Hải quan chủ động ngăn chặn hàng hóa giả mạo xuất xứ

Bị phạt hơn 1,2 tỷ đồng vì "xuất khẩu hàng hóa giả mạo xuất xứ"

Gạch men Trung Quốc nhập khẩu mang xuất xứ Việt Nam. Ảnh: T.H.

Hàng nhập khẩu... “Made in Việt Nam”

Sau khi chiến tranh thương mại Mỹ -Trung nổ ra, trước cảnh báo về tình trạng có nguy cơ về gian lận xuất xứ đối với hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam, cơ quan Hải quan đã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận.

Cuối năm 2018, Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam (Đội 3) – Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan phối hợp với Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I kiểm tra một lô hàng nhập khẩu từ Trung Quốc phát hiện trên 600 chiếc loa kéo giả mạo xuất xứ Việt Nam. Trong quá trình làm thủ tục khi nhập khẩu lô hàng, doanh nghiệp chỉ khai báo mặt hàng loa kéo, không nhãn hiệu, xuất xứ Trung Quốc. Nhưng trên thực tế, trên bao bì toàn bộ sản phẩm lại được ghi hàng hóa xuất xứ Việt Nam (Made in Viet Nam) và địa chỉ doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam.

Trước đó, Cục Hải quan TPHCM cũng đã phát hiện một số trường hợp nhập khẩu mặt hàng gạch ốp lát từ Trung Quốc, nhưng trên sản phẩm lại ghi hàng được sản xuất tại Việt Nam. Đó là trường hợp Công ty TNHH H.T. (TPHCM) khai báo mặt hàng nhập khẩu 6 container gạch ốp lát không tráng men, mới 100%, xuất xứ Trung Quốc. Qua kiểm tra thực tế, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I phát hiện trên bao bì sản phẩm thể hiện chữ “Made in Viet Nam”; nhãn hiệu ROYALGRES PORCELLANATO, sản xuất tại khu công nghiệp Mỹ Xuân A, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu. Các cán bộ Hải quan xác minh tại Công ty TNHH Gạch men Hoàng Gia có địa chỉ và sản phẩm như thông tin thể hiện trên sản phẩm nhập khẩu nêu trên, tuy nhiên công ty này khẳng định không có bất cứ mối quan hệ làm ăn, mua bán hay đặt gia công với Công ty TNHH H.T, và cũng không xuất khẩu mặt hàng gạch lát nền nhãn hiệu ROYALGRES vào thị trường Trung Quốc.

Tại cửa khẩu cảng biển TPHCM, trong thời gian qua, cơ quan Hải quan đã phát hiện và ngăn chặn hàng chục container hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ Trung Quốc nhưng trên sản phẩm được gắn nhãn “Made in Vietnam”, hay hàng giả các thương hiệu nổi tiếng, vi phạm sở hữu trí tuệ. Chỉ tính riêng từ năm 2016 đến nay, tại các cửa khẩu cảng biển TPHCM, cơ quan Hải quan đã phát hiện và ngăn chặn gần 20 container hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc nhưng giả mạo xuất xứ Việt Nam; giả nhãn hiệu hàng hóa một số nước châu Âu, hoặc giả nhãn hiệu nổi tiếng, vi phạm sở hữu trí tuệ.

Bên cạnh đó, thời gian qua còn xuất hiện tình trạng DN NK hàng hóa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ. Các đối tượng NK hàng Trung Quốc về Việt Nam nhưng trên sản phẩm không thể hiện xuất xứ hàng hóa. Theo nhận định của một công chức Hải quan TPHCM, nếu hàng NK được đưa trót lọt vào nội địa, các đối tượng sẽ thực hiện gắn xuất xứ giả mạo hàng Việt Nam lên sản phẩm, lừa người tiêu dùng. Cuối tháng 12/2018, Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực I kiểm tra 4 container hàng nhập khẩu qua cảng Cát Lái, đã phát hiện nhiều hàng hóa nhập lậu, trong số đó có cả ngàn chiếc vỏ hộp thuốc không thể hiện xuất xứ, mặc dù lô hàng được NK từ Trung Quốc về Việt Nam.

Hàng xuất khẩu giả mạo xuất xứ Việt Nam

Không chỉ hàng có NK giả mạo xuất xứ Việt Nam, mà thời gian qua cơ quan Hải quan còn phát hiện, ngăn chặn nhiều lô hàng xuất khẩu cũng giả mạo xuất xứ Việt Nam, hay hàng sản xuất ở Việt Nam lại lấy xuất xứ nước ngoài.

Đầu năm 2018, UBND TP HCM đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH MTV Thuốc lá C.L. 50 triệu đồng, đồng thời áp dụng hình thức phạt bổ sung là tịch thu toàn bộ 3 container thuốc lá XK. Trước đó, khi làm thủ tục đối với lô hàng 3 container thuốc lá trị giá trên 4,2 tỷ đồng XK đi Hồng Kông của Công ty TNHH MTV Thuốc lá C.L., Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực I phát hiện toàn bộ lô hàng trên bao bì ghi chỉ dẫn giả mạo về nguồn gốc và nơi sản xuất hàng hóa. Theo hồ sơ vi phạm, DN khai báo hàng XK gồm 3 container thuốc lá nhãn hiệu Master được đóng trong 2.820 thùng carton. Tuy nhiên, trên bao bì mỗi gói thuốc và tút thuốc đều thể hiện “Made in Armenia”, trong khi hàng được sản xuất tại Việt Nam.

Không chỉ ngăn chặn tại cửa khẩu, hiện nay, cơ quan Hải quan đang tích cực trong công tác kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời tình trạng giả mạo xuất xứ trong quá trình sản xuất, gia công hàng xuất khẩu. Trên thực tế, Cục Hải quan Đồng Nai đã từng phát hiện và bắt quả tang một DN có vốn đầu tư nước ngoài tại KCN Nhơn Trạch 3- Đồng Nai thông qua các công ty trung gian tại Việt Nam nhập khẩu ủy thác mặt hàng Trichloroisocyanuric Acid (thuốc khử trùng diệt khuẩn) từ Trung Quốc về Việt Nam. Sau đó, DN này không qua công đoạn sản xuất, chế biến nào mà chỉ thực hiện thay nhãn mác Trung Quốc bằng nhãn mác “Made in Vietnam”, xin cấp C/O để có xuất xứ Việt Nam và xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Hải quan Đồng Nai qua kiểm tra đã phát hiện DN này có hành vi giả mạo xuất xứ hàng hóa Việt Nam tại 98 tờ khai xuất khẩu; xử phạt vi phạm hành chính DN này tổng cộng là 1,28 tỷ đồng về hành vi xuất khẩu hàng giả mạo xuất xứ Việt Nam.