 |
| Giao diện Cổng thông tin một cửa quốc gia. |
Tỷ lệ thủ tục dễ dàng thực hiện không đồng đều
Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam (VTCA), qua báo cáo mới được công bố có thể thấy, doanh nghiệp được khảo sát năm 2022 đánh giá thực hiện thủ tục trên Cổng thông tin một cửa quốc gia phần lớn khó khăn hơn so với khảo sát năm 2019 với 10/12 thủ tục.
Điều này có thể được lý giải do từ tháng 1/2020 cho đến hết quý 1/2022, Việt Nam chịu ảnh hưởng nghiêm trọng từ dịch Covid-19, với việc áp dụng giãn cách xã hội xảy ra ở nhiều nơi trên cả nước, do vậy việc thực hiện các thủ tục hành chính (TTHC) nói chung, trong đó có thủ tục xuất nhập khẩu, cũng chịu tác động lớn.
Dù còn nhiều tồn tại song phải thừa nhận tổng thể chung việc cải cách của các ngành đã có nhiều chuyển biến tích cực từ năm 2019 đến nay. Tuy nhiên so với yêu cầu của Chính phủ, của Bộ Tài chính, của Tổng cục Hải quan, việc thực hiện thực tế vẫn còn khoảng cách mới đạt được.
Khảo sát công bố mới đây của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra nhận định, việc thực hiện thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia việc cải cách của các ngành đã có nhiều chuyển biến tích cực song doanh nghiệp đánh giá một số thủ tục vẫn khó thực hiện.
Khảo sát tập trung vào 12 TTHC trên Cổng thông tin một cửa quốc gia có tần suất doanh nghiệp thực hiện nhiều nhất gồm 3 TTHC của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN & PTNT); 2 TTHC của các bộ: Công Thương, Giao thông vận tải, Y tế và 1 TTHC của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Kết quả cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp dễ dàng thực hiện thủ tục tương đối khác nhau, phân bố trong khoảng 45% - 81%.
Mức độ thuận lợi thực hiện TTHC tập trung theo nhóm bộ, ngành giải quyết. Các thủ tục thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ NN & PTNT (Cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật nhập khẩu, quá cảnh và vận chuyển nội địa; Đăng ký kiểm tra xác nhận chất lượng thức ăn chăn nuôi nhập khẩu và Thủ tục cấp giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật trên cạn nhập khẩu) và Bộ Công Thương (Cấp chứng nhận xuất xứ ưu đãi C/O và Cấp giấy phép nhập khẩu/xuất khẩu tiền chất công nghiệp) là những thủ tục có tỷ lệ đánh giá dễ/tương đối dễ cao nhất.
Trong khi đó, nhóm thủ tục thuộc Bộ Y tế (Cấp giấy phép nhập khẩu trang thiết bị y tế và Thủ tục cấp số tiếp nhận Phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu) được đánh giá khó khăn hơn cả.
Cụ thể, dù số lượng doanh nghiệp thực hiện thủ tục “Cấp phép nhập khẩu trang thiết bị y tế” chỉ ở mức trung bình so với các thủ tục khác và mỗi doanh nghiệp chỉ tiến hành thủ tục này khoảng 3 lần mỗi năm, nhưng có đến 55% doanh nghiệp gặp khó khăn, cao nhất trong số 12 thủ tục được khảo sát.
Tương tự, có đến 49% doanh nghiệp chưa đánh giá tích cực về thủ tục “Cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm nhập khẩu”.
Xếp ngay sau 2 thủ tục của Bộ Y tế là 2 TTHC liên ngành, với 31% doanh nghiệp gặp khó khăn khi thực hiện thủ tục tàu biển Việt Nam và nước ngoài xuất cảnh rời cảng biển quốc tế và 27% ý kiến đánh giá khó thực hiện thủ tục tàu biển Việt Nam và nước ngoài nhập cảnh vào cảng biển quốc tế.
Có thể thấy, mặc dù là 2 nhóm thủ tục có số lần thực hiện nhiều nhất, có khoảng 1/3 doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn khi thực hiện trên Cổng thông tin một cửa quốc gia. Tỷ lệ tương ứng với thủ tục “Kiểm tra chất lượng hàng hóa nhập khẩu” của Bộ Khoa học và Công nghệ là 30%. Các TTHC còn lại có tỷ lệ doanh nghiệp gặp khó khăn thấp hơn.
Sự quan tâm khác nhau của các bộ, ngành
Theo TS. Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Nghiên cứu môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương, một số thủ tục hành chính có chuyển biến tích cực. Điển hình như thủ tục trong lĩnh vực giao thông vận tải, một số lĩnh vực trong kiểm tra chất lượng đã thực hiện hoàn toàn trên môi trường điện tử, giúp cho hoạt động xuất nhập khẩu, thông quan hàng hóa của doanh nghiệp được thuận lợi hơn.
Tuy nhiên, có sự khác nhau giữa mức độ thực hiện trực tuyến của các thủ tục. Điều đó cho thấy sự quan tâm khác nhau của các bộ, ngành trong việc cải cách hành chính, kiểm tra chuyên ngành, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI cho rằng, công cuộc cải cách còn nhiều việc phải làm. Các doanh nghiệp mong muốn tiếp tục đề nghị việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia cần nhanh hơn và triệt để hơn để giảm tối đa các giấy tờ phải nộp, chuyển tối đa sang số hóa, tránh tình trạng doanh nghiệp vừa phải khai thông tin trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, vừa phải làm thủ tục trực tiếp tại cơ quan quản lý nhà nước.
Các cơ quan nhà nước cũng cần có cơ chế kết nối, chia sẻ thông tin để tránh yêu cầu trùng lặp với các doanh nghiệp.
N.Linh
