hệ đối tác để kịp thời tiếp nhận, xử lý vướng mắc của DN. Cơ quan Hải quan hướng dẫn, hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan đến đánh giá tuân thủ nhằm hỗ trợ DN nâng cao năng lực tuân thủ pháp luật trong hoạt động XNK, ông Trần Quốc Định nhấn mạnh.

Ông Bùi Thái Quang, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro cho biết, tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa từng bước giảm đáng kể. Năm 2011 là 12,62% (năm 2011 có 4 triệu tờ khai) thì trong 6 tháng đầu năm 2018 tỷ lệ này giảm còn 5,08% đối với tỷ lệ luồng Đỏ (6 tháng đầu năm 2018 có 11 triệu tờ khai). Trong đó, DN tham gia tự nguyện tuân thủ ngày càng tăng về số lượng và chất lượng.

Cùng với đó, cơ quan Hải quan nâng cấp và đồng bộ hóa hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý tuân thủ, hướng đến sự nhanh chóng, minh bạch trong quản lý. Thường xuyên tiếp xúc và trao đổi với DN về tình trạng tuân thủ pháp luật của DN, từ đó xác định những vấn đề mà DN cần cải tiến, điều chỉnh để duy trì hoặc chuyển sang trạng thái tuân thủ. Tập huấn thực hiện các quy định của pháp luật trong lĩnh vực hải quan, giúp DN nắm vững các quy định, quy trình thủ tục, giảm rủi ro vi phạm pháp luật.

Đến nay, công tác quản lý, đánh giá tuân thủ DN của ngành Hải quan từng bước chuyên nghiệp và chuyên sâu hơn, giúp việc đánh giá, phân loại DN được chính xác, tạo cơ sở cho việc áp dụng chính sách tuân thủ công bằng và khách quản.

Cơ quan Hải quan cũng thường xuyên theo dõi phân tích, đánh giá rủi ro về tình hình hoạt động và chấp hành pháp luật của DN. Đồng thời, cơ quan Hải quan đã tổng hợp, kiến nghị điều chỉnh các chế độ, chính sách, quy trình thủ tục, chế độ ưu tiên cũng như cơ chế đánh giá tuân thủ, phân loại rủi ro đối với DN hoạt động XNK.

Cơ quan Hải quan đang đứng trước một loạt thách thức trong quản lý, kiểm tra, giám sát hàng hóa, quản lý biên giới hiệu quả thông qua triển khai các hoạt động hài hòa hóa, đơn giản hóa, thực hiện các cam kết quốc tế nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại, góp phần tạo nên khả năng cạnh tranh quốc tế cho đất nước hội nhập.

Vì vậy, việc xây dựng và triển khai áp dụng quản lý rủi do trong hoạt động hải quan là một tất yếu đối với cơ quan Hải quan. Bởi quản lý rủi ro đã và đang trở thành một bộ phận quan trọng trong dây chuyền nghiệp vụ quản lý thống nhất của hoạt động hải quan hiện đại; Là một phần đảm bảo sự thành công của chương trình cải cách, phát triển, hiện đại hóa hải quan. Đặc biệt là nền tảng cho việc triển khai ứng dụng hệ thống tự động hóa trong thủ tục hải quan điện tử.