Giám đốc công ty buôn lậu điều khai gì về việc tự ý bán trên 78 nghìn tấn nguyên liệu?

Dây chuyền chế biến hạt điều Ảnh: minh họa

Chỉ có 15-20 công nhân!?

Chỉ trong vòng hơn 4 năm, Công ty TNHH MTV thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu D.P.T (gọi tắt là Công ty D.P.T), chuyên nhập khẩu nguyên liệu sản xuất xuất khẩu điều tại Bình Dương đã tự ý bán vào thị trường nội địa hơn 78.000 tấn hạt điều nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu, trị giá 2.500 tỷ đồng, đã bị Đội Kiểm soát chống buôn lậu khu vực miền Nam (Đội 3) – Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan phát hiện, điều tra, xác minh làm rõ, và Cục Điều tra chống buôn lậu đã khởi tố vụ án hình sự về tội Buôn lậu. Làm việc với cơ quan Hải quan, giám đốc doanh nghiệp này khai nhận, Công ty D.P.T được thành lập năm 2013, tất cả số vốn điều lệ của công ty do giám đốc công ty đầu tư, không liên doanh, liên kết với bất kỳ ai.

Mặc dù nhập khẩu số lượng lớn nguyên liệu điều, nhưng Công ty D.P.T lại không tổ chức sản xuất để xuất khẩu. Công ty thành lập 2 chi nhánh tại Bình Dương để xây nhà xưởng; 1 nhà xưởng tại Bình Phước. Tuy nhiên, các nhà xưởng này đều không có giấy phép xây dựng nhà xưởng, không có hồ sơ hoàn công. Ngoài ra, giám đốc Công ty D.P.T. khai nhận, cuối năm 2021, Công ty D.P.T. nhận tài sản tặng cho từ một số đối tượng và sử dụng nơi đây thành kho chứa hạt điều thô nguyên liệu khi nhập khẩu từ nước ngoài về Việt Nam. Việc chứa hạt điều thô nguyên liệu và sản xuất bóc tách hạt điều tại nhà máy này, Công ty D.P.T. không thông báo với cơ quan Hải quan. Đến năm 2022, Công ty D.P.T. đã bán kho nói trên, nhưng không xuất trình được hợp đồng mua bán.

Về quy trình sản xuất ra 1 đơn vị sản phẩm hạt điều nhân từ khi đưa hạt điều thô vào sản xuất đến khi hoàn thành đóng gói hạt điều nhân, giám đốc Công ty D.P.T. khai nhận gồm các công đoạn: sàng phân cỡ hạt, hấp hạt điều thô (khoảng 15 công nhân); công đoạn chẻ hạt điều thô, sấy hạt điều nhân sống, làm ẩm, sấy lại hạt điều nhân, bóc vỏ lụa, bắn màu (khoảng 12 công nhân); công đoạn: phân loại, phun trùng, đóng gói (khoảng 15 công nhân). Với quy trình này, từ khi bắt đầu đưa vào sản xuất đến khi sản xuất ra sản phẩm mất từ 6 đến 7 ngày liên tục. Như vậy, một quy trình sản xuất cần 40-42 công nhân làm theo dây chuyền. Sản lượng sản xuất của cả nhà máy của Công ty D.P.T. (cả tăng ca thêm 2,5 giờ/ngày) sản xuất được khoảng 30 tấn hạt điều thô/ngày. Công suất 1 năm khoảng 10 nghìn tấn hạt điều thô.

Từ thực tế trên, giám đốc Công ty D.P.T. thừa nhận, với số lượng công nhân của công ty là 15 đến 20 người không đảm bảo để thực hiện quy trình sản xuất hạt điều. Đa số công nhân của công ty là công nhân phân loại, bốc vác và đóng gói hạt điều nhân xuất khẩu. Khi sản xuất trực tiếp, Công ty D.P.T. tiến hành thuê thêm công nhân. Tuy nhiên, khi đối chiếu với các hoạt động chi trả lương công nhân trên sổ kế toán và danh sách trả lương do Công ty D.P.T. cung cấp thì không có hoạt động trả lương và không có tên những công nhân thời vụ này!

Không có sổ sách theo dõi bán hàng

Theo quy định tại Điều 6 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015, được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ, hàng hóa là nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu là đối tượng chịu sự giám sát hải quan từ khi nhập khẩu cho đến khi hoàn thành việc xuất khẩu hoặc chuyển tiêu thụ nội địa cho đến khi hoàn thành thủ tục hải quan.

Đồng thời, theo quy định tại khoản 5 Điều 25 Nghị định số 08/2015/NĐ-CP: “…Đối với hàng hóa là nguyên liệu nhập khẩu để gia công, sản xuất hàng hóa xuất khẩu… đã giải phóng hàng hoặc thông quan nhưng sau đó chuyển mục đích sử dụng, chuyển tiêu thụ nội địa thì phải khai tờ khai hải quan mới. chính sách hàng hóa xuất khẩu; nhập khẩu; chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu thực hiện tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan mới”. Theo quy định tại Điều 21 Thông tư 38/2015/TT- BTC ngày 25/3/2015 của Bộ Tài chính, sửa đổi bổ sung tại Thông tư 39/2018/TT- BTC, quy định: “Hàng hóa thay đổi mục đích sử dụng hoặc chuyển tiêu thụ nội địa, người nộp thuế phải kê khai, nộp đủ tiền thuế, tiền phạt (nếu có) theo quy định”.

Tuy nhiên, Công ty D.P.T. không thực hiện đúng quy định. Giám đốc Công ty D.P.T. xác nhận: đã bán trên 78.014 tấn hạt điều thô nguyên liệu được nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu vào thị trường nội địa cho bà T.T.Q.T. (ngụ tại tỉnh Bình Phước). Quá trình bán hàng hóa là hạt điều thô nhập khẩu vào thị trường nội địa, Công ty D.P.T. không khai báo hải quan, không mở tờ khai hải quan chuyển mục đích sử dụng theo loại hình A42, không kê khai và nộp thuế theo qui định.

Việc nhận tiền từ việc bán hàng nêu trên được Công ty D.P.T. thực hiện theo các hình thức là trả tiền mặt trực tiếp và chuyển trả tiền qua tài khoản ngân hàng. Cụ thể, với hình thức trả trực tiếp, giám đốc Công ty D.P.T. thu bằng tiền mặt hoặc trả bằng hàng. Đối với việc thu bằng tiền mặt, khi có nhu cầu lấy tiền mặt, giám đốc Công ty D.P.T. yêu cầu người mua đưa tiền mặt, việc nhận tiền mặt này không viết bất kỳ phiếu thu tiền nào và không có sổ sách kế toán theo dõi.

Đối với việc trả bằng hàng, tại một số thời điểm giám đốc Công ty D.P.T. cần hạt điều nhân nên đã bán hàng hóa là hạt điều thô cho bà T.T.Q.T. và mua lại hạt điều nhân của bà T. Đối với hình thức thanh toán bằng chuyển khoản qua tài khoản ngân hàng, bà T. đã sử dụng tài khoản cá nhân để chuyển khoản thanh toán tiền hàng đến 2 số tài khoản cá nhân của giám đốc Công ty D.P.T. và 1 số tài khoản của Công ty D.P.T. Trị giá hàng hóa đã bán theo tính toán và xác nhận của giám đốc Công ty D.P.T. gần 2.500 tỷ đồng.

Về báo cáo sản xuất, giám đốc Công ty D.P.T. xác nhận, quá trình sản xuất hàng hóa tại nhà máy của công ty không được lập báo cáo sản xuất chi tiết để theo dõi tình hình hoạt động sản xuất của Công ty D.P.T. Sau đó, để hợp thức cho hoạt động bán hàng và số lượng hàng hóa tồn kho nguyên liệu, giám đốc Công ty D.P.T. đã đưa cho kế toán các số liệu thể hiện việc xuất hạt điều thô đi gia công, yêu cầu thể hiện trong sổ sách kế toán, sổ tài khoản 1521 - theo dõi nguyên liệu, vật liệu trong kho thể hiện hoạt động xuất kho nguyên liệu đi gia công để báo cáo với các cơ quan quản lý.

Như vậy, việc tự ý bán nguyên liệu nêu trên của Công ty D.P.T. là trái pháp luật. Hành vi tự ý bán hạt điều thô nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu mà không làm thủ tục theo quy định của pháp luật nêu trên có dấu hiệu của tội Buôn lậu. Cục Điều tra chống buôn lậu đã ban hành Quyết định số: 13/QĐ-ĐTCBL ngày 17/8/2023 khởi tố vụ án hình sự tội Buôn lậu quy định tại Điều 188 Bộ Luật Hình sự năm 2015 xảy ra tại địa bàn tỉnh Bình Dương và chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án cho cơ quan Công an để tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật. Hiện vụ việc đang được cơ quan Công an mở rộng điều tra sau khi tiếp nhận hồ sơ từ cơ quan Hải quan.